رضا صالحی، مستندساز از ساخت مستند «علم کهن اسلامی» خبر داد و گفت: داستان این مستند دربارهی مدارس علمیه اسلامی است که در ۳ قسمت ۵۲ دقیقهای ساخته میشود.
صالحی دربارهی داستان این مستند گفت: موضوع این مستند دربارهی بخشی از تاریخ ایران و اسلام است که به گونهای محو شده است. این سوژه زمانی در ذهن ما شکل گرفت که با این سوال مواجه شدیم که چرا اروپاییها بسیاری از کشفیات بزرگ را به نام خود ثبت کردند در حالی که مسلمانان قبل از آنها این موارد را کشف و ثبت کردهاند و حتی در آن زمینه مقاله نیز داشتهاند، برای مثال در کتاب ابن هیثم دربارهی نور و اتاق تاریک میخوانیم، مسالهای که منجر به کشف دوربین و سینما میشود.
وی ادامه داد: با انجام تحقیقات گسترده فهمیدیم که تمام این دانشمندان اعم از ابن هیثم، فارابی، ابن سینا، خواجه نصیر و بقیه همگی در دانشگاههایی به نام نظامیه و مدارس علمیه اسلامی درس میخواندند که فارغ التحصیلان بسیاری داشته است. فارغ التحصیلان این مکتب که دانشمندان بزرگی بودند، هیچ کدام تک بعدی نبودند، به گونهای که ابن سینا در ابتدا علم فقه خود را کامل میکند و بعد فیلسوف میشود و در نهایت به پزشکی روی میآورد. علاوه بر این ۹۰ درصد این دانشمندان ایرانی بودند و بقیه عرب بودند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: با تحقیقاتمان فهمیدیم که این مجموعه مدارس که مهمترین آنها در بغداد بود، چند صدسال قبلتر از دانشگاههایی بودند که در اروپا ایجاد شده است. کتاب بسیاری از این دانشمندان هم اکنون مرجع بسیاری از کتب دانشگاهی در اروپا است و هنوز هم از کتب این دانشمندان ایرانی در دانشگاههای اروپا استفاده میشود.
صالحی درباره ی روند ساخت این مستند گفت: کار تحقیقات این مستند نزدیک به دو سال طول کشید که مدت زمان قابل توجهی است. برای پژوهش این اثر من به همراه دو استاد دانشگاه از دانشگاه تهران و دانشگاه اصفهان کار کردیم. اکنون مشغول نگارش فیلمنامه کار هستیم. از آذرماه کار تصویربرداری را آغاز خواهیم کرد. برای تصویربرداری به دانشگاه جندی شاپور در بغداد و چند دانشگاه دیگر و همچنین کشورهایی نظیر عراق و چند کشور اروپایی خواهیم رفت. قرار است این مستند در سه قسمت ۵۲ دقیقهای ساخته شود .
این مستند به کارگردانی رضا صالحی و تهیه کنندگی مهدی مطهر در خانه مستند انقلاب اسلامی و به سفارش سازمان رسانهای اوج تولید شده است.