یکی از اقدامات اثرگذاری که انجمن موسیقی ایران در حوه موسیقی اصیل در حوزه مرزهای ایران فرهنگی انجام داد؛ انتشار البوم‌هایی از موسیقی مناطق و نواحی ایران و اقوام مختلف آن بود. آثاری که در این مجموعه‌ها گرد آمدند، گنجینه‌هایی بی نظیر بودند و البته مشتی به نمونه خروارها سابقه فرهنگی در مرزهای گذشته ایران.
در سال‌هایی که گذشت هنر موسیقی ایران فرهنگی بسیاری از هنرمندان بزرگ خود را به سبب گذر زمان و کهولت سن از دست داد. از سوی دیگر نسل نو جو و نو مایه ای که امروز در ایران به دنبال یافتن ریشه‌های فرهنگی خود در گذشته و هنرهای گوناگون بودند؛ مدت‌ها سرگردانی را به جان می‌خریدند تا بتوانند اسناد هنر موسیقی اقوام گوناگون را به دست آورند و بتوانند ارزش‌های موسیقایی آن‌را مورد تحقیق قرار دهند و یا با تأثیر از آن‌ها به خلق هنری بپردازند. در غالب مواقع آثار به دست آمده از موسیقی مناطق و نواحی ایران فرهنگی محدود بود و یا به دشواری قابل یافتن بود. در حالی که شاید بتوان گفت؛ یکی از نیازهای هنرمندان جوان برای کسب تجربه و یافتن راهکارهای تازه خلق هنری، شناخت درست و جامعی بر آثار گذشتگان است.
یکی از مجموعه آثاری که می‌توان به عنوان نمونه مناسبی برای پژوهش و بررسی دانست و از جمله آثار منتشر شده از سوی انجمن موسیقی ایران است؛ «داغلار» است. این مجموعه که گردآوری ارزشمندی از موسیقی آذربائیجان (باکو) به زبان آذری‌ست. مجموعه‌ای که می‌توان آن را زمینه‌ای برای پژوهش بر همانندی ها و شباهت های فرهنگی میان آذربائیجان در ایران و منطقه باکو است. در واقع از بررسی موسیقی نواحی باکو و قیاس آن با موسیقی آذربائیجان می‌توان به یکپارچگی فرهنگی این دو ناحیه پی برد.
ریتم‌های سیال در موسیقی آذربائیجان کاملاً قابل قیاس با موسیقی ایرانی‌ست. استفاده از کمانچه و تار در نواختن این قطعات و بداهه خوانی آن‌ها ابعاد و تناسبات موسیقی منطقه آذربائیجان در ایران را از یک سو و قرابت فرهنگی با مناطق شرقی خراسان را از سوی دیگر می‌نمایاند. به ویژه استفاده از کمانچه که آن‌را ساز شمال خاوری ایران می دانند بر این شباهت می‌افزاید.
ریتم‌های آرام و تحریرهای پیاپی در این اثر آن‌را به موسیقی ملی ایران نیز نزدیک می‌کند. اگر در این آثار دقیق شویم؛ در می‌یابیم که بسیاری از قطعات موسیقی ایرانی برخاسته از ریشه‌های این موسیقی‌اند. موسیقی باکو به ردیف نوازی ایرانی نیز شباهت‌هایی دارد و گرچه از سبب‌هایی ازآن دور می نماید؛ در مایه آواز دشتی شاید قدری بدان نزدیک تر است.
در آلبوم موسیقی «داغلار» اصالت‌های موسیقایی در حالی ثبت شده که موسیقی در خالص‌ترین شکل خود و بی هیچ مداخله‌ای در ریتم‌های از پیش تعیین شده شکل گرفته است. این آلبوم مشتمل بر چهار قطعه موسیقایی با نام‌های «زابل سه گاه»، «نه حالت دیر»، «شوشانین داغلار»، و «دلکش تصنیف» است. هنرمندانی که مهمان صمداُف خواننده این آلبوم همراهی می‌کنند؛ رضا بالا هذیف نوازنده تار و زاهد رضایف نوازنده کمانچه هستند.
آلبوم موسیقی داغلار به عنوان یکی از منابع ارزشمند در شناخت فواصل موسیقی باکو به شمار می‌رود.
مهتاب آتشین
