يادداشت محمدرضا ماني‌فر در سالگرد راه‌اندازي راديو جوان
«بايد براي جوانان در ايران امروز برنامه ساخت»
تاريخ : چهارشنبه ۴ اسفند ۱۳۸۹ ساعت ۱۲:۱۰
محمدرضا ماني‌فر ـ پژوهشگر و دانشجوي دکتري ژورناليسم ـ همزمان با پانزدهمين سالگرد راه‌اندازي شبكه راديويي جوان، با نگارش يادداشتي كه در اختيار سرويس راديو ايسنا قرار داده، به تقسيم‌بندي برنامه‌هاي اين شبكه به گروه‌هاي صبحگاهي، ظهرگاهي و عصرگاهي و شبانگاهي، پرداخته و ويژگي‌هاي هر گروه را براي جذب مخاطب بيشتر بيان كرده است.
به گزارش هنرنیوز به نقل از ايسنا، در مطلب محمدرضا ماني‌فر آمده است: تجربه شنيدن و گوش دادن به ايستگاه‌ها و برنامه‌هاي مختلف راديويي مي‌تواند دستيابي به آموزه‌ها و نکات بسيار شايسته تامل و توجه را براي برنامه‌ريزان و برنامه‌سازان راديو در روزگار ما امکان‌پذير سازد. به کارگيري احساس همدلي و قرار دادن خود به جاي مخاطبان هدف ايستگاه و برنامه، اگر به درستي صورت گيرد، مي‌تواند آسيب‌ها و کاستي‌هاي بسيار را که در لحظات پر تب و تاب برنامه‌سازي کم‌ديده يا ناديده انگاشته مي‌شوند، به تمامي در برابر ديدگان انديشه و ذهن قرار دهد و بهترين کارگاه آموزشي براي برنامه سازان و بهترين شيوه ارزيابي و نظارت براي برنامه‌ريزان به شمار آيد.
برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي به منزله «کمربند هويت» هر ايستگاه راديويي، بيش و پيش از بسياري از ديگر برنامه‌هاي ايستگاه‌هاي راديويي، نيازمند درک درست و دريافت مناسب از چنين الزام و ضرورتي هستند. هر ايستگاه راديويي، با هر هدف و هر نوع مخاطب، براي «بودن» و «ماندن» تأثيرگذار در نزد جامعه و مخاطبان هدف خود بايد با ديدي متفاوت به اينگونه برنامه‌ها بنگرد. برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي نوک قلاب اراده و عزم عملي يک ايستگاه براي «حفظ مخاطب فعلي و جذب مخاطب جديد» در سپهر پررقابت رسانه‌يي هستند؛ اراده و عزمي که در نهايت به آنجا بينجامد که مخاطبان صيد شده در برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي را به تناسب در ديگر برنامه‌هاي ظهرگاهي، عصرگاهي و شبانگاهي ايستگاه تقسيم و توزيع کند و زمان متوسط شنيدن و گوش دادن به ايستگاه و برنامه‌هاي آن را بالا و بالاتر برد. «فرم»، «محتوا» و «صداي شاخص و منحصربه‌فرد» گوينده و مجري، برگ‌هاي برنده هر ايستگاه در طراحي، توليد و ارايه برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي است؛ برگ‌هاي برنده‌اي براي «تمايز» در ميدان رقابت و «تفاوت» براي ديده شدن در جامعه و در نزد مخاطبان هدف.
در ادامه اين مطلب آمده است: اين سخن ظاهري منطقي دارد که ايستگاه‌هاي راديويي بايد بتوانند گستره و طيفي وسيع از برنامه‌ها را به جامعه و مردم ارايه و عرضه کنند تا از رهگذر آن، همه انتظارات و سليقه‌ها جلب و با پاسخي مناسب روبه‌رو شوند. شايد همچنان اين تصور وجود دارد که هرچه برنامه ها داراي آيتم‌ها و موسيقي‌هاي متنوع بيشتر باشند، به همان اندازه توجه مخاطبان و شنوندگان بيشتري را به خود و ايستگاه خود جلب و جذب مي‌کنند. اما در حقيقت، تجربه خلاف و عکس چنين سخناني را نشان مي‌دهد. گزينش، توليد و ارايه انواع مختلف آيتم‌ها و موسيقي‌ها در نهايت منجر به جلب و جذب مخاطباني به راديو مي‌شود که تنها همان آيتم و موسيقي برنامه و نه همه برنامه و ايستگاه را دوست دارند؛ چرا که نمي‌توانند باور کنند که برنامه‌ريزان و برنامه‌سازان، همه برنامه را براي آنها طراحي و توليد کرده‌اند. با در نظرگيري چنين نکته‌اي، هميشه مي‌توان زمان گوش دادن به ايستگاه را بالا برد. هرچه ديدگاه برنامه‌ريزان و برنامه‌سازان طيف مخاطبان متنوعي را دربرگيرد، به همان اندازه تعداد شنوندگاني که جذب مي‌شوند، کمتر خواهند بود. بايد دانست هميشه وفادارترين مخاطبان و شنوندگان، آنهايي هستند که در دايره‌هاي مشخص‌تر قرار دارند و قرار مي‌گيرند.
ماني فر با تاكيد بر اينكه نه بايد به دنبال تمايلات و علايق مخاطبان ديگر بود و نه بايد چشم و گوش خود را بر آنچه در اطراف و محيط پيرامون مي‌گذرد، بست، اضافه كرده است: بعضي اوقات، بعضي چيزها مي‌توانند ايده و محتوايي مناسب براي ايستگاه راديويي و برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي آن به شمار آيند. به عنوان نمونه، اگر مخاطبان هدف يک ايستگاه راديويي، زنان 25 تا 44 سال باشند و در برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي آن ايستگاه، مطلبي جذاب و نيم ساعته درباره دختران جوان گنجانده شود، بازتابي مناسب از سوي مخاطبان و شنوندگان هدف دريافت مي‌شود؛ چرا که مادران به برنامه، تلفن و پيامک مي‌زنند و مي‌گويند و مي‌پرسند: بله، دختر من هم اين کار را انجام مي‌دهد. حال چه بايد بکنم؟ که در نهايت، يک ارتباط و کنش واقعي در تعامل با مخاطبان هدف ايجاد مي‌شود.
در ادامه اين مطلب آمده است: راديو جوان در حالي در آستانه گذر از چهارده سالگي خود قرار دارد که بيش از ديگر ايستگاه‌هاي راديويي صداي جمهوري اسلامي، نيازمند تأمل و توجه شايسته به اين سخنان، همراه با ضرورت به‌کارگيري مناسب آنها در مسير برنامه‌ريزي‌ها و برنامه‌سازي‌هاي خود است. برنامه‌ريزان و برنامه‌سازان اين ايستگاه راديويي اختصاصي، به ويژه برنامه‌ريزان و برنامه‌سازان برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي آن بايد بدانند که انتظار از برنامه‌هاي راديو جوان که راديوي اختصاصي جوانان ايراني به‌شمار مي‌آيد، بسيار بالاست؛ به‌ويژه در روزگار کنوني که بايد با حضور مؤثر در ميانه ميدان ابهام‌ها، سردرگمي‌ها و شبهه‌آفريني‌هاي فتنه‌خيز و فتنه ساز، به اقناع و روشنگري متناسب با جايگاه و نقش واقعي موردانتظار از خود در جامعه و در نزد مخاطبان جوان بپردازد و به آن، دست يابد.
ماني فر نوشته است: ايجاد بصيرت و شکل‌دهي به رفتار اجتماعي مخاطبان معنايي جز اين ندارد و تحقق آن هم تنها با برنامه‌سازي با جوانان به دست نمي‌آيد. بايد براي جوانان در ايران امروز برنامه ساخت و در اين راه، جوانان توانمند و توانمندتر را به‌کار گرفت. جز اين، نه تنها آنچه گفتيم به دست نمي‌آيد که اعتبار و داشته‌هاي با ارزش موجود و مانده از گذشته، همچون سرمايه، رفته رفته به تاراج و کاستي مي‌رود و چيزي جز خاطره‌اي باشکوه از گذشته‌اي رفته بر جاي نمي‌ماند.
او سپس به طرح اين پرسش پرداخته است كه آيا برنامه‌هاي راديو جوان، به ويژه برنامه‌هاي صبحگاهي و عصرگاهي آن، البته از ديدگاه مخاطبان جوان 15 تا 29 سال ايراني و نه تنها تهراني، اينگونه هستند؟ و افزوده است: پاسخ با مخاطبان و شنوندگان جوان راديو جوان، تنها با ابراز اين آرزو و اميد که در سال پانزدهم حيات، راديو جوان با جوانان و براي جوانان برنامه بسازد تا در خاطر و نه در خاطره جوانان ايران زمين باقي بماند!
