داستان باربی
عروسک باربی، از انواع عروسک های مدل است که توسط یک شرکت آمریکایی تولیدکننده اسباب بازی موسوم به ماتل (Mattel) تولید و نخستین بار در سال ۱۹۵۹ میلادی به بازار عرضه شد. این عروسک در ۵۰ سال گذشته از محبوب ترین عروسک های عرضه شده در بازارهای تجاری سراسر دنیا بوده است و این در حالی است که منتقدان بسیاری در سراسر دنیا این عروسک ها را از نظر شکل ظاهری، نحوه لباس پوشیدن و سبک زندگی مورد انتقاد قرار داده اند.
اولین عروسک باربی در سال ۱۹۵۹ میلادی توسط راس هندلر و براساس ویژگی های ظاهری انسان های واقعی طراحی و ساخته شد که به عنوان نماد جدیدی از عروسک های مدرن در آن زمان پذیرفته و مورد قبول واقع شد. عروسک های باربی نه تنها توانسته اند به آرزوها و رویاهای کودکی دختران خردسالی که به تجربه زندگی واقعی علاقه مند هستند جامه عمل بپوشاند بلکه توانسته اند به نوعی بازتاب تغییرات فرهنگی جامعه آمریکا باشند که بیش از هرچیز نوع پوشش آنها را از گذشته های دور تا به امروز تحت تاثیر خود قرار داده است.
راس هندلر که بازی دخترش با عروسک های کاغذی را بدقت زیرنظر قرار می داد متوجه این موضوع شده بود که او اغلب از این که عروسک ها نقش یک بزرگسال را برعهده داشته باشد، لذت می برد. در آن زمان بیشتر عروسک هایی که بچه ها با آنها بازی می کردند از نظر شکل ظاهری، کودک بودند.
باتوجه به این که او تصور می کرد لازم است برای پاسخگویی به این نیاز کودکان تدبیری اندیشید، ایده ساخت عروسک هایی که از نظر شکل ظاهری شبیه به بزرگسالان باشند را با همسرش که از بنیانگذاران شرکت ماتل بود در میان گذاشت که الیوت هندلر به عنوان یکی از مدیران این شرکت خیلی از این ایده مطرح شده استقبال نکرد.
تا این که راس هندلر در سفری که همراه فرزندش باربارا وکنت به اروپا داشت در یک فروشگاه اسباب بازی عروسک هایی آلمانی به نام بیلولیلی را مشاهده کرد. این عروسک ها که از نظر شکل ظاهری بزرگسال بودند دقیقا مشابه همان چیزی بود که او در ذهنش ترسیم کرده بود. او سه تا از این عروسک ها را خرید.
عروسک های لیلی با الهام از یک شخصیت کارتونی طراحی و ساخته شده بودند و اگرچه در ابتدا بزرگترها خریدار این نوع عروسک ها بودند اما پس از مدتی این نوع عروسک در بین کودکانی که به تعویض لباس های مختلفی که همراه با این عروسک و به طور جداگانه فروخته می شد علاقه مند بودند، به محبوبیت قابل توجهی دست یافت.
او پس از بازگشت به آمریکا تصمیم گرفت با ایجاد تغییراتی در طراحی این عروسک ها، عروسک های جدیدی را با نام باربی که برگرفته از اسم دخترش باربارا بود طراحی کند و به این ترتیب در نهم مارچ ۱۹۵۹، عروسک باربی برای اولین بار در نمایشگاه بین المللی اسباب بازی که در آمریکا برگزار شده بود به نمایش گذاشته شد و این روز به عنوان سالروز تولد باربی به ثبت رسید.
● محبوبیت جهانی
پس از این که در سال ۱۹۶۴ ماتل حق امتیاز عروسک های بیلولیلی را خریداری کرد تولید این عروسک ها در اروپا متوقف شد و به این ترتیب نخستین عروسک باربی با موهای دم اسبی در دو رنگ موخرمایی و بلوند که لباس شنای راه راه سیاه و سفید به تن داشت به بازار عرضه شد. اولین عروسک های باربی در ژاپن ساخته می شدند و جالب است بدانید که لباس های آنها به صورت دست دوز و توسط کارگران خانگی ژاپنی دوخته می شد. در نخستین سال تولید عروسک های باربی حدود ۳۵۰ هزار عروسک باربی به فروش رسید.
اگرچه راس هندلر این چنین تصور می کرد که مهمترین ویژگی عروسک های باربی که آن را از دیگر عروسک ها متمایز می سازد این است که این عروسک ها از نظر ظاهری و ویژگی های اندام، بزرگسال هستند اما بررسی ها و نظرسنجی های انجام شده بین پدر و مادرها حاکی از آن بود که برخی از آنها از این موضوع چندان راضی نبودند. از آن زمان تاکنون شکل ظاهری عروسک های باربی بارها تغییر پیدا کرده است.
شرکت ماتل مدعی است که هرثانیه سه عروسک باربی در سراسر دنیا به فروش می رسد که بر این اساس برآوردشده است که تاکنون بیش از یک میلیارد عروسک باربی در بیش از ۱۵۰ کشور دنیا فروخته شده است و به همین علت عروسک باربی به عنوان یکی از موفق ترین خطوط تولید اسباب بازی در تاریخ تولید اسباب بازی شناخته شده است. این عروسک ها که در آغاز به عنوان عروسک های مد لباس، کفش و لوازم برای گروه سنی نوجوانان معرفی شده بودند پس از مدتی توانستند ایفای نقش های متعددی را برعهده گیرند.
همچنین در این سال ها بتدریج دوستان و اقوام جدیدی نیز همراه با عروسک باربی طراحی و ساخته شده اند که یکی از آنها عروسک کن (Ken) بوده است که با اقتباس از نام پسر راس هندلر نامگذاری شد. کلی خواهر کوچک باربی نیز عروسک جدیدی بود که در سال ۱۹۹۷ میلادی به خانواده عروسک های باربی پیوست.
● برتز، رقیبی جدی برای باربی
محبوبیت عروسک های باربی در دنیای کودکان حاکی از آن است که به دلیل تاثیری که این عروسک ها می توانند در روند زندگی کودکان داشته باشند، لازم است بررسی های موشکافانه و دقیقی درباره آنها انجام شود تا در صورت وجود هرگونه نقص احتمالی در طراحی و ساخت آنها، پیش از این که تاثیرات نامطلوبی را در روند زندگی کودکان به همراه داشته باشد این نواقص را برطرف سازند. اگر توجه کرده باشید حتما متوجه شده اید که دور کمر عروسک های باربی در انواع جدید آن در مقایسه با نمونه های قبلی اندکی افزایش یافته است.
چرا که بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند که اگر کودکان بخواهند آنها را به عنوان بهترین دوستانشان الگوی خود قرار دهند، بازی با عروسک های باربی موجب کم اشتهایی آنها خواهد شد. اگر به خاطر داشته باشید در ماه مارچ سال ۲۰۰۰ میلادی خبرهایی مبنی بر این که در ماده وینیل به کار رفته در ساخت عروسک های باربی، ماده شیمیایی سمی و خطرناکی وجود دارد که می تواند کودکانی را که با این عروسک ها بازی می کنند در معرض خطر قرار دهد، منتشر شد.
اما خوشبختانه نتایج بررسی های کارشناسی نشان داد که اخبار منتشر شده در این باره صحت ندارند. اما پس از آن تولیدکنندگان عروسک های باربی تصمیم گرفتند برای ساخت اندام این عروسک از نوعی ماده پلاستیکی موسوم به ABS استفاده کنند و این در حالی بود که برای ساخت سر این عروسک از پی وی سی نرم استفاده می شود.
منیع: روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )