وضعیت مطبوعات کودک؛/5/
منوچهر اکبرلو: انتشار روزنامه کودک و نوجوان نیازمند همتی بلند و سرمایه گذاری جدی است
تاريخ : يکشنبه ۲ مرداد ۱۳۹۰ ساعت ۱۳:۰۷
منوچهر اکبرلو گفت: انتشار روزنامه کودک و نوجوان نیازمند همتی بلند و سرمایه گذاری جدی است.
اکبرلو در گفت و گو با خبرنگار ادبی هنر نیوز با بررسی وضعیت مطبوعات کودک در شرایط کنونی و لحاظ تطابق های آن با معیارهای بین المللی این حوزه گفت: مطبوعات کودک و نوجوان در حال حاضر بیشتر توسط مدیریت های دولتی حمایت می شوند، به خاطر همین است که تمامی نشریات پر سابقه یا جدید کودک و نوجوان دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و حتی گاه دوره های وقفه و تعطیلی بر خود دیده اند که همه این ها تابع مدیریت ها بوده است یعنی در دوره هایی که مدیریت با ثبات و علاقه مند وجود داشته این نشریات سیر صعودی داشتند و در غیر این صورت به افول رفته اند، تنها در مورد نشریه «کیهان بچه ها» به دلیل ثابت بودن سردبیر این نشریه به نظر می رسد که یک روند ثابت و مستمر داشته است و در مورد هیچ نشریه دیگری این این گونه نمی توان سخن گفت.
وی درباره مشارکت بخش خصوصی در این حوزه گفت: عدم رغبت بخش خصوصی به مطبوعات کودک و نوجوان، بضاعت کم و اقتصاد ضعیف صنعت نشر از موانع این مشارکت هستند یعنی مطبوعاتی های بخش خصوصی و نویسندگان کودک و نوجوان کمتر حاضر شده اند در این زمینه سرمایه گذاری کنند، همچنین امکان رقابت با بخش دولتی را ندارند و از سوی مدیران معاونت مطبوعاتی هیچ گاه در هیچ دوره ای سیاست مشخصی برای حمایت از مطبوعات خصوصی کودک و نوجوان اعلام یا اجرا نشده است؛ بنابراین با وجود پتانسیل بسیار بالای مخاطب برای این نشریات هیچ گاه امکان تداوم حضور مطبوعات خصوصی وجود نداشته است.
وی تصریح کرد: مطبوعات دولتی هم از آنجایی که دغدغه فروش و بازگشت سرمایه و سود آوری را ندارند، تابع سلیقه و میزان تخصص و دلسوزی سردبیر آن هستند، یعنی در هر دوره ای اگر سردبیر دلسوز و آشنا با مخاطب کودک و نوجوان در راس این نشریات بوده وی از وجود نویسندگان و تصویرگران متخصص بهره گرفته و سطح کیفی را بالا برده است اما در بسیاری از دوره ها نشریات کودک و نوجوان گرفتار روزمرگی بوده اند و به صورت باری به هر جهت منتشر شده اند.
اکبرلو در خصوص تاسیس و تشکیل روزنامه کودک برای ارتقای آگاهی مخاطبان گفت: باید برای انتشار روزنامه نوجوانان از نیروهایی استفاده کرد که هم مطبوعاتی باشند و هم ویژگی های این گروه سنی را بشناسند، در برخی دوره ها که تجربیاتی در این زمینه اتفاق افتاده است بیشتر از شاعران و قصه نویسان استفاده شده در نتیجه نشریه بیش از آنکه خبری و گزارشی باشد ادبی بوده است، طبیعتا این گونه آثار جای خود را باید در ماهنامه ها و به ویژه در کتاب ها جستجو کنند؛ بنابر این نبود تجربه انتشار روزانه خبر و گزارش برای این گروه سنی نیازمند همت بلندی است و سرمایه گذاری جدی را برای خود طلب می کند چرا که روزنامه مخاطب خود را در دراز مدت می یابد و عادت خرید روزانه یک نشریه نیازمند حوصله و صرف زمان است چرا که سابقه چنین کاری به صورت مستمر وجود نداشته است، به نظر من در شروع کار این امر باید به صورت ضمیمه در روزنامه های پر تیراژ کنونی مانند «ایران»، «جام جم» یا «همشهری» آغاز شود و بعد در یک دوره زمانی توسط یک پژوهش علمی بازخورد آنها بررسی شود.
این نویسنده کودک و نوجوان در پاسخ به این پرسش که « آیا کودکان و نوجوانان می توانند تولیدگران این عرصه در حیطه مطبوعات باشند؟» گفت: کار روزنامه نگاری حرفه ای با آنچه در آموزش و پرورش به صورت یک فعالیت فوق برنامه انجام می شود بسیار متفاوت است، یعنی بچه ها تمایلی ندارند که نوشته های آماتوری هم سن و سالهای خود را بخوانند، شاید در یک بخش یا ستون ویژه بشود چنین کاری انجام داد همچون ستون «نامه های خوانندگان» در نشریات کنونی اما تهیه خبر یا تحلیل یا گزارش نویسی به شکل صحیح نیازمند تخصص است به ویژه آنکه نوجوانان قرار است که نشریه ای را با صرف هزینه تهیه کنند، گرچه برخی معتقدند با گسترش شبکه های تلویزیون و نیز سایت ها انگیزه مردم برای شنیدن یا خواندن اخبار از طریق نشریات کاهش یافته است اما باید توجه داشت که برای مخاطب نوجوان و جوان هیچ برنامه خبری ویژه در هیچ شبکه تلویزیونی وجود ندارد.
وی با بیان این مطلب افزود: هم چنین در کنار سایت های آموزشی هیچ سایتی که خبرهای مورد نیاز نوجوانان و جوانان را ارائه کنند وجود ندارد و البته سرعت انتشار اخبار توسط سایت ها و تلویزیون هم، کار روزنامه نگاری را سخت تر کرده است و چنین روزنامه های احتمالی باید در سرعت انتشار خبر و نیز تازه بودن بسیار سریع و حرفه ای عمل کنند به همین دلیل است که تاکید می کنم چنین روزنامه ای نیازمند کادر حرفه ای است که هم روزنامه نگاری را به خوبی بدانند و هم با حوزه های مناسب و مورد نیاز نوجوانان آشنا باشند و خلاءهای موجود در تلویزیون و سایت ها را به خوبی پوشش دهند.
اکبرلو در بررسی ضمنی دهه های اخیر مطبوعات کودک تصریح نمود: به نظر من رشد نسبی مطبوعات در طول دهه های گذشته، تابع سلیقه مدیران فرهنگی وقت بوده است که تمایل داشتند روزنامه و مطبوعات در جامعه گسترش بیشتری یابد و از دایره قشر ثابت فرهیختگان فراتر برود، طبیعی است که برای رسیدن به این هدف باید مخاطبین جدید شناسایی و برای آنها امکانات لازم فراهم شود.
وی علاقه و پشتکار را شرط اصلی تداوم حضور در مطبوعات کودک دانست و گفت: به هر حال در هر حوزه ای کسانی می آیند و در آن عرصه صاحب جایگاه می شوند، طبیعی است که هیچ کس نمی تواند مانع تداوم حضور کسانی باشد که علاقه مند به یک عرصه هستند و با پشتکار خود می خواهند که در آن عرصه بمانند و در واقع خود را به کسانیکه حضور دارند تحمیل کنند.
منوچهر اکبرلو خازر نشان کرد: آنهایی که در این عرصه به جایگاه بالایی رسیدند اگر به گذشته خود مراجعه کنند می بینند که آنها نیز همین مسیر را طی کرده اند، بنابراین فقط کسانی می مانند که ورود و حضور در این عرصه را ساده نمی پندارند و به این نتیجه می رسند که برای ورود و حضور باید سالها بمانند و قلم بزنند به منافع کم قانع باشند تا بتوانند به جایگاهی که مورد نظرشان است برسند.