رمان «فقط با یک گره» عنوان اولین اثر محمد میلانی در فضای داستان نویسی است که در مرحله نگارش نهایی و ویرایش است. این رمان داستان جوانی ۱۶ ساله به نام اسماعیل فرزند خانواده ای است در هرات که به شغل سبزی فروشی مشغول است. خانواده و محیط پیرامون وی دارای مسایل و مشکلات عدیده ای هستند که بخشی از پرداخت های شخصیتی رمان به این مسایل مربوط میشود. وی به پیشنهاد کرد همکار و شریکش و پس از متقاعد کردن مادرش برای کشف آفاق جدید در زندگی اش به صورت قاچاقی و مرز کوهستانی ایران و افغانستان راهی تهران می شود. در راه با مشکلات فراوانی مواجه می شود که همه آنها صحنه های تلخی از روزهای زندگی وی را رقم می زند.
میلانی ضمن اشاره به این مطلب که طرح اولیه و اصلی داستان بر اساس یک رویداد واقعی نوشته شده، عنوان کرد: شخصیت اسماعیل که داستان حول محور زندگی و محیط پیرامون وی می چرخد شخصی حقیقی است. اسماعیل را در تهران پیدا کردم و با وی دوست شدم. شرح زندگی اش و رسیدنش به تهران داستان بسیار دردناک و عجیبی بود. طرح کتاب را با وی مطرح کردم و پذیرفت. ابتدا بنا داشتم داستان زندگی اش به صورت مصاحبه دو طرفه باشد تا بتوانم از این سبک نگارشی که در زندگی روزنامه نگاری ام چند کار اینچنینی انجام داده بودم استفاده کنم و اثری متفاوت از سایر کارهایم بنویسم اما بعد از سه جلسه گفت و گو با اسماعیل بر سر اتفاقاتی که برای وی و بنده رخ داد ارتباطم با وی قطع شد و پس از بازگشت او به افغانستان دیگر نتوانستم با ملاقاتش کنم و پروژه با وقفه بیش از یک سال مواجه شد.
وی افزود: پس از آن تصمیم گرفتم کار را به صورت یک داستان بلند درآورم. اینگونه هم می توانستم کار را به اتمام برسانم و هم خلاقیت ها و کیفیت های بصری و نوشتاری موجود در فضای داستان نویسی این اجازه را می داد که بتوانم از شیوه بیان بهتر و غامضی در خلق اثر استفاده کنم و حتی پا از واقعیت های عینی رخ داده هم تا حدودی پا فراتر بگذارم و رویدادهای موجود را آنطور که می تواند بهتر و بیشتر با زمانه خودم قرین باشد پرداخت و بیان کنم. به همین دلیل تصمیم گرفتم این رویداد را به شکل یک داستان بلند ارایه کنم که این داستان هم اکنون در مرحله ویرایش نهایی و باز نویسی فصل آخر قرار دارد.
میلانی در ادامه اضافه کرد: در همان ابتدای آشنایی با این جوان افغانی، یکی از دوستان متخصص در حوزه سینما و هنر یعنی محمد قندهاری نیز از طرح اولیه این کتاب مطلع شد. وی مدتی پیش پیشنهاد ساخت فیلمی از این داستان را مطرح کرد و با توافق من، قرار شد بخشی از وقایع رخ داده در تهران در طرح فیلم نامه حذف شود. سپس نگارش طرح فیلمنامه را نیز بر اساس همین داستان آغاز کردم. هم اکنون قندهاری با چند تهیه کننده داخلی و دو تهیه کننده خارجی مذاکراتی انجام داده و یکی از این تهیه کنندگان که یک شرکت فیلمسازی ایتالیایی است و چند فیلم مستند داستانی را نیز در کشورهای مصر و لیبی و عراق تهیه کنندگی کرده تمایل زیادی برای ساخت این فیلم نشان داده است. قرار نیز بر این است که تا پایان تیر ماه و پس از اتمام فیلمنامه کارها و هماهنگی های نهایی با این شرکت صورت بگیرد.
میلانی همچنین عنوان کرد: هنوز به صورت جدی با ناشر داخلی برای چاپ اثر صحبت نکردم اما از سوی چند تن از دوستان برای چاپ اثر پیشنهادهایی شده است که امیدوارم این داستان بتواند مجوز های لازم را برای چاپ دریافت کند.
این داستان اولین اثر محمد میلانی در حوزه ادبیات داستانی است. میلانی پیش از این ترجمه کتاب «ویتگنشتاین متفکر زبان و زمان»، «سنت ترجمه آثار فلسفی در ایران» و ویرایش ۱۶ کتاب در زمینه های فلسفی و علوم انسانی را به چاپ رسانده و هم اکنون نیز ترجمه کتاب «جنگ خلیج اتفاق نیافتاده است» اثر معروف ژان بودریار و مجموعه مقاله های مدرن «مثل خیابان، مثل زندگی» را آماده چاپ دارد.میلانی درباره نقد ادبی و کتاب تا کنون بیش از ۴۰ عنوان مقاله در نشریات داخلی به چاپ رسانده است.-