سفر نیز همچون بسیاری از اتفاقات دیگر نیازمند حرفه و شناختی خاص است. هر کدام از ما هنگامی که گرد هم میآئیم و برای سفر به تصمیمگیری میپردازیم. به یقین نیازمند شناختی اولیه از مکان پیشنهادی خود هستیم. از همین روی شناخت یک مکان از جوانب گوناگون به انتخاب درست مکان سفر کمک خواهد کرد.
یکی از رویکردهای شناخت منطقههای گوناگون با توجه به ساختار معماری و ظرایف فنی در ساختار معماری و بنا سازی است. توجه به این نکته که بناها به عنوان شناسنامه فرهنگی و عقیدتی یک ملت تا چه حد در شناخت فرهنگها در طول تاریخ مؤثرند با ذکر یک مثال ساده بر ما روشن میشود.
اگر شیراز را به عنوان مقصد سفر انتخاب کنیم به یقین تخت جمشید گزینه مهم بازدید ما خواهد بود. در این صورت میتوان به تخت جمشید به عنوان آئینه مردمان عصر خود نگریست.
تخت جمشید به واسطه تصاویر بی شماری که بر بدنه پلکانهای خود دارد نشانگر چند خصوصیت است که به ذکر آن میپردازیم.
ملیت و ممالک تابعه
یکی از نقاط عطف این بنا و یکی از دلایل اهمیت ویژه آن شناسنامه تصویری اقوام تحت حاکمیت هخامنشیان و فرهنگ و آداب غالب بر آنهاست.
مردمانی که بر پلکانهای تخت جمشید نقش شدهاند به چند نظم ویژه گرد هم آمدهاند.
اولین نکته دوری یا نزدیکی جغرافیایی آنهاست چنانکه مردم آفریقا دورترین نقطه از مرکز پلکان را به خود اختصاص دادهاند. در صورتی که بابلیان از نزدیکترین اقوام به مرکز پلکان هستند.
پوشاک و سوغات مشهور هر یک از ممالک تابعه
نکته دوم پوشاک این مردم است. ساکنان روسیه و یا به تعبیری جنوب سیبری لباسهای پوشیده دارند در صورتی که آفریقائیان نیمه برهنهاند. نوع پوشاک نوع تزئینات پوشاک، تفاوت کفش و زینتآلات این مردم از نشانههایی است که بر شناخت فرهنگ این مردم کمک میکند.
نکته سوم هدایایی که در دست این مردم و بزرگان هر قوم میبینیم فراوانی آن محصول یا چهارپا را در همان روزگار بر ما آشکار میکند. به عنوان مثال هندوها که به همراه خود گاو را به ارمغان آوردهاند و یا ساکنان بابل که شتر به همراه دارند.
نظم نظامی و آرایش نظامیان
نکته دیگر آداب و رسوم نظامی در زمان هخامنشیان است : تفاوت لباس در سربازان سران سپاه و فرماندهان نظامی ردههای نظامی این دوران را به وضوح نمایان میکند.
از همین دست میتوان به مناسک مذهبی و باورهای دینی پی برد. تقدیس شیر در فرهنگ هخامنشیان، اهمیت گاو در فرهنگ و نمادهای مورد نظر آنان از نکات دیگری است که از بررسی این بنا به آن پی خواهیم برد. از این رو میتوان به ارزش شناخت بناهای باستانی در علم به فرهنگهای مختلف پی برد.