در اين مسير هشت ساله، ریشه‌های فکری، اعتقادی و روحي مردم کشورمان ، همچون فولادي در کوره جنگ ، آبديده و نرم گشت و صيقل خورد تا حالاتی بی بدیل و کم نظیر از انسانیت و معنویت و عزتمندی در کالبد روح و جسم این مردمان نقش ببندد .
شکل گیری سینمای دفاع مقدس
در همان روزهاي جنگ و پس از آن، سينمايي ظهور و بروز یافت که به نام جنگ ارزشمندي که درگير آن بوديم یعنی به نام «سينماي دفاع مقدس» ناميده شد . سينمايي که سينماگران خود را در دامان جنگي که درگير آن بودند پرورش داد و به آنان آموخت که چگونه، راوي اتفاقات خارق العاده معنوی و انسانی خود باشند که در جبهه هاي نبرد حق علیه باطل ديده بودند .آن هم سينمايي كه در سال هاي حياتش در دوران منحوس پهلوي ، اكثراً فساد و ابتذال را بر پرده ي خود مي ديد، ناگاه با دنيايي كاملاً مغاير و متفاوت مواجه شد .
اگرچه در ابتدا با ورود افراد غیرحرفه‌ای به این عرصه سینمای دفاع مقدس هم به صورت آماتور ولی دلنشین برای مردم تشنه آن روزگار کلید خورد؛ ولی خیلی زود چهره‌هایی همچون حاتمی کیا، مرحوم ملاقلی پور و شهیدآوینی به این میدان آمدند تا جلوه‌های جدیدی از پیوند هنر با دوران دفاع مقدس نمایان شود .
اما بعد از آن دوران طلایی سینمای دفاع مقدس که بالتبع متاثر از فضای جامعه و کشور هم بود یک دوران رکود و رخوت طولانی را شاهد بوده‌ایم، که ‌می‌طلبد نهادهای مسئول روی این موضوع تاملی کنند و راه حلی بیندیشند . قطعا رسانه ملی با توجه به شرایط سینمای کشور‌ می‌توانست گره گشایی کند و با رویکردی نوین و توام با سرمایه گذاری بیشتر و نیز خلاقیت و نوآوری بیشتر نسبت به بهبود وضعیت فیلم و سریال در عرصه دفاع مقدس پیشقراول و پیشقدم قرار بگیرد .
چالش‌های پیش روی سینمای دفاع مقدس
عدم ورود جدی فعالین این عرصه و غفلت نهادهای فرهنگی کشور در کنار بی‌علاقگی به سرمایه‌گذاری در این حوزه . شاید یکی از دلایل این امر این است که اکثر سینماگران و سازندگان و دست اندرکاران این عرصه در تهران هستند و فضای عمومی آنجا را به کل کشور تعمیم ‌می‌دهند و لذا از ذائقه‌های مردم کشور پهناور و ۷۰ میلیونی ما خبر ندارند . شاید استقبال بسیار خوب در گیشه نشان از این باشد که مردم تشنه سینمای دفاع مقدس هستند و سرمایه گذاری در این عرصه کاملا منطقی و صحیح است .
چالش دیگری که باید اشاره کرد پرداختن بیش از اندازه به کلیشه‌های سینمای دفاع مقدس و خلاء ابتکار، نوآوری و سوژه‌یابی جدید است. چنان به کليشه هاي سينماي دفاع مقدس عادت کرده ايم که به محض اينکه شاهد اين کليشه‌ها نباشيم، احساس مي کنيم اين فيلم ضد جنگ است، در حالي که تکرار کليشه‌ها، سبب از بين رفتن جذابيت اين سينما خواهد شد و باوجود هزينه هاي هنگفت براي ساخت فيلم در اين عرصه، بازهم سالنهاي سينماي ما، خالي از تماشاگر خواهد بود .
نگاه مقطعی و یا فصلی به این حوزه هم از دیگر چالش‌های پیش روی ماست که باز هم انتظاری که از رسانه ملی‌ می‌رود اینست که با وجود این همه تلاش برای افزایش کانال‌ها و تعداد ساعت‌های برنامه‌های تلویزیونی هیچ گاه صفحه ی تلویزیون خالی از برنامه‌های دفاع مقدس و بخصوص فیلم و سریال این عرصه نباشد .
در پایان باید چند توقع و انتظار حداقلی را از رسانه ملی برای کمک به بهبود وضع سینمای دفاع مقدس و به طور کلی برنامه‌های مربوط به دفاع مقدس بیان کنیم .
مهمتر از همه اینکه تعداد و حجم برنامه‌های دفاع مقدس از همه کانال‌های تلویزیونی به صورت هدفمند و با برنامه بایستی افزایش یابد . چرا که تام موقعیت‌های فرهنگی اجتماعی کشور را‌می توان با سینمای دفاع مقدس برای مردم بازگو نمود و به جامعه جهت گیری مطلوب داد . به عنوان مثال در بحث تحریم‌ها و ایستادگی ملت ایران در مقابل زیاده خواهی دشمن، وضع حجاب و عفاف، جهاد اقتصادی و خود باوری ملی در حمایت از تولید ملی و نیز افزایش معنویت و صداقت و از خودگذشتگی در جامعه و بسیاری دیگر از آرمان‌ها و ارزش‌های والای معنوی و انسانی دیگری که در دوران ۸ ساله ی دفاع مقدس قرینه‌های زیادی برای این مسائل وجود داشته است .
از سوی دیگر انتظار‌ می‌رود به سینمای دفاع مقدس در عرصه‌های مختلف به صورت جداگانه و مجزا توجه شود . به عنوان مثال با تاسی و الهام از شمار کثیر نوجوانان و حتی کودکان شهید شده در جنگ ‌می‌توان چه در قالب انیمیشن و چه فیلم و سریال به این موضوع توجه نمود‌ و یا در مورد سرداران بزرگ جنگ برنامه‌ریزی ویژه کرد . همچنین در مورد شهدای علمی کشور در دوران دفاع مقدس و یا جانبازان شیمیایی و همینطور شهدای غیر مسلمان و ده‌ها سوژه ی جالب و خوب دیگر برای متمرکز شدن رسانه ملی و سرمایه گذاری خوب و کافی در این حوزه‌ها ...

یادداشت: محمد جواد جعفریان