حسین صفدری متولد ۱۳۵۰، فوقلیسانس پژوهش هنر، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، مدرس دانشگاه فرهنگیان و جامعةالمصطفی العالمیة است. وی از سالهای ۸۴ تا ۸۸ رتبه اول مسابقات نقاشیخط استان قم را به خود اختصاص داده و در سالهای ۹۳ و ۹۴ رتبه اول خط شکستهنستعلیق جشنواره «پرسش مهر» را از آن خود کرده است. صفدری غیر از برگزاری نمایشگاه انفرادی سال ۱۳۹۱ در گالری شمسه در نمایشگاههای بینالمللی قرآن، طلیعۀ ظهور کریمه اهل بیت(ع) و دوسالانه خوشنویسی قزوین ... هم حضور داشته است. به بهانه برگزاری نمایشگاه نقاشیخط و خوشنویسی این هنرمند که در محل نمایشگاههای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم در حال برگزاری است، گفتوگویی با وی انجام داده که در ادامه با آن همراه میشویم.
کار شما بیشتر در این نمایشگاه به سبک نقاشیخط هست یا خط نقاشی؟ در آثارم تعدادی از آثار خوشنویسی سنتی وجود دارد، اما در تعدادی از آثار فرم غالب از فرمها و نمادهای خط استفاده شده است. یعنی خط بر نقاشی غالب است، چون در اینجا هدف علاوه بر زیبایی، خوانایی نیز هست. به این معنی که ما میخواهیم مفاهیم را هم غیر از زیبایی انتقال بدهیم. زیبایی در خدمت انتقال معنی است و در این آثار مفاهیم اهمیت خاصی دارد و قرار است انتقال معنی صورت گیرد، اما این کار در غالبی زیبا صورت میگیرد.
آنچه در این نمایشگاه واقعا نظرها را به خود جلب میکند رنگهای متنوع گرم و سرد در آثار نقاشیخط است؛ شاخصترین این رنگها رنگ آبی و سبز است؛ در این زمینه هم توضیحاتی بفرمایید؟ آثار ما سیر حرکتی خود را با آیات و احادیث شروع کرده و به سوی بیان زیباییها و قابلیتهای قابل ذکر از جمال جمیل خداوندی میرود. در واقع در این آثار تلاش شده که زیباییهای آیات قرآن به شکلی با فرم و رنگ بیان شود؛ زیباییهایی که تلاش میشود از قوه به فعل درآید.
در آثار شما توجه خاصی به آیات قرآن شده است. علت آن چیست؟ شاید بتوان گفت که درباره قرآن هر چقدر کار بشود، باز هم جای کار دارد، اما به هر حال، این مصحف شریف دریای بیکرانی از زیباییهای نهفتۀ سیرتی و صورتی است. من هم تلاش کردهام در توان خودم بیانگر این دریای بیکران آیات قرآن باشم.
چند اثر از شاعران در این نمایشگاه گنجانده شده است؟ در خلال این آثار البته اشعار بزرگان هم آمده است. آثار بزرگان سرزمین خودمان برگرفته از قرآن و حدیث هست که بر پایه نور اصلی که قرآن هست حرکت میکنند. حافظ، مولانا، سعدی، نظامی و ... سرچشمه کلامشان نشئت گرفته از کلام وحی است.
برای رسیدن به این مرتبه نزد چه استادانی آموزش دیدهاید؟ من از محضر استادان بسیاری بهره بردهام، ولی از میان آنها میتوانم به استاد حسن آهنگران، عظیم هادیپور، استاد عبدالرسول یاقوتی، سیداحمد شفیعی و استاد خلیل کوییکی اشاره کنم.
سیر حرکتی خوشنویسی به چه سمت سویی است؟ در حال حاضر خوشنویسی راه خود را به عنوان یک هنر در سرزمین ما پیش میبرد، البته از زمانی که کامپیوتر وارد این عرصه شده، به بالا بردن سواد بصری جامعه کمک بسیاری کرده است، اما اتکای جوانان و نوجوانان به هنر خوشنویسی را کمتر کرده، چون آنها فکر میکنند که دیگر نیاز به وقت گذاشتن و آموختن نیست؛ در حالی که باید از تجربیات گذشتگان استفاده کرد، اما در پاسخ به آنها باید گفت که رسالت خوشنویسی فراتر از این مسایل است، بلکه بار انتقال «فرهنگ، هنر و دین» بر دوش این هنر است که سالها در انتقال مفاهیم مذکور نقش بیبدیلی داشته؛ به طوری که در معماری، کتاب قرآن، کتابت سایر آثار و ... همه کمک در انتقال و حفظ میراث فرهنگیمان را داشته است.
به عنوان یک معلم، وضعیت خوشنویسی در مدارس را چگونه ارزیابی میکنید؟ البته در سطح کلان شاید بتوان گفت که کمتر به این موضوع توجه میشود و علت آن هم به کارگیری افرادی است که تخصص لازم را در این امر ندارند و در آموزش این هنر، بیشتر افرادی مشغول به فعالیت هستند که تخصصشان حرفه دیگری است، اما هنر را هم در مدارس تدریس میکنند. بهتر است که از میان فارغالتحصیلان رشته هنر، معلمان هنری جذب شوند. ابتدا در برنامه سیاست کلان و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش توجه خاصی به درس هنر شده و این درس از ۹۰ دقیقه در دوره ابتدایی به ۲ ساعت در هفته و در دوره متوسطه اول از ۱ ساعت به ۲ ساعت در هفته افزایش یافته، اما با توجه به این رشد، نیروی انسانی مورد نظر تربیت نشدهاند و همچنین باعث شده که به این درس که بخشی مهمی از درس هنر را شامل میشود توجه کمتری شود.
چه پیشنهادی برای بهبود درس هنر در مدارس دارید؟ هنر در بسیاری از کشورها به عنوان درس واسطهای مطرح است؛ یعنی برای آموزش هر درسی از هنر کمک میگیرند، اما در آموزش ما قدر هنر مجهول است و هنوز این رشته شناخته نشده و همه فکر میکنند باید هنرمند بود و هنر تدریس کرد؛ بلکه اینطور نیست و باید معلم بود و هنر تدریس کرد، یعنی روش تدریس هنر را دانست و به آن پرداخت. اگر به امید هنرمند بودن به تدریس توجه کنیم، انجام چنین کاری غیرممکن است. بر این اساس باید آموزش سایر دروس تسهیل شود، آموزش به آسانی با عمق بیشتری صورت گیرد، آموزش مستمر و تا پایان عمر یک فرد فراموش نشود و دانشآموزان از آموزش سایر دروس لذت ببرند؛ در آن زمان است که مدرسهها و کلاسها ایدهآل میشوند.