بعد از کودتاي ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، رژيم شاه که توانسته بود با کمک اربابان بر اريکه قدرت بازگردد، درصدد برآمد تا پايه‏هاي حکومت خود را تثبيت کند، اما غافل از اين که مردم در اولين فرصت، خشم و انزجار خويش را نشان خواهند داد. سه ماه و نيم بعد، نيکسون، معاون رييس جمهور آمريکا، راهي ايران گرديد تا نتيجه سرمايه گذاري ۲۱ ميليون دلاري سازمان جاسوسي سيا را که در راه کودتا و سرنگوني دولت مصدق هزينه کرده بود، از نزديک مشاهده کند. در اعتراض به اين سفر، دانشجويان دانشگاه‏هاي تهران، تظاهرات پرشوري عليه رژيمِ کودتا برپا کردند که اين اعتراضات در روز پانزدهم آذر، به خارج از دانشگاه کشيده شد. صبح روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲، گارد شاهنشاهي براي اولين بار وارد صحن دانشگاه شد تا فرياد مخالفان را در گلو خفه کند. به دنبال آن، تعدادي از مأموران نيروي ويژه گارد شاهنشاهي رژيم پهلوي،سه نفر از دانشجويان معترض به نام‏هاي: مصطفي بزرگ‏نيا، احمد قندچي و مهدي شريعت رضوي را به شهادت رساندند. رژيم، در روز بعد بدون توجه به اين جنايت خود، دکتراي افتخاري حقوق را در اين دانشگاه به نيکسون اعطا کرد. از آن تاريخ، به ويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، اين روز به عنوان روز دانشجو نام گرفته است. 

معرفی آثار برتر:
۱. تاریخ‌ شفاهی جنبش دانشجویی مسلمان
جنبش دانشجویی در ایران قدمتی به اندازه عمر دانشگاه و نهاد آموزش عالی دارد و نتیجه‌ی واكنش دانشجویان به مشكلات جامعه و بازتاب دغدغه‌های آنان در قبال حل معضلات است. از آنجایی كه دانشجویان به‌عنوان قشر تحصیل‌كرده و فرهیخته جامعه به مناسبات اقتصادی، سیاسی ـ اجتماعی حاكم بر جامعه حساس‌اند و به علت قرار گرفتن در دوران جوانی و اقتضائات این دوره، آرمان‌خواهی و عدالت‌طلبی از مشخصه‌های ویژه این جنبش شده است كه در طول تاریخچه نسبتاً طولانی این جنبش همواره مطرح می‌باشد.
در دوران حكومت پهلوی به‌علت ممنوع بودن فعالیت نهادهای مدنی، احزاب و گروه‌های برخاسته از بطن جامعه، جنبش دانشجویی جای خالی این تشكل‌ها و نهادها را پر می‌كرد و ضمن فعالیت در عرصه‌ی علم و دانشگاه عرصه اجتماع و سیاست را نیز زیر نظر داشت. پس از كودتای ۲۸ مرداد و تعطیلی احزاب و دستگیری و منزوی‌كردن رهبران نهضت ملی‌شدن نفت، جنبش دانشجویی از معدود جریان‌هایی بود كه در مقابل استبداد و دیكتاتوری حكومت پهلوی ایستاد و پرونده‌ای درخشان از خود به‌جای گذاشت، همچنان‌كه تلفات سنگینی را نیز متحمل شد.
پیروزی انقلاب اسلامی ایران كه گام بزرگی در تحقق مردم‌سالاری دینی در كشور و حاكم شدن اراده مردم بر سرنوشت خویش بود، با پیشگامی جنبش دانشجویی در اكثر حوادث سرنوشت‌ساز پس از انقلاب همراه بود. تسخیر لانه‌ی جاسوسی، انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها و حضور در جبهه‌های جنگ تحمیلی و... از اقدامات درخشان جنبش دانشجویی
در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است كه آرمانخواهی و عدالت‌طلبی دو ویژگی اصلی آن می‌باشد. به هر روی جنبش دانشجویی علی‌رغم تمامی فراز و نشیب‌ها و دگردیسی در برخی از تشكل‌های دانشجویی همچنان ایفای نقش می‌كند.
این اثر روایت‌های دانشجویان قدیم و فعلی از روند جنبش دانشجویی در برهه‌های مختلف و میزان تأثیرگذای آنان در سیر حوادث می‌باشد.

۲. جنبش دانشجویی در ایران از تأسیس تا پیروزی انقلاب اسلامی
بی شك یكی از روش های شناخت یك پدیده، مطالعه و دقت در اجزای به وجود آورنده آن است. البته لازم است كه اجزای منفك شده جهت مطالعه، به درستی انتخاب شده باشند. به عبارت دیگر، اجزای انتخاب شده می بایست به بهترین نحو ممكن ما را در شناسایی پدیده به مثابه كل، یاری نمایند. این روش شناسایی هر چند دقیق و یاری رسان محقق است لیكن در مورد پدیده های مربوط به اجتماعات انسانی (مسائل اجتماعی) پیچیده می شود. به عنوان مثال، در تحقیق پیرامون ماهیت پدیده انقلاب اسلامی ایران، مطابق این روش شناسی، اجزای پدیده من جمله عوامل و ریشه ها، رهبران، وقایع سیاسی، گروههای مختلف انقلابی و ... قابل شناسایی هستند. به وضوح قابل مشاهده است كه تحقیق به این نحو مستلزم شناسایی و مطالعه ده ها جزء از اجزای تشكیل دهنده كلیت پدیده اجتماعی است و همین كار تحقیق را مشكل و پیچیده می كند. به نظر می رسد كتاب "جنبش دانشجویی در ایران" به كوشش علیرضا كریمیان كه در سال ۱۳۸۱ توسط مركز اسناد انقلاب اسلامی در دسترس محققین و علاقمندان به مطالعه انقلاب اسلامی ایران قرار گرفته است، تلاش در راستای بررسی اجزای ساختار پدیده انقلاب اسلامی در ایران است. به زعم نویسنده، "در ایران هر چند دانشجویان و دانشگاهیان در طی چندین دهه نتوانسته اند به لحاظ علمی و فنی به موفقیت چشمگیری در پیشرفت و توسعه این سرزمین دست یابند، لیكن از بعد اجتماعی و سیاسی، دانشگاه از بدو تأسیس همواره از جایگاه و ارزش ویژه ای برخوردار بوده است. 

۳. اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان خارج از کشوربه روایت اسناد
اتحادیه‌ی انجمن‌های اسلامی دانشجویانِ خارج کشور از جمله تشکل‌های دانشگاهی بود که به‌عنوان پایگاهی برای متحدنمودن دانشجویان سالیانه و مناسبتی و یا به واسطه‌ی نشریات اتحادیه، ضمن آشنایی بیشتر با آموزه‌های مکتب اسلام، ذهنیت مناسبی از وضعیت سیاسی نامساعد داخل کشور و همچنین تلاش کشورهای غربی برای عقب‌نگه‌داشتن کشورهای اسلامی پیدا می‌کردند. همچنین این اتحادیه با پیام‌ها و بیانیه‌های خود به صورت مستمر پیوند خود را با حرکت اصیل امام، علمای مبارز و حوزه‌های علمیه اعلام می‌کرد. البته در این میان دور بودن آنها از دسترس ساواک باعث می‌شد تا دانشجویان با فراغت بیشتری به مبارزات خود ادامه داده و بعضاً برخی دشواری‌های مبارزاتی برای نیروهای انقلاب داخل کشور را جبران می‌کردند. نقطه‌ی عطف فعالیت‌های اتحادیه‌ی انجمن‌های اسلامی اروپا و آمریکا به هنگام عزیمت امام از نجف به پاریس در ماه‌های منتهی به انقلاب اسلامی و تلاش آنها در همراهی با نهضت امام محسوب می‌شود. 

۴.دانشجویان و گروگان‌ها(تاریخ شفاهی دانشجویان پیرو خط امام)
پیروزی انقلاب اسلامی اگرچه نفوذ آمریكا را در ایران تحلیل برد، ولی منجر به زوال كامل قدرت و دخالت‌های آن نشد و بقایای عوامل آمریكا در درون مملكت مشغول توطئه بودند؛ به‌خصوص اینكه با روی كارآمدن دولت موقت استكبار به آن امیدوارتر شد. در این شرایط دولت موقت كه امور كشور را در دست گرفته بود، متأثر از دیدگاه نهضت آزادی كه از قضا اكثر اعضای دولت از یاران سابق بازرگان انتخاب شده بودند، چندان به پاكسازی ادارات و استقرار جمهوری اسلامی نمی‌پرداختند و مطالبات امام و مردم انقلابی برآورده نشده بود.
تساهل دولت بازرگان در برخورد با حركت‌های تجزیه‌طلبانه‌ی داخلی كه كشور را به سوی اغتشاش می‌برد و عدم اتخاذ مواضع انقلابی در مقابل استكبار جهانی، دانشجویان مسلمان را بر آن داشت تا با حركتی انقلابی اعتراض خود را به عملكرد دولت موقت نشان دهند. دانشجویان چند دانشگاه تهران تحت عنوان «دانشجویان پیرو خط امام» لانه‌ی جاسوسی آمریكا را تسخیر كردند و به افشای عملیات این سفارتخانه در قبال انقلاب و نظام اسلامی پرداختند.
مجموعه حاضر شامل مصاحبه‌هایی است با چندین تن از دانشجویان پیرو خط امام كه هر یك با رجوع به حافظه‌ی خود و فراخوار پرسش‌هایی كه از آنها شده است، به بازگویی حوادث لانه و حال و هوای آن روزها پرداخته‌اند. علت تسخیر لانه‌ی جاسوسی به دست دانشجویان، تركیب دانشگاه‌های شركت‌كننده در این واقعه و نحوه‌ی تعامل آنها با همدیگر، برخورد مسئولان نظام با دانشجویان و حوادث تلخ و شیرینی كه در درون لانه‌ی جاسوسی می‌گذشت در مصاحبه با آنها روشن شده است. مطلب بسیار مهم دیگری كه در خلال مصاحبه‌ها به آن اشاره شده طرز عملكرد و موضع‌‌گیری برخی از اشخاص است كه اتفاقاً بعد از اتمام جریان گروگان‌گیری در مسئولیت‌های مختلف نظام اسلامی بودند و در نحوه‌ی انتشار اسناد لانه‌ی جاسوسی دست داشتند.
همچنین لازم به ذکر است علاقمندان جهت تهیه این کتب با تخفیف ویژه می توانند به فروشگاه این مرکز در خیابان انقلاب،خیابان ۱۲فروردین،بعد از خیابان شهدای ژاندارمری نبش مجتمع ناشران و یا با شماره تلفن های ۶۶۹۵۳۶۰۷ و ۶۶۹۶۱۵۳۶تماس بگیرند.