این روزها فیلم سینمایی «یک فراری از بگبو» ساخته «هاتف علیمردانی» در حال اکران عمومی در سینماهای کشور است. فیلم در فضایی فانتزی و خیالی می گذرد و تلاش می کند به هر طریقی شده مخاطب را جذب خود کند. سینمای کودک و نوجوان به عنوان یکی از جدابترین ژانرهای سینمایی در دنیای سینما معرفی و شناخته می شود و فیلم هایی که در این ژانرساخته می شوند ، عموما آثاری هستند که درباره کودکان و یا برای کودکان ساخته و اکران می شوند.
سینمای با تصویر، کلام ، رنگ ، موسیقی و... که دارد رسانه ای بین المللی و جهانی است و در هر نقطه ای از کره خاکی که فیلمی ساخته می شود به دلیل ویژگی های بین المللی که به عنوان یک صنعت و هنر دارد می تواند در ارتباط با مخاطبان سراسر جهان موفق باشد. به همین دلیل فیلم هایی که در ژانر سینمای کودک و نوجوان ساخته می شود در عین داشتن دیدگاه ونظرات مختلف، توانایی ارتباط با طیف گسترده مخاطبان کودک و نوجوان را دارد . به عنوان مثال هم اکنون اکثر فیلم هایی که در سینمای کودک و به خصوص در کمپانی های بزرگ فیلمسازی جهان ساخته می شوند توانایی ارتباط با کودکان و نوجوانان جهانی را دارد هر چند امکان دارد زبان و گویش این فیلم ها متفاوت باشد ؛ اما فلسفه کلی این گونه آثار علاوه بر سرگرمی ، تاثیرگذاری روی کودکان و نوجوانان به عنوان آینده سازان است. مجموعه فیلم های «هری پاتر» می تواند مثال خوبی برای این بخش باشد. فیلم هایی که تاکنون توانسته در سطح جهانی مورد توجه کودکان و نوجوانان سراسر جهان قرار گیرد. سینمای کودک و نوجوان ایران نیز در طی این سال ها تلاش کرده تا با شهرتی که در سطح جهانی در همه عرصه ها پیدا کرده است .
سینمای ایران این نوید را به همگان داده که نمی توان سینمای ایران را از دنیای سینما و جهان حذف کرد. کافی است که نگاهی به کارنامه سینمایی کشورمان بیاندازیم که در طول این سال ها توانسته در عرصه های جهانی حرف هایی زیادی برای گفتن داشته باشد. سینمای کودک و نوجوان در طول این سال ها بیشتز ازآنکه به فکر اکران عمومی آثار خود باشد ، به فکر تولید و ساخت فیلم کودک به هر قیمتی بوده است . فیلم هایی که برخی از آنها بدون فیلمنامه با کیفیت و فقط برای پر کردن آرشیو جششنواره فلم کودک ونوجوان ساخته شده وهرگز رنگ پرده را به خود ندیده اند. حتی برخی از این فیلم ها جوایزی را از جشنواره های بین المللی چون ؛ کودک و نوجوان و فیلم فجر از آن خود کرده اند .اما در کمال بی توجهی اکران نشدند و آذین بخش آرشیو دفاتر سینمایی و انبار های تولید شده و از خاطره ها رفته و نابود شوند.
سینمای ایران باید ظرفیت های سینمایی خود را برای جهانی شدن فراهم کند و فیلم هایی بسازد که بتوانند در سطح جهان هم قابلیت جذب مخاطب میلیونی را داشته باشد. کاری که کمپانی های بزرگ هالیوودی هم اکنون مشغول به کار هستند و انواع گوناگون انیمیشن و فیلمهای سینمایی کوتاه و بلند را برای کودکان می سازند و از این طریق به صادر کردن فرهنگ ، تمدن و اندیشه خود و درنتیجه دیکته کردن آن در اذهان کودکان و نوجوانان جهان مشغول هستند. در واقع هدف آنها تسخیر ذهن کودکان به عنوان جوانان آینده اند، و از این طریق می خواهند جوانان آینده را همسو با اندیشه های جاه طلبانه و متجاوزانه خویش قرار دهند.
ژانر سینمای کودک در کشور ما در طول این سال ها فراز و نشیب های فراوانی داشته است و به غیر از«کلاه قرمزی و سروناز»، «کلاه قرمزی و بچه ننه» هیچ فیلم کودکی نتوانسته به فروش بالایی دست یابد . بنابراین می توان گفت سینمای کودک نیاز مبرمی به خلق فیلم های جذاب و دیدنی دارد. از طرفی نمی توان انتظار داشت که کودکان امروز مانند کودکان دیروز از هر ایده ساده انگارانه و خامی به عنوان فیلم کودک استقبال کنند . چون کودکان امروز به راحتی به فیلم های ماهواره ، اینترنت و بازی رایانه ای ایرانی و خارجی دسترسی دارند و در فیلم ها، بازی ها و انیمیشن ها شاهد تکنولوژی های روز جهان هستند و خلق جذابیت، انگیزه و سرگرم سازی از طریق آثاری ایرانی کاری سخت و طاقت فرسا است و نمی توان با استفاده از شیوه های قدیمی انتظار داشت که فیلم، کارتون و بازی رایانه ای آنها را جذب کند.
چون کودکان امروز به دلیل دسترسی به آموزش های گوناگون با هوش تر هستند و نمی توان به راحتی آنها را راضی به دیدن آثار سطحی و ضعیف وادار کرد. این درحالی است که در سازندگان آثار خارجی (فیلم سینمایی، انیمیشن ، بازی های رایانه ای و...) با استفاده از تحقیق و پژوهش های که در خصوص مخاطب شناسی انجام می دهند تلاش می کنند در عرصه بازاریابی بتوانند مخاطبان بیشتری را جذب کنند. هر چند نمی توان کتمان کرد که امروز سینمای ایران توانسته با تمام جذابیت ها و داشته های خود در اکثر نقاط دنیا برای خود طرفداران بی شماری را فراهم آورد و خیلی ها هر سال منتظرند تا فیلمی از سینمای ایران و به خصوص فیلم های کودک و نوجوان را در فستیوال های مختلف جهانی تماشا کنند، بدون شک مخاطبانی هستند که سینما را دوست دارند و شیفته مردمان ، کودکان و ... سرزمینی به نام ایران هستند و دوست دارند از این طریق کودکان و نوجوان این مرز و بوم را بهتر بشناسند و فرهنگ ایرانی و اسلامی می تواند یکی از جذابت های مهم برای تاثیر پذیری کودکان سراسر جهان باشد.
فیلم سینمایی «یک فراری از بگبو» اسیر ايده اوليه نيست. ايده ای كه چندان هم نو و دندان گير نيست و ريتم قابل قبولی نیز ندارد. در واقع همزمان با باقی ماندن گره اصلی فیلم در جای خود، گره ها و مشكلات ريز و درشت دیگری نیزپيش پای قهرمان داستان قرار می گیرد كه باز كردن و گذشتن از هر كدام با وجود سختی های بسیار، به شوخی و فانتزی برگزار می شود. اکثر فیلم های سینمای کودک بيشتر اوقات شخصيت هايی ترسيم كرده اند كه بی توجه به جامعه و مردم بوده و نوعی هنجارشكنی و شيطنت خاص در آنها وجود داشته است. طبيعتا ترسیم اين نوع شخصیت ها و آدم های موجه اجتماعی نبودند و اكثرا تیپ هایی بی اثر و خنثی بوده و تاثیرگذاری لازم روی مخاطب را ندارند. وجود شخصيت هايی منزوی، خجالتی، خیالی ، گوشه گير و تابع محیط که آرام آرام از سوی مخاطب پس زده شده و تحولی در زندگی شان ايجاد نمی شود. به نظر می رسد بیشتر نویسندگان سینمای کودک ما، شيفته آثاری خاص در سينمای جهان و به ویژه سینمای علمی و تخیلی هاليوود هستند که در آنها، قهرمان های کوچک مدام باید از دست قهرمان خلافکار بزرگ سال فرار كنند و در عين بی رحمی و خلافكاری مهربان و دوست داشتنی باشند و تا مخاطب به آنها و دنيايشان نزديک و آرزوی موفقيت برايشان داشته باشد و اميدوار باشد تا دست هيچ بزرگ سال یا شخصیت تیپیکالی به او هرگز نرسد.
فیلمسازان سینمای کودک مان شخصيت های اين چنينی را دوست دارند و تلاش می کنند به هر قیمتی شده آنها را به مخاطبان کودکان و نوجوانان معرفی كنند. به نحوی که دنيای این شخصیت ها را دنيای خوب ها و گرفتاری آن ها را مساله مشترک قرار دهند و این قرار دادن جز با پرداختن به فراز و فرودهای زندگی این گونه شخصیت ها خیالی یا واقعی میسر نمی شود ودر عین حال سینمای ما نیاز به این دارد که فیلمسازان ما کمی هم به مخاطبین خود اهمیت دهند و هر اثری را برای این نسازند که صرفا اثری ساخته باشند. چرا که مخاطب ما نیاز به فیلم خوب دارد نه اینکه وقت خود را با یک آثاری پر کند که بارها و بارها نمونه های آن را در تلویزیون، اینترنت و ... دیده است.
