به گزارش هنرنیوز به نقل از ستاد خبری هشتمین جشنواره شعر فجر، این مراسم ابتدا با اجرای گروه موسیقی مقامی و رقص محلی آغاز شد و سپس با شعرخوانی سید علی موسوی گرمارودی، خسرو احتشامی، افشین اعلا، بهزاد زرینپور، فاضل نظری ادامه یافت.
موسوی گرمارودی در این مراسم که با اجرای سعید یوسف نیا برگزار شد، با اشاره به خاطره دعوت شهید رجایی برای شعرخوانی در جمع انقلابیون قزوین گفت: خاطرهای را تعریف میکنم تا روشن شود که شعر انقلاب چه باری از تاریخ را به دوش میکشد. سال ۱۳۵۱ با دعوت کسی که در اوج قدرت شهید شد، شعری سپید در نقد رژیم ستم شاهی سرودم. شهید رجایی آن-زمان گفتند ما جایی میرویم که مردم آنجا شعر سپید نمیشناسند، شما شعر کلاسیک بخوانید، ایشان فولکس سبز رنگی داشتند که با آن تا قزوین رفتیم و وقتی رسیدیم در اوج خفقان ستم شاهی از پشت بام رفتیم و به مجلسی رسیدیم که به مناسبت بزرگداشت یک انقلابی درگذشته برگزار شده بود.
وی افزود: در این مجلس به خاطر ترس از خفقان تنها ۷۰ نفر افراد برگزیده انقلابی گرد آمده بودند که من غزلی در نقد رژیم ستم شاهی خواندم. در این هنگام چندین نفر از این افراد، به خاطر ترس فرار کردند. این را گفتم تا بدانید شعر انقلاب چه باری بزرگ از تاریخ انقلاب را به دوش میکشد، پشت این شعرها میتواید تاریخ را هم ببینید.
پس از شعرخوانی گرمارودی، خسرو احتشامی، با بیان اینکه شعر فجر متعلق به خانواده معظم شهداست، تصریح کرد: خانواده شهدا که این انقلاب را پیریزی کردند، شعر را نیز دگرگون کردند، این واقعیتی است که باید پذیرفت و هماره باید سهم عظیمی از شعر فجر به این خانواده تعلق بگیرد. این شاعر سپس شعرش را به خانواده شهدا تقدیم کرد.
افشین علاء دیگر شاعر این مراسم بود که سعید یوسفنیا از وی خواست تا قبل از شعرخوانیاش ماجرای نامه اخیر سیمین بهبهانی به وی را شرح دهد. علاء در ابتدا ضمن تشکر از زحمات دستاندرکاران جشنواره شعر فجر تقدیر کرد و گفت: این روزها شعر فجر مظلوم مانده است، و مورد هجمههای فراوان قرار گرفته است، آنچه از ابتدای جشنواره شاهد آن بودیم، تلاش صادقانه، متعهدانه و طاقت فرسا برای اعتلای شعر فجر است.
وی یادآور شد: از آنجا که جشنواره فجر به شعر تعلق گرفته است، باید این جشنواره دارای افق گسترده باشد و شامل همه صداهای قابل اعتنا باشد که صاحب صدا، سبک، اثر و تاثیر هستند.
علاء با بیان اینکه امروز گفتمان شعر انقلاب که روزی در اقلیت بود، به اکثریت تبدیل شده است، تصریح کرد: قبل از انقلاب استاد گرمارودی، طاهره صفارزاده، اوستا و چند نام دیگر در کنار شاعران صاحبنام دهه چهل بودند که بر خلاف شعرهای رایج آن زمان، اشعار آیینی و انقلابی میسرودند و آن زمان این بزرگان در اقلیت بودند اما ملت ایرانگفتمان دینی امام (ره) را پذیرفت و بعد از اینکه این گفتمان پیروز شد و به ثمر رسید شاعرانی که در اقلیت بودند به اکثریت رسیدند.
وی افزود: اگر ما نیز امروز بخواهیم صداهایی را که در اقلیت نیستند، نادیده بگیریم مثل همان اکثریت قبل از انقلاب هستیم که اقلیت را بر نمیتابیدند. امروز اگر اقلیت مجالی برای بروز و ظهور نداشته باشند، به مخالفانی تبدیل میشوند که هیچ مبنایی ندارد.
این شاعر در ادامه با اشاره به نوشته کوتاهی از سیمین بهبهانی پس از درگذشت زنده یاد قیصر امینپور، اظهار کرد: زمانیکه قیصر چهره در نقاب خاک کشید، سیمین بهبهانی پیام کوتاهی نوشتند دیگران خرده گرفتند که قیصر مذهبی بود چرا اینقدر به او پر و بال میدهید. ایشان گفتند که قیصر امینپور پیش من آراسته بود با مذهبی بودن در نظر من آراستهتر نیز میشود. ایشان بانویی است که غزل معروفشان «دوباره میسازمت وطن» به شعر ملی ما پهلو میزند.
وی ادامه داد: به فرض که برخی همپای ما نبودند، شعر انقلاب آنقدر پخته شده که میتواند امروز هماوردی بطلبدو نیازی به حذف صداهای دیگر ندارد. امیدوارم شاهد تنگ نظریها در این حوزه نباشیم، منتقدان چند صدایی نگران نباشند، اجازه دادن به چند صدایی بزرگترین خدمت به ادبیات انقلاب است.
اعلا در ادامه با اشاره به نامه سیمین بهبانی به وی پس از شنیدن شعر «در سوگ مادر» عنوان کرد: ایشان با آنکه میدانستند من با افتخار خودم را شاعر انقلاب و اهل بیت (ع) ثبت شود. غزلی بود برای حضرت زهرا (س) و حضرتام البنین سروده بودم که ایشان گفتند هیچ کس مثل امام حسین (ع) در من تاثیرگذار نبوده است و نام فرزندانم نیز نام فرزندان علی و حسین است.
اعلا با بیان اینکه بیایید فجر انقلاب را با حوصله آنقدر وسیع ببینیم که نه تنها بزرگان ما بلکه جوانان ما که از سر ناچاری به صداهای مخالف پناه بردهاند آنها نیز در آغوش پر عطوفت فجر که در قرآن ریشه دارد، برگردند، خاصرنشان کرد: ما هرگز آرمانهای فضای انقلاب را فراموش نمیکنیم و اجازه نمیدهیم کسی به مقدسات اینجامعه توهین کنند. قرآن به ما یاد داده است که همه صداها را بشنویم و بهترین آن را انتخاب کنیم.
بهزاد زرینپور، شاعر و روزنامه نگار خرمشهری نیز شعری را به مناسبت آزادسازی خرمشهر خواند. وی در این مراسم گفت: وقتی جنگ شروع شد، من کودک بودم وقتی برگشتم جوانی بودم که به چشم خود میدیدم که چیزی از گذشته باقی نمانده است.
حشمت منصوری، فاضل نظری و از دیگر شاعرانی بودند که در این مجلس به شعرخوانی پرداختند.
خانم راتی ساکسینا، شاعر هندوستانی، دراین مراسم پیش از شعرخوانی با بیان اینکه زبان فارسی میراث کهن برای ملت هندوستان است، گفت: در این خصوص میتوان به امیر خسرو دهلوی اشاره کرد که پدر زبان هندی است. ما وامدار فرهنگ شما ایرانیها هستیم نه تنها در سخنوری و زبان، بلکه در بسیاری از غذاهای ایرانی مثل کباب وام گرفته از غذاهای ایرانی است.
محمد علی بهمنی، شاعر و عضو شورای سیاست گذاری جشنواره شعر فجر، شعرخوانیاش درباره اندیمشک را با این مقدمه شروع کرد: من در اندیشمک به دنیا آمدم. در آن هیاهوی زمان جنگ دلم برای زادگاهم تنگ شده بودم، رفته بودم که حضور داشته باشم ناگهان دیدم که «دور افتادهام از همرهانم»
وی همچنین در ادامه به توصیه استاد حسین آهی که در بستر بیماری است، سرودهای از وی را خواند.
بر اساس این گزارش، پس از پایان بخش اول این مراسم، گروه موسیقی خراسانی، به اجرای موسیقی خراسانی پرداخت.
سید عباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه به طور طبیعی شعر در فضای فرهنگی هر ملتی، جایگاه خاصی دارد، گفت: شعر حافظه تاریخی، زبانی، انتقال دهنده فرهنگ و نمایه هر ملت است. هر ملت تاریخ و پیشینه طولانیتر داشته باشد، شعرش جان مایه دارتر است.
وی افزود: شعر در زبان فارسی جایگاهی ویژه داشته و دارد و هیچ دورهای از تاریخ این کشور فارغ از شعر و شاعری نزیسته است. کثرت شاعران، توالی شعر در تاریخ ایران زمین، تنوع مضمونی و قالبی و دهها ویژگی دیگر در شعر فارسی میتوان یافت.
به گفته وی، شعر در ایران زبان مفاهمه و گفتگو است، شعر رساترین، ماناترین و پایاترین زبان مکالمه است. با شعر میتوانیم، از دردهای جهانی، آرمانهای فردای خود سخن بگوییم، اسطورههای ما را در زمانهای که فراموش شدهاند به یاد بیاوریم. زبان شعر زبان فردای ملت ایران است و امیدواریم که شعر رسانهای برای گفتگو در داخل و تکثر فرهنگی و تفاهم با جهان باشد.
در ادامه این مراسم، استاد مشفق کاشانی، شعری با عنوان سپیده دم تقدیم به امام (ره) کرد. علی الشلاه، شاعر عراقی، برکت حوت، شاعر بلوچ از شاخصترین شاعرانی بودند که در آیین گشایش جشنواره شعرفجر شعرخوانی کردند.