سیروس همتی، بازیگر و کارگردان تئاتر معتقد است تئاتر دینی، نمایشی است که توجه به کیفیت را هم به لحاظ محتوا و هم ساختار و تکنیک، در دو کفه ترازو به صورت یکسان داشته باشد.
بازخوان متون صحنه اي در اولین دوره سوگواره "خمسه" در گفت و گو با ستاد خبری دومين سوگواره نمايشي "خمسه"، با بیان اینکه اساسا در این میان مساله ای وجود دارد به نام جدا کردن تئاتر دینی از سایر آثار نمایشی، اظهار داشت: هر نمایشی که به روی صحنه می رود با توجه به شرایط موجود یک تئاتر ارزشی محسوب می شود و اگر بحث از تئاتر دینی است به این معناست که دارای محتوای دینی باشد نه اینکه از ویژگی های یک تئاتر استاندارد بی بهره باشد.
این نویسنده و کارگردان تئاتر افزود: متاسفانه برخی از نمایش های جشنواره ای یا حتی اجراهای عمومی، موضوع دینی دارند اما به لحاظ کیفی از اصول دراماتیک یک تئاتر با کیفیت بی بهره هستند. از آن سو برخی از آثار سعی دارد خود را تئاتر دینی بنمایند تا از این رهگذر، حمایت در اجرای عمومی و یا کمک هزینه های مالی را جلب کنند. در صورتي كه به نظر من نمایش دینی، نمایشی است که توجه به کیفیت را هم به لحاظ محتوا و هم ساختار و تکنیک، در دو کفه ترازو به صورت یکسان داشته باشد.
نویسنده نمایش «الهه» با بیان اینکه برگزاری سوگواره نمايشي "خمسه" حرکت خوبی در این زمینه است، بیان داشت: سوگواره به لحاظ ایجاد خلاقیت و دغدغه در هنرمندان تئاتر و اینکه می تواند محملی باشد برای دیدن آثار برخی از کارگردان ها که انگیزه توليد نمایش های دینی را دارند، اتفاق مبارکی است. به طور کلی هر جشنواره ای که باعث شود گروه های مختلف تئاتری به آن بهانه دست به تولید با کیفیت بزنند قابل تحسین است و امیدوارم استمرار در برگزاری این سوگواره در برنامه ریزی های آتی مورد توجه قرار گیرد.
همتی در ارتباط با راهکاری حمایت بهتر و بیشتر از تئاتر دینی برای دست یافتن به جایگاهی در خور شان آن اضافه کرد: بهتر است دوستانی که مدیریت مالی جریان تئاتر را در دست دارند پاسخگو باشند. اولین معضل در تئاتر دینی که به همه انواع نمایش قابل تعمیم است، مشکل مالی گروه های اجرایی است. به این خاطر که با ارزش گذاری به مساله سرمایه گذاری کیفیت اجراها تغییر می کند. در تئاترهايي كه با موضوع ديني و مذهبي توليد مي شوند، انتخاب بازيگر، طراحي ها و... اهميت بيشتري دارد چون در باور پذيري مخاطب نقش دارد.
بازیگر نمایش "مظلوم پنجم" در خصوص ايده اجراهاي يك هفته اي براي نمايش ها در طول سوگواره به جاي تنها دو اجرا در جشنواره هاي مشابه، افزود: وقتی یک نمایش یک هفته برای اجرا وقت داشته باشد به این معناست که تئاتر مذکور قدرت مانور، تبلیغات و جمع کردن مخاطب را خواهد یافت. اما در اجراهای جشنواره ای متاسفانه دیدن نمایش محدود به افراد خاصی می شود و در صورت دیده نشدن زحمات چندین ماهه یک گروه از نظر دور می ماند. با توجه به جمیع این جهات اگر بعد مالی گروه های اجرایی رعایت شود نه تنها یک هفته اجرا بلکه بیشتر نیز پیشنهاد و ایده خوبی است. جالب اینجاست که اگر نمایشی به مدت دو هفته به روی صحنه باشد از نگاه خانه تئاتر نمایش حرفه ای محسوب شده و جزو رزومه تخصصی و برتر عوامل آن نمایش تلقی می شود.
همتی در ارزیابی خود از نقش حمايتي شهرداري تهران از تئاتر بیان داشت: در تمامی دنیا مشخصا کشورهای پیشرفته، مدیریت و حمایت حداکثری شهرداری از فرهنگ و یکی از شاخه های آن یعنی تئاتر را شاهد هستیم. این امر سابقه ای طولانی در تاریخچه شهرداری شهرهای مختلف در سراسر دنیا دارد. اینکه شهرداری تهران دست به فعالیت های فرهنگی می زند، هر چند دیر، اما قابل ستایش است. جشنواره هایی مثل تئاتر شهر، شمسه و ... حرکت فرهنگی مناسبی است و جای قدردانی دارد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: هر چند این اتفاقات برای هنر مظلومی چون تئاتر کافی نیست. متاسفانه با گذشت چند دهه از انقلاب هنوز کاری در شان تئاتر انجام نشده و حتی مسائلی چون تیپ قرارداد هم از دست رفته است. امیدوارم شهردای با مطرح کردن این مسائل و حمایت از تئاتر افق های روشنی از این هنر را مقابل دیدگان هنرمندان این رشته قرار دهد.
وی در خصوص نقش پژوهش در اعتلای هنر دینی که این دوره به سوگواره "خمسه" اضافه شده، بیان کرد: این مساله ای است که باید زودتر از اینها صورت می گرفت اما هم اکنون نیز آن را به فال نیک می گیرم. باید توجه داشت هیچ گاه بدون پژوهش کیفیت آثار تئاتر ارتقا پیدا نکرده است. پژوهش در آثار دینی و گفتمان دینی در کنار اجراهای تئاتری امری قابل پاسداشت بوده که باعث خلاقیت و رشد ذهنی گروه های تئاتری است.
گفتنی است دومين سوگواره نمايشي و آيين هاي مذهبي "خمسه" آبان و آذرماه سال جاري همزمان با ايام محرم و صفر در بخش های تئاتر صحنه اي، تئاتر ميداني و خياباني، عكس ، تعزيه، آيين هاي ديني و مذهبي ( مثل نقل مذهبي، پرده خواني و ... ) و پ‍ژوهش به دبیری حامد حریری و ميزباني فرهنگسرای ابن سینا برگزار خواهد شد.