به گزارش هنرنیوز، ششمین جلسه باشگاه فیلم کوتاه و مستند شهر در پردیس سینمایی ملت برگزار شد و در جریان آن فیلمهای کوتاه «تاریک روشن» و «پرتره» به کارگردانی بهنام عابدی، «پرواز قاصدک» به کارگردانی ایرج محمدی رزینی و «۱۱» به کارگردانی مسعود حاتمی به نمایش درآمد. در ادامه این جلسات، افشین هاشمی در کارگاهی با موضوع «بازیگری» صحبت کرد.
بنابراین گزارش، او در ابتدای این نشست در پاسخِ به يكي از حاضرين كه فيلم هايي با فضاي ثابت را تله تآتر عنوان كرد و بازي در اين فيلم ها را تآتري، با تاکید بر اینکه تفاوت زیادی میان بازیگری تئاتر و سینما نمیبیند، اظهار کرد: اين تقسيم بنديِ فيلم هاي تآتري يا سينمايي و... اشتباهي رايج است كه بهتر است از آن فاصله بگيريم.
براي تأثيرگذاري روي پرده، بسته به نوعِ فيلم، مي توان از همه ي امكاناتِ بياني بهره گرفت كه يكي از آنها هم تآتر است. «سعادت آباد» به عنوان نمونهی داخلی و « ۱۲ مرد خشمگین» به عنوان نمونه خارجی در لوکیشنهای ثابتی فیلمبرداری شدهاند و صرفا به این دلیل نمیتوان آنها را تئاتری دانست.
هاشمی ادامه داد: مثلا دروبین روی دست که اتفاقا خیلی هم استفاده مي شود، از سینمای مستند آمده و پیش تر در سینما رايج نبوده است. پس میتوان از نمایش و تئاتر هم برای سینما وام گرفت.
واقعا بازیگری در سینما و تئاتر متفاوت است؟
بازیگر فیلم سینمایی «آزمایشگاه» معتقد است جوهره ي بازیگری در این دو با یکدیگر تفاوتی ندارد بلكه گونه ي اثري كه در آن بازي ميكنيم، تعيين كننده ي چگونگي بازي مان است. او همچنین اظهار کرد: بازیگر آموخته که صورت را به غلو شده ترین حالت ممکن باز کند و بعد به عادی ترین شکل ممکن برگرداند. حال بسته به خواسته ي كارگردان و راهنمایی او درباره ي قابي كه در آن بازي مي كند، اندازه ي بازي اش را تنظيم مي كند.
هاشمی ادامه داد: در نمایشهاي مختلف مي توان گونه هاي مختلف بازيگري را ديد. برای مثال بازي هاي تئاترهای محمد یعقوبی و امیر رضا کوهستانی از بسياري بازیهای سریالهای تلویزیونی و حتا فيلم هاي سينمايي ظریفتر است و البته همان طور که سینما بازیگر خوب و بد دارد، قرار نیست چون بازیگری از تئاتر آمده حتما خوب باشد.
این بازیگر و کارگردان با تاکید بر اینکه در تئاتر ایران امکان بازی در انوع مختلفی از بازیها وجود دارد، بیان کرد: در تئاتر میتوان در نمایشنامههای شکسپیر، مولیر، رادي، رحمانيان و ... بازی کرد که هرکدام فضا و جنس خاص خودشان را میخواهد. اما در سینمای ایران این امکان خیلی وجود ندارد مخصوصا كه پس از انقلاب به دلیل موفقیت فيلم هاي واقع گرايانه در جشنواره هاي جهاني، بسیاری از فیلمسازان ترجيح مي دهند مسيرِ موفقِ قبلي را بپيمايند و اين امكان تجربه ي بازيگري در گونه هاي ديگر را كم مي كند.
نابازیگرها درلحظه خوب ظاهر میشوند
هاشمی با اشاره به تفاوتی که میان بازیگر و نابازیگر وجود دارد، گفت: نابازیگر یک بار یک بازی را درخشان انجام میدهد، اما بازیگر کسی است که ميتواند همان بازي را ۱۰ بار درخشان اجرا کند. در سینمای ایران بوده اند افرادی که يكبار خوب بازی كرده، و این اتفاق دیگر تکرار نشده، چون بازیگر نیستند.
او افزود: پيشنهاد ميكنم بازیگری که قرار است وارد پروژهای شود، ابتدا باید فیلمهای قبلی همان کارگردان را ببیند و اگر خط مشتركي در آثار او وجود دارد را بشناسد، البته کارگردانهایی هم هستند که تفاوت میان آثارشان بسیار زیاد است، اما به هر حال بهترین راه برای شناخت یک کارگردان است. موضوع دیگر در فیلمنامهای است که شما در دست دارید و باید ببینید این کار از شما چه میخواهد، نباید با همان بازیهای قبلی خود وارد یک کار جدید شوید، چون در این صورت هم برای خودتان و هم براي مخاطب تکراری میشوید.
به اندازه چیزی که در صحنه وجود دارد، بازی کنید
بازیگر فیلم سینمایی «وقتی همه خوابیم» تاکید کرد: در تئاتر غیر ممکن است که یک نابازیگر را بیاوریم و بدونِ تمرين و آشنايي با ساز و كار تآتر، بتوانيم به روي صحنه ببريمش. اما در سينما مي شود، چون كافي ست آن فرد، آنچه كارگردان ميخواهد را يكبار درست انجام دهد تا براي هميشه ثبت شود.آن وقت چه بسا گاهي، خامي، بكارت، و ناآگاهي اي كه در بازيِ آن فرد هست، براي يك فيلم، بهتر از عَمَلِ بازيگرانه باشد.
فیلم کوتاه به دیده شدن کمک میکند
هاشمی در پاسخ به این پرسش که حضور هنرجوها در فیلمهای کوتاه میتواند راهی برای دیده شدن آنها باشد، تاکید کرد: برای هنرجو نه تنها فیلم کوتاه که هر لحظه بازی کردن همان دیده شدن است. کسانی هستند که در همان روزهای ابتدایی آموزش با پیشنهاد نقشي مهم روبه رو میشوند كه اين أصل نيست و استثناست، اما برای هنرجو یک پلان در فیلم دانشجویی هم عالی است و میتواند به كسب تجربه و سپس دیده شدنش کمک کند.
او در ادامه با اشاره به اینکه ایدهای درباره حضور هنرجوها در سینما و پشت صحنه فیلمها دارد، بیان کرد: اگر در سینما امکانات مالی وجود داشته باشد، خیلی اتفاق خوبی بود که بازیگران، دستیار داشته باشند، دستياري كه از چایی خوردن تا حفظ کردن دیالوگها و... در کنار بازیگر باشند. برای این دستیار حضور در صحنه، آموزش خوبی است و میتواند راهی برای حضور او در عرصه باشد، همچنین در این حالت میان آموزش و کار حرفهای در سینما ارتباط خوبی شکل میگیرد.
هاشمی همچنین با بیان اینکه برای بازیگر شدن باید هزینه کرد، افزود: شکل هزینه کردن برای افراد مختلف متفاوت است، کسی عمرش را هزینه میکند، مانند مهدی هاشمی، رضا کیانیان و... که سال ها در تئاتر بازی کردند و بعد به سینما وارد شدند. برخی دیگر هستند که خودشان روی یک فیلم سرمایهگذاری میکنند و دیگرانی هم پیدا میشوند که موقعیتهایی را برای خودشان به وجود میآورند تا بازیگر شوند.
هنرور بودن خوب است، اما بازیگر نمیشود
هاشمی در ادامه صحبتهایش با اشاره به اینکه خودش دوران هنروری را گذرانده است، یاداور شد: من در فیلم دکل هنرور بودم، سرزمین خورشید هم هنرور بودم که البته فيلمبرداري پلان من آنقدر عقب افتاد كه در زمانش نتوانستم حضور داشته باشم. براي كسي كه هيچ آشنايي اي با فضاي كار حرفه اي ندارد، هنروری امكاني است براي آشنايي و شايد بسطِ روابط اما صرفِ هنروری براي فيلم ها، بدون تلاش براي ارتقاي دانسته ها، بعید است به بازيگري بيانجامد.