دكتر قاسم پورحسن، عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي گفت: مهم‌ترين دستاوردي كه كنگره بين‌المللي روز جهاني فلسفه مي‌تواند در پي داشته باشد؛ بررسي، تبيين، طراحي و ارائه انديشه‌هاي ايران و تمدن اسلامي است.



دكتر قاسم پورحسن، استاديار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبايي در گفت‌‌وگو با روابط عمومي روز جهاني فلسفه، با اشاره به پيشينه برگزاري كنگره روز جهاني فلسفه اظهارداشت: يونسكو از 10 سال پيش كنگره‌هايي را در نظر گرفت تا حيات عقلي بشر را به زندگي عادي وي ارتباط دهد. دغدغه يونسكو اين است كه چطور مي‌توان عرف را كه متزلزل و خالي از بنياد عقلي است، به كمك عقل مستحكم كرد. به همين دليل در پيوند دادن فرهنگ با فلسفه، ابتدا به سراغ كشورهايي مي‌رود كه در فلسفه صاحب‌نظر و داراي پيشينه فلسفي هستند. البته منظور از فلسفه نزد يونسكو، فلسفه عام است و به همين دليل، كشوري مانند «روسيه» هم نزد يونسكو داراي فلسفه است و داستايوفسكي و تولستوي هم فلسفه گفته‌اند.

وي در مورد موضوعات پيشنهادي يونسكو گفت: اين موضوعات، حوزه‌هاي گسترده‌اي را در برمي‌گيرد و تنها به فلسفه محدود نمي‌شود. چرا كه يونسكو قصد دارد فلسفه را با موضوعات مختلف و فرهنگ‌هاي گوناگون گره بزند و تلفيق كند. به همين دليل است كه در نيل به اين هدف مانند كلاس‌هاي درس فلسفه عمل نكرده و به بازگويي تاريخ فلسفه طرح و مباحث فلسفي نمي‌پردازد.

استاديار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبايي ادامه داد: در واقع يونسكو مي‌خواهد راهكارهايي را پيشنهاد بدهد تا در عمل بتوان از آراي نظري كمك گرفت. به همين دليل موضوع برگزيده كنگره روز جهاني فلسفه در ايران، «فلسفه؛ نظر و عمل» است. ارسطو نيز بر همين اساس عنوان مي‌كند كه آنچنان تفكر و كاربرد با يكديگر پيوسته‌اند كه هيچ‌كس نمي‌تواند مرزي ميان انديشه و عمل ايجاد كند. دو اصطلاح پيشنهادي وي، يعني «فرونسيس» و «پركسيس» نيز ناظر به همين است. اصطلاح اول، حيطه نظر، تأمل و انديشه‌ورزي را در برمي‌گيرد و اصطلاح دوم شامل محدوده عمل است.

رئيس گروه فلسفه دين پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي با تأكيد بر اينكه از ديدگاه فيلسوفان غرب، متفكران اسلامي و به طور كلي انديشمندان جهان، حيات آدمي همواره ممزوج از اعمال و ديدگاه‌هاي نظري در حيات جمعي و حوزه علمي است، خاطرنشان كرد: بايد تلاش كنيم داشته‌هايمان در حوزه‌هاي فلسفه، فرهنگ، اخلاق و دين را مطرح كنيم. اين گونه نباشد كه استادان و انديشمندان حال حاضر ما يك‌بار ديگر آراي ارسطو، افلاطون، كانت، دكارت و هگل را بازخواني و مرور كنند. بايد نگره‌هايي كه به حيات جمعي ما در آراي فيلسوفان غير ايراني مرتبط است را استخراج و مطرح كنيم.

وي با اشاره به برگزاري هشتمين كنگره بين‌المللي فلسفه در ايران گفت: از آنجا كه كنگره بين‌المللي فلسفه 2010 در ايران و در كشور ما برگزار مي‌شود، بايد داشته‌ها و پشتوانه‌هاي فكري خودمان ـ كه فلسفه اسلامي است ـ را به طور مبسوط معرفي كنيم. چرا كه ايده‌هاي انديشمندان اسلامي در حوزه‌هاي هستي‌شناسي، فرهنگ معرفت‌شناسي، اخلاق و حتي سياست قابل طرح و دفاع است.

عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي ادامه داد: پيوندي كه در فلسفه اسلامي ميان انديشه و حيات اجتماعي وجود داشت، نشان از عملگرايي فيلسوفان اسلامي دارد چنانچه فيلسوفي همچون فارابي، دغدغه ايجاد جامعه‌اي عقلاني و فاضل را داشته است. همچنين ملاصدرا در ابتداي «اسفار» بيان مي‌كند كه انديشه‌هاي فلسفي بايد در زندگي به كار آيند.

پورحسن در مورد دستاوردهاي احتمالي روز جهاني فلسفه براي ايران گفت: مهم‌ترين دستاوردي كه كنگره بين‌المللي روز جهاني فلسفه مي‌تواند در پي داشته باشد؛ بررسي، تبيين، طراحي و ارائه انديشه‌هاي ايران و تمدن اسلامي است. به بيان ديگر بايد حيات عقلي خودمان را پيشنهاد دهيم و قطعاً آن حيات عقلي كه بنيادهاي نظري محكمي داشته باشد، قابل دفاع بوده و مورد توجه جهانيان قرار مي‌گيرد.

وي در پايان سخنان خود تصريح كرد: نبايد چنين تلقي كنيم كه تنها بايد به تكرار و بيان ايده‌هاي صرفاً فلسفي مورد تأييد همگان بپردازيم، بلكه ايده‌پردازي و بيان تفكرات خودمان را در دستور كار قرار دهيم. اين موضوع يقيناً همان كاري است كه روسيه و تركيه نيز در دوره‌هاي پيشين انجام دادند، يعني منابع خود را در اين اجلاس جستجو كرده و بنيادهاي فكري خودشان را ارائه كردند. يونسكو نيز مخالفتي با اين موضوع ندارد.