مجتبی گهستونی - دبیر انجمن تاریانا – در گفت و گو با هنرنیوز ضمن بیان این که گردشگری جنگ تقریباً بعد از جنگ جهانی دوم رایج شده است، اظهار کرد: شاید هدف این بود گردشگرانی که از این مناطق دیدن می‌کنند به نوعی به اقتصاد مناطق جنگ زده کمک کنند تا دوباره زیرساخت‌های از بین رفته بازسازی شود و مردم منطقه از صدمات و خسارات جنگ نجات پیدا کرده و در عین حرکت در مسیر بازسازی بخش‌هایی را به عنوان تداعی‌کننده خاطرات جنگ حفظ کنند.
وی افزود: اما متأسفانه این سیاست در مناطق جنگی ما مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. صرفاً عده‌ای بدون هیچ تأثیری روی اقتصاد و زندگی بومیان محلی از مناطق جنگی بازدید می‌کنند.
گهستونی با بیان اینکه سالیانه ۲ میلیون نفر از خوزستان در قالب کاروان راهیان نور دیدن کردند، تصریح کرد: بیش از یک دهه از حضور این گردشگران می‌گذرد اما ظاهر شهرهای مناطق جنگی به خوبی بیانگر این واقعیت است که گردشگری جنگ تأثیری بر اقتصاد منطقه نداشته است.
او با اشاره به این که پشتیبانی و تدارکاتی که طی حضور این گردشگران ارائه می‌شود، بیشتر از سوی استان مبدأ است ، افزود: از ماه‌ها قبل برای حضور گروه‌های فرهنگی، هنری برنامه ریزی می‌شود اما در نهایت مردم آبادان و خرمشهر چون بر اثر حضور این گردشگران تأثیری در بهبود وضعیت اقتصادی خود نمی‌بینند ، در نهایت خیلی از حضور این نوع گردشگر احساس رضایت ندارند و معتقدند این گروه‌ها نه تنها سودی برای آنها ندارند، بلکه باعث شلوغی، آلودگی، و مشکلات دیگر می‌شوند.
این راهنمای گردشگری متذکر شد: در خوزستان تنها یک موزه جنگ آن هم در خرمشهر وجود دارد، در حالی که در تهران ۵ یا ۶ موزه و در شهرهایی هم که جنگ رخ نداده حداقل یک موزه جنگ وجود دارد.
او درباره حضور گردشگران خارجی در مناطق جنگی نیز گفت: به جرأت می‌توان گفت برای بازدید گردشگر خارجی هیچ تلاش و برنامه‌ریزی نشده است. فقط در پایان هفته میراث فرهنگی و روز آزادسازی خرمشهر (سوم خرداد) گردشگران خارجی دعوت می‌شوند. به عبارتی کل بازدید گردشگران خارجی از مناطق جنگی به همین روز منتهی می‌شود.
گهستونی اضافه کرد: آبادان و خرمشهر چون به نوعی مناطق آزاد و بندر محسوب می‌شوند، ممکن است گردشگر خارجی به عنوان مهمترین شهرهای بندری ایران طی یک صد سال اخیر به دیدنشان برود اما به صرف دیدن آثار جنگی گردشگر خارجی وارد این شهرها نمی‌شود.
وی همچنین با اشاره به این که گردشگران جنگ در مسافرخانه‌ها،هتل‌ها و مهمانسراها اقامت نمی‌کنند، تاکید کرد:گردشگران جنگ بیشتر در حسینیه، مساجد و یا کمپ راهیان نور اقامت می‌کنند، بنابراین مراکز اقامتی خوزستان هم از وجود آنها بهره‌ای نمی‌برد.
او خاطر نشان کرد: حضور این تعداد گردشگر با توجه به پتانسیل مناطق جنگی خوزستان نیازمند برنامه‌ریزی دقیق مسوولان میراث فرهنگی است. حضور گردشگر بدون نفع اقتصادی برای مناطق محرومی چون شهرهای جنگ زده خوزستان مشکلی است که راه حل آن عزم مسوولان را می‌طلبد.
گهستونی اضافه کرد: مگر می‌شود گردشگر به خوزستان بیاید و بحث جنگ در ذهنش مطرح نشود. مگر می‌شود گردشگری با ورود به خوزستان پرسش نکند چرا مناطق جنگی با وجود رودها، بندرها و کشاورزی این همه عقب افتاده است؟ نخستین پرسشی که به ذهنش یک گردشگر می‌رسد آن است که آیا زیرساخت‌های خوزستان نه تنها برای گردشگران بلکه برای مردم بومی هم آماده نیست ؟
وی گفت: درحالی که فرانسه همچنان سالیانه ۲۰ میلیون گردشگر جنگ را پذیرا است، این پرسش مطرح می‌شود که آیا مناطقی جنگ جهانی فرانسه وضعیتی مثل آبادان و خرمشهر دارند؟
او با اشاره به این که امروز مناطق جنگی خرمشهر و آبادان بخشی از زندگی مردم شده است ، تاکید کرد: در هیروشیما ژاپن شاید بخشی از مناطق را برای یادآوری بمباران اتمی به بهترین نحو به همان شکل حفظ کرده اند اما قطعاً این گونه نیست که تمام مناطق شهر از وضعیت خوبی برخوردار نباشند.
این راهنمای تور توضیح داد: کوی آریا یکی از بهترین مناطق خرمشهر پیش از انقلاب بود اما امروز همان منطقه جز بدترین نقاط خرمشهر است، چون مالکین به خانه‌هایشان بازنگشتند و عده‌ای از سر بیچاری و بدبختی در آن خانه‌ها بدون در و پنجره زندگی می کنند.
وی همچنین در مورد آلودگی‌های زیست محیطی ایجاد شده توسط گردشگران جنگ گفت:در سوسنگر، هورالعظیم، فتح المبین، طلایه شلمچه و... ظروف یک بار مصرف در خیابان ،جاده، جنگل یا مناطق گردشگری رها شده است . از سویی این مناطق فاقد سرویس‌های بهداشتی و مراکز بین راهی مناسب جهت رفاه حال گردشگران است. و همه این مسایل بیانگر ان است که ما تا رسیدن به یک گردشگری مطلوب جنگ فاصله بسیاری داریم.
مریم اطیابی
