رضا درستکار در گفتگو با هنرنیوز؛
انتشار کتاب برای بازتاب زندگی شخصیت های علمی و فرهنگی کافی نیست
رضا درستکارمنتقد و کارگردان سینما گفت: انتشار کتاب برای بازتاب زندگی شخصیت های علمی و فرهنگی کافی نیست.
تاريخ : دوشنبه ۵ تير ۱۳۹۱ ساعت ۱۰:۳۶
رضا درستکار منتقد و کارگردان سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار سینمایی هنرنیوز اظهار داشت: به نظر من ساخت فیلم یا سریال در خصوص شخصیت های علمی، فرهنگی و ملی و حتی تاریخی برای کشور ما امری ضروری است. چرا که امروزه نسل جوان ما به دلیل هجوم بی امان شبکه های ماهواره ای یا دیگر عناصر تهاجم فرهنگی نیاز مبرمی به الگو، راهنما و راهبر دارد و چه چیزی بهتر از اینکه یک شخصیت ملی، تاریخی، علمی و حتی فاخر بتواند الگوی نسل کنونی جوان ما باشد. نسلی که بیش از گذشته نیاز به بازنمایی و پیدا کردن هویت ملی و تاریخی خود برای بقا دارد و اگر این نیاز برآورده نشود نسل آینده ساز و جوان کشورمان و حتی نسل های آینده به بیراهه خواهند رفت.
وی افزود: جهان امروز و اطراف ما طبیعتا رفته رفته به سمت تغییرات زیاد حرکت می کند و امروزه دیگر مانند گذشته کتاب نمی تواند همه نیاز های فرهنگی مردم را برآورده کند. در چنین شرایطی رسانه های دیداری و به خصوص سینما و تلویزیون می توانند در گسترش فرهنگ یک کشور نقش های کلیدی را ایفا کنند. بنابر این ضرورت این موضوع وجود دارد که به سمت این موضوع مهم حرکت کنیم. اما متاسفانه ما در این راه کوتاهی کردیم و یا اگر حرکتی هم بوده مسیر را اشتباه و غلط رفتیم و باعث که بسیاری موارد مهم مثل ساخت فیلم و مجموعه تلویزیونی از زندگی شخصیت های فاخر کشورمان تبدیل به موضوعات کوچک شوند .تا جایی که اگر اثری در مورد یک شخصیت بزرگ فرهنگی یا ملی و تاریخی ساختیم به حدی شعاری و ضعیف به اثر در ساختار ، نوشتار و سوژه پرداخت شده که مخاطب دلزده شده و از اثر استقبال نکرده است.
درستکار تصریح کرد: ما در ساخت این گونه آثار از روش های روضه خوانی استفاده نکردیم. یعنی اثر ما چنان بی کیفیت تولید شده که تاثیر یک روضه خوانی ساده را هم برای مخاطب ندارد و مخاطب با جنبه های دراماتیکی اثر هم نمی تواند ارتباط برقرار کند. حتی در مورد نشان دادن و به تصویر درآوردن جنبه های مثبت یک شخصیت فاخر بد عمل می کنیم و چنان این مثبت بودن را بد نشان مخاطب می دهیم که مخاطب نمی فهمد. چون شخصیتی که نویسنده و کارگردان خلق کردند تبدیل به یک شحصیت مثبت، تکراری و تک خطی می شود .به قول معروف دارم قصه تغییر نمی کند و اگر دارم تغییر نکند شخصیت تبدیل به شخصیت نمی شود و در همان تیپ باقی می ماند .
وی ادامه داد: متاسفانه مناسبات جاری در تلویزیون کشورما به گونه ای است که همیشه کیفیت فدای کمیت شده و عمده آثار تولیدی به سمت یک نوع سطحی نگری پیش رفته است. ما این همه سوژه مناسب در کشورمان داریم که زندگی شخصیت های فاخر یکی از آنها است اما با بی تفاوتی بسیاری از این سوژه های توسط مدیران سیما کنار گذاشته می
” من نمی دانم چطور ممکن است که شخصیت دانشمندی و مطرحی مثل ابوعلی سینا ما باشد آن وقت دیگر کشور ها در مورد آن فیلم سینمایی بسازند و ما بی خیال مشغول ساخت بسیاری از فیلم های بی کیفیت و سطحی و به درد نخور باشیم. “
شوند. این درحالی است که در اوایل ورود اسلام به ایران در تاریخ کشورمان شخصیت های بسیار برجسته ای مثل: «ابونصر محمدبن محمدبن طرخان بن اوزلغ، معروف به فارابی» ، «محمد ابن زکریای رازی« و «ابوریجان بیرونی» را داریم که در تاریخ کشورمان بسیار درخشان هستند یا قرون ۲ تا ۵ در تاریخ کشورما دوران نوزایی علم، حکمت، فلسفه و نجوم است که باعث می شود ایران در جهان مطرح شود و تاثیر زیادی در قرون وسطای اروپا داشته باشد. اما ما در مورد این شخصیت ها با بی تفاوتی عمل کردیم نه مجموعه تلویزیونی و نه حتی فیلم سینمایی به درد بخوری در مورد آنها نساختیم و در عوض کشورهای عربی که نه تاریخی دارند و نه هویتی ، دانشمندان و مفاخری مثل: «مولانا»، «شمس» حتی «ابوریحان بیرونی» را مال خود می دانند و مدام در سطح جهان تبلیغ می کنند که این شخصیت های فاخر مال آنها است.
این منتقد سینما خاطرنشان کرد: من نمی دانم چطور ممکن است که شخصیت دانشمندی و مطرحی مثل ابوعلی سینا ما باشد آن وقت دیگر کشور ها در مورد آن فیلم سینمایی بسازند و ما بی خیال مشغول ساخت بسیاری از فیلم های بی کیفیت و سطحی و به درد نخور باشیم. به نظر این یک بلای بزرگ است که می تواند در بخش فرهنگی و به خصوص تلویزیون برسر مابیاید و ما لبخند بزنیم و از کنار آن با بی تفاوت عبور کنیم. این مشکل بیش از آن که مربوط به فیلمسازان ما باشد مربوط به مدیران بی سواد ما در بخش تلویزیون است که در آنجا برای اینکه موقعیت خودشان به خطر نیافتد و میزهایشان را از دست ندهند مدام سریال های بی کیفیت و سطحی می سازند و به سراغ ساخت سریال های فاخر حرکت نمی کنند و همین عوامل باعث شده که امروز من بگویم که تلویزیون ما واقعا فقیر است و تاثیرگذاری خوبی روی مخاطبان خود ندارد و این همان طور که گفتم به یک سری مدیرانی برمی گردد که در تلویزیون بیشتر به خود فکر می کنند تا مخاطب. معلوم است که نتیجه چه خواهد شد. من نمی دانم چرا مدیران ما در تلویزیون اصرار دارند که یک سری فیلم و سریال بی خاصیت برای مردم تولید شود که نه مخاطب دارد و نه تاثیرگذار است .
درستکار تاکید کرد: متاسفانه فضایی در کشورما به وجود آمده که جناح های سیاسی مدام با یکدیگر درگیرند و این در فرهنگ ما، در سینما و تلویزیون تاثیرات بسیار بدی گذاشته است. وقتی مدیری در سینما و یا تلویزیون به مقامی می رسد جناح مخالف به جای کمک مدام در مسیر فعالیت های آن مدیر سنگ اندازی می کنند و نمی گذارند کار کند. فضا را به قدری مسموم می کنند که مدیر بیچاره هم به خاطر اینکه نقد نشود در بسیاری موراد کوتاه می آید. یک سری کشمکش هایی این وسط به وجود می آید که اصلا به صلاح فرهنگ و هنر ما نیست ونتیجه آن به انزوا و حاشیه رفتن هنرمندان و نابودی هنرمی شود. نتیجه این می شود که وقتی فلان سریال بی کیفیت ترکیه ای از ماهواره پخش می شود مخاطبان ما تلویزیون خودی را رها کرده پیگیر این سریال می شوند. سریالی که درجه دو به حساب می آید و اصلا کیفیت لازم را ندارد. فقط به خاطراینکه قصه نسبتا متوسطی دارد ویک سری خط قرمزهای ما را رد کرده مورد توجه قرار می گیرد.
وی در پایان گفت: اگر می خواهیم روز به روز ریزش مخاطب در سینما و تلویزیون نداشته باشیم به نظرم باید مدیران به هنرمندان اطمینان داشته باشند و آزادی عمل بیشتری به آنها برای خلق فیلم ها و سریال های متفاوت و جذاب بدهند و به آدمهایی که علم و سواد این حرفه (فیلم سازی) را دارند بیشتر میدان بدهند و به خاطر مسائل مالی مدام به دنبال خودی ها و کم تجربه های نباشند. در ضمن کمی ظرفیت نقد پذیری را در خودشان بالاببرند و به اصل شایسته سالاری در هنر احترام بگذارند.