نگاهی به وضعیت تئاتر محیطی در ایران؛
از کافه تریاهای تئاترشهر تا گالری های نقاشی
اجرای تئاتر در کافه تریاها، گالری های نقاشی و عکاسی، سالن های انتظار و... مدتی است که در ایران باب شده است و اتفاقا مخاطب را به سوی خود کشانده است.
تاريخ : يکشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۱ ساعت ۱۱:۱۶
اجرای تئاتر در کافه تریاها، گالری های نقاشی و عکاسی، سالن های انتظار و... مدتی است که در ایران باب شده است و اتفاقا مخاطب را به سوی خود کشانده است، فضاهایی که سعی می شود تا اجرا در آن مکان ها متناسب با امکانات فضای موجود باشد و بدین وسیله شاید تئاتر کمی همه گیر شود و بتواند با مردم این سرزمین ارتباط بیشتری برقرار کند و شعار تئاتر برای همه اجرایی تر شود.
تئاتر محیطی که این روزها صحبت از آن را در تئاتر را زیاد می شنویم و اتفاقا گاهی همین اجراها باعث شده تا سالن های تئاتری کمتر مورد توجه مخاطب قرار گیرد، عنوانی است که حدود دو سال است که در تئاتر ایران مطرح شده و علاقه مندان زیادی را به سوی خود جلب کرده است تا جایی که اعلام شد قرار است تا این نوع تئاتر در تالار وحدت و حافظ نیز شروع به کار کند.
این نوع تئاتر که این روزها در کافه تریاها و سالن های انتظار مجموعه تئاترشهر جایگاه خود را پیدا کرده است قدمت طولانی در ایران ندارد، با پیشنهاد عباس غفاری و اجرای نمایش لارنس راهب توسط این کارگردان شروع به کار کرد و بعد از این اتفاق توانست جایگاه خود را به ویژه در میان کارگردانان جوانانی که ورود به تئاترشهر کمی برای آنها سخت بود را آسان کند و بسیاری از این جوانان کارهای خود را در تریاها و سالن های انتظار تئاتر شهر اجرا بردند در میان این کارگردانان جوان البته بودند کارگردان های حرفه ای که به اجرا در این نوع فضا ها علاقه نشان دادند و آثاری را در این فضاها به روی صحنه بردند.
تئاتر محیطی که این روزها در کشور ما باب شده است نمایش هایی است که متناسب با تریاها و سالن های انتظار تئاترشهر اجرا می شوند و سعی دارند تا از امکانات این فضاها استفاده کنند، این نوع تئاتر سعی دارد تا مخاطب را در اجرای خود شرکت دهد و از مخاطب برای اجرای خود استفاده کند البته این اتفاق در نمایش های ابتدایی که با این عنوان اجرا می شد به وجود آمد اما این حضور و شرکت مخاطب رفته رفته کم رنگ شد و دیگر حضور مخاطب در نمایش های محیطی دیده نمی شود.
اینکه این تئاترها که عنوان محیطی را با خود یدک می کشند چه اندازه با معیارهای تئاترهای محیطی دنیا تطبیق دارند یا خیر را مورد بررسی قرار نمی دهیم چرا که شورای انتخاب تئاتر های محیطی تئاتر شهر نیز خود اذعان دارند که هدف از ایجاد این نوع تئاتر استفاده از فضاهای غیر متعارف تئاتری است تا به وسیله آن گروه های جوانی که انگیزه کار و کارگردانی دارند بتوانند تا خود را در این فضاها محک بزنند.
البته این را هم نباید فراموش کرد که ایجاد این نوع تئاتر به ایجاد فضاهایی برای نمایش کمک کرد چرا که با توجه به تقاضاهای بسیاری که برای اجرا وجود دارد این فضاها که مکان هایی بلااستفاده هستند می توانند مفید باشند وگروه ها می توانند در این مکان ها نمایش خود را اجرا کنند و مکانی برای اجرا داشته باشند، البته مشکلی که در این اجراها وجود دارد این است که هیچ کمک مالی از سوی مرکز هنرهای نمایشی از آنها نمی شود اما همین که گروه ها می توانند نمایش خود را به صحنه ببرند برای این گروه ها خوشایند است.
نکته قابل توجه در این اجراها این است که اتفاقا اجراهای محیطی مورد توجه علاقه مندان به تئاتر بسیاری قرار گرفته و مخاطبان زیادی را جذب کرده است اما متاسفانه مدتی است که کیفیت در این گونه تئاتر کم شده است و همین امر موجب دلسردی مخاطب از این نوع تئاتر شده البته این را هم باید بگوییم که این اتفاق امری طبیعی است چرا که در کشور ما هر اتفاق نویی در ابتدا بسیار خوب و پر انرژی شروع می شود اما لحظه ای که به مراحل جدی تر می رسد و مخاطب قصد اعتماد دارد سلب اعتماد می کند البته گفته می شود که این اجراها با نظارت بهتر بهبود خواهد یافت.
نرگس صادقی نیا
