گذری بر عکس در مفهوم عام؛
تکراری که تکراری شده است!
تاريخ : يکشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۱ ساعت ۱۲:۰۱
یکی از بازنمودهای هنر در دنیای مدرن عکاسیست. عکاسی یا به تعبیر دیگر جوان‌ترین هنر سده بیست و یکم؛ بی شک دارای ویژگی های منحصر به فردیست که آن را به ابزاری سهل و ممتنع بدل کرده است. هنگامی که عکاسی پای در میدان گذاشت، هنوز بسیاری آمدنش را باور نمی کردند.اما در حقیقت این ابزار نه تنها به یک وسیله لازم و ضروری بدل شد؛ که به فنی تبدیل شد که می شد با آن ثبت لحظه های ارزشمند را آسان تر کرد. همین کاربرد عکاسی را کم کم به هنر بدل کرد. بعدها عکاسان دریافتند که دوربین تنها قابلیت ثبت تصاویر واقعی را ندارد؛ بلکه می توان آن را در جهت تجسم صحنه هایی ساختگی و رویاگونه نیز به کار برد. به هر روی عکاسی تولدی چنین داشت و به سبب همین نگاه سهل بود که به سرعت گسترش یافت و همه‌گیر شد.
اما کار با دوربین چندان هم سهل نبود. افرادی که تا پیش از آن صحنه ها را با قلم ثبت می کردند، حالا با ساده شدن ثبت لحظه ها، به فکر راه دیگری برای خلق تصویر بودند. این نگاه ممتنع سبب تولد عکاسی حرفه ای یا همان عکاسی هنری شد. اما تمامی این مراحل در کشور ما به سرعت به وقوع پیوست. سرعت در ورود و فراگیر شدن دوربین عکاسی اثرات مخربی داشت که تا امروز هم اثرش را می توان دید.
عکاسی به ابزاری لوکس بدل شد و داشتن دوربین به یک افتخار بدل گشت. همین موضوع بهانه‌ای شد تا رقابت های ناسالمی بر سر تولید عکس رخ دهد. عکس دچار نوعی تکرار شد و از تازگی و بلوغ افتاد. این سیر بعدها با همه گیر شدن عکاسی در میان توده های مردم حل نشد. حتی با ورود عکاسی به دانشگاه هم این اتفاق رخ نداد و عکاسی به کیفیت چندانی دست نیافت. آن‌چه عیان است این حقیقت است که عکس در میان عکاسان حرفه‌ای نیز به یک تکرار کسل کننده تبدیل شده است و تنها افرادی که از دیدن یک عکس لذت می‌برند، عکاس و تعداد معدودی از مخاطبان او هستند.
عکاسی با روندی که از آن یاد شد؛ سیر تکامل درستی را طی نکرده و نمی توان به گذشته آن نگاهی افتخارآمیز داشت. اما درباره عکاسی آن هم در شرایط کنونی باید این موضوع را یادآور شد که عکس تنها ثبت جذابیت های تصویری نیست. عکاسی به معنای ثبت آن چیزیست که نمی توان در حالت عادی آن را دید و یا آن گونه که شایسته است بدان توجه کرد. عکاسی هنری نیز چنین خصلتی دارد. در واقع آن چه بتوان به راحتی دید؛ تشخیس داد و از آن لذت برد؛ ثبت لحظه هایی نیست که به راحتی قابل دسترسی اند. در حقیقت صحنه هایی صاحب ارزشند که حرف نگفته ای برای بیان داشته باشد؛ است. عکاسی ابزاری ممتنع برای ایجاد آثار هنری گران بهاست. این خصوصیت که عکاسان لحظه های ارشمند را ثبت کنند را می توان تنها شاخصه ای دانست که عکاسی را از سایر فنون جدا می کند و به هنر ها پیوند می دهد و در غیر این صورت نمی توان آن را هنر دانست.
