به گزارش هنرنیوز؛ طرح «پیرایش و آرام‌سازی پهنه خیابان‌های تهران» یا همان زیبا‌سازی جداره‌های خیابان‌های بافت‌های مختلف تهران از جمله منطقه ۱۲ توسط بخش‌های سازمان زیبا‌سازی هم حکایتی بس تلخ دارد هنوز چند صباحی از داستان برداشتن جداره بانک ملی خیابان انقلاب و شکستن کتیبه ارزشمند خیابان ناصر خسرو به همین بهانه نمی‌گذارد که این بار کارگران تیشه به دست، تزئینات آجری ارزشمند ابتدای خیابان سعدی را به نام پروژه‌ی مرمت، ساماندهی و پاکسازی جداره‌های این خیابان از ریشه بر‌می‌کنند.



در خیابان سعدی؛ تقاطع خیابان تقوی هنگامی که به جداره‌های بنا نگاه می‌کنید آمار تعداد بناهایی که به این بهانه گاه و بی‌گاه هویتشان پاک شده است به ناگاه شما را به یاد این ضرب‌المثل می‌اندازد که «از طلا بودن پشیمان گشته‌ایم مرحمت فرموده ما را مس کنید!» تیشه‌هایی کارگران ساختمانی آنچنان عمیق بر فرق سر گچ‌بری‌های باقیمانده بالای مغازه‌ها فرود می‌آید که گویی شهرداری می‌خواهد انتقام تمام سد راه شدن بناهای تاریخی برای پیشبرد اهداف عمرانی‌اش را بگیرد. حالا تزئینات آجری تکه تکه بر زمین می‌ریزد تا دل سوخته خیابان تاریخی شهر بیشتر به درد آید.




اما در این بین ‌صحبت‌های یکی از کارگران پروژه‌ی بهسازی خیابان سعدی شنیدنی ‌است که می‌گوید:« ما طبق دستور پیمانکار عمل می‌کنیم. او به ما گفته است باید آجرهای قدیمی را زمین بریزیم تا بتوانیم جای آن آجرهای جدید نصب کنیم. پیمانکار پروژه اطمینان خاطر داده که این کار مطابق با اصول و ضوابط حفاظت از آثار تاریخی و ارزشمند در محوطه‌های شهری است!»






اما مهدی معمارزاده، ‌کارشناس میراث فرهنگی استان تهران در این زمینه به خبرنگار هنرنیوز توضیح می‌دهد:« پروژه‌های مرمت و نوسازی سازمان زیباسازی چیزی شبیه مَثَل «یک بام و دو هوا» است. نمی‌دانم منظور شهرداری از اینکه برخی خیابان‌ها و میادین را در قالب طرحی ساماندهی و نوسازی به چنین روزی می‌اندازد، چیست؟ آیا قصدش خدمت به بافت تاریخی و ارزش‌های این بافت است یا فقط می‌خواهد براساس وظیفه‌ ذاتی خود ساماندهی خیابان‌ها را انجام دهد.»

وی به عنوان کارشناس میراث فرهنگی معتقد است که نفس پروژه‌‌های اینچنینی در خیابان‌هایی مانند انقلاب‌، ناصرخسرو و اکنون سعدی کار خوبی است و حتی بسیار دیر شروع شده است، اما بدنه‌ی ارزشمند شهر بخشی از زیبایی‌های شهر هستند که باید زودتر به آن‌ها توجه می‌شد.




او به اشکالات پیش آمده در پروژه‌ی خیابان انقلاب در قالب رنگ‌زدن روی سردر دانشگاه تهران اشاره می‌کند و می‌افزاید:« در این کار یک اشتباه فاحش رخ داد، پیمانکار روش مناسب برای مرمت سردر را تشخیص نداد و یک کار باسمه‌ای انجام شد. در خیابان ناصرخسرو نیز کم و بیش کارها در حد ۵۰ ‌در ۵۰ است، اما در خیابان سعدی عملا آنچه از گذشته باقی مانده را نابود می‌کنند.»






این مدرس دانشگاه ادامه می‌دهد:« اگر براساس آموزه‌های دینی که می‌گویند «خداوند زیبایی را دوست دارد» باید آنچه در گذشته به زیباترین شکل ممکن خلق شده و هنوز در بدنه‌های شهری باقی مانده را حفظ کنیم، این وظیفه اصلی ماست. زمانی‌که قرار است چنین طرح‌هایی را اجرایی کنیم، اگر نمی‌توانیم از آنها حفاظت کنیم، یا نباید دست بزنیم یا اگر دست می‌زنیم شهرداری و سازمان زیباسازی مسئول هر اتفاقی برای این آثار ارزشمند هستند.»

این کارشناس میراث فرهنگی تصریح می‌کند:«به چشم خود دیدم که با تیشه گچ‌بری‌های خیابان سعدی را پایین ریختند. همه هنر گذشته را نابود کردند و آنچه که در یک دوره نمود پیدا کرده بود را خورد کردند و حالا در طرح‌شان روی آنها را سیمان می‌کشند، در حالیکه به نظر می‌رسد نمی‌دانند در مسائل مرمتی سیمان جاذب رطوبتی است و از سوی دیگر مصالح بناهای ساخته شده در گذشته از گچ آب و ملات بوده؛ در حالی که سیمان باعث فرسودگی بیشتر بنا می‌شود.»

معمارزاده تشریح می‌کند:« انجام هر کاری بدون مطالعه یک اشتباه فاحش است. شهرداری فقط در پروژه‌ی خیابان ناصرخسرو با میراث فرهنگی هماهنگ می‌کند و برای اجرایی کردن این پروژه در دیگر خیابان‌ها سراغ میراث فرهنگی نمی‌رود، از آنها نظرخواهی نمی‌کند و هیچ هماهنگی با آنها ندارد. در واقع این یک نوع فرار از کار درست و از زیر بار مسئولیت شانه خالی کردن است.»

وی اضافه می‌کند: اگر سازمان زیباسازی در اجرایی کردن این پروژه معتقد است که در حال ساماندهی یک بنای تاریخی است، پس وظیفه خود را به درستی انجام نمی‌دهد، یا بلد نیست که چه کاری باید انجام دهد. »

او همچنین به تبصره‌ی برنامه پیشنهادی ششم توسعه مبنی بر واگذاری بناهای تاریخی به شهرداری‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید:«: شهرداری عملکرد خود را در گذشته و حداقل تا قبل از سال ۹۴ نشان داده است، عملکردی کاملا غلط و اشتباه. معتقدم اگر واگذاری بناهای تاریخی به شهرداری‌ها براساس این برنامه رخ دهد، همین نیم‌بند ارزش‌هایی که در بدنه‌ها و بافت‌های شهری وجود دارد‌ و در طرح تفصیلی نسبت به حفاظت از آنها تاکید شده است، نیز نابود می‌شوند.»




این مدرس دانشگاه اظهار می‌کند:« سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تهران موظف هستند در مدت دو سال همه محوطه‌های تاریخی بناها و بافت‌های تاریخی را به طور کامل شناسایی کنند، اگر براساس آموزه‌های دینی این موارد زیبایی هستند نباید به این راحتی تیشه به دست کارگر دهیم تا آن بدون هیچ نوع دلسوزی و فکری همه چیز را نابود کند.»

«معمارزاده» تاکید می‌کند:«این نوع اتفاقات را برخلاف تاکیدات مقام معظم رهبری که نسبت به حفظ هویت ایرانی – اسلامی است. اگر قرار است نمایندگان مجلس هویت ایرانی و اسلامی ما را در حالت وضعیتی بدتر از گذشته تبدیل کنند، اصلا خوب نیست. این کار ضربه زدن به هویت تاریخی کشور است. میراث فرهنگی و شهرداری نخست باید مطالعات لازم را در بدنه شهری انجام دهد و پس از آن وارد شهر شوند. این نوع اقدامات را ضربه زدن به فرهنگ و تاریخ این کشور است آن‌ها با اجرائی کردن این پروژه‌ها معماری و شهرسازی تهران را به مرور نابود می‌کند.»

به گزارش هنرنیوز؛ پیش از این به دنبال اجرائی شدن طرح زیبا‌سازی جداره‌های خیابان ناصرخسرو که بیش از یک‌سال گذشته توسط شهرداری منطقه ۱۲ آغاز شد، کتیبه‌کاشی «توانا بود هر که دانا بود» که سر در یکی از ورودی‌های مدرسه دارالفنون بود، شکست.





این کتیبه‌ی کاشی که امضای «خاک‌نگار» را در پایین این مصرع فردوسی دارد، در سال ۱۳۱۳ در ضلع جنوب شرقی ساختمان دارالفنون نصب شده بود. اما پروژه زیباسازی جداره‌های خیابان ناصرخسرو که از یک سال پیش شروع شده، در مراحل پایانی کار به بنای تاریخی دارالفنون رسیده بود، اما چون جداره‌های این مدرسه‌ تاریخی در دوره‌ای با سنگ مرمر پوشانده شده بود، باید این سنگ‌ها از بدنه جدا می‌شد تا پروژه به روند خود ادامه دهد، اما متاسفانه در زمان حذف سنگ‌های مرمر روز گذشته (یک‌شنبه ۳ خرداد) این کتیبه از نقطه‌ی اتصال خود جدا شد و شکست.






همچنین چندی قبل (آبان ۹۴)مسئولان بانک «ملی» شعبه دانشگاه تهران قصد داشتند روی بنای این بانک را تغییر دهند. آنها نمای اصلی بیرونی بانک را تراشیده و حتی بخش‌هایی از آن را با نمائی کاذب پوشانده بودند،‌که خوشبختانه با اعتراض معماران، دوستداران میراث فرهنگی و میراث فرهنگی تهران، آن نما به حالت نخست خود بازگشت.