زندگی در منازل پلکانی که پشت بام منزل همسایه، حیاط خانه شما باشد خاص مناطقی است که مردمانش صبحگاه چشم در چشم افق از خواب بیدار می‌شوند. شاید از این رو است که کردها این چنین بلند نظرند.

به گزارش هنرنیوز، کردستان در دل کوه‌های زاگرس میانی قرار دارد. شمالش را آذربایجان غربی، شرقش را زنجان و همدان و جنوبش را کرمانشاه احاطه کرده است. از غرب هم حدود ۲۰۰ کیلومتر با عراق یا استان سلیمانیه عراق هم مرز است.

هر جا که آب هست زندگی جریان دارد. از این رو رودها و سرچشمه‌های کردستان دیر زمانی است که رنگ حیات به دشت‌ها و کوه‌های کردستان پاشیده‌اند. رودهای این دیار هم مانند مردمانش بخشنده‌اند و صفا و صمیمتشان را با همه قسمت می‌کنند تا آنجا که از شمال به دریاچه ارومیه، از شرق به سمت دریای خزر و از غرب و جنوب پس از طی مسافتی طولانی از طریق کرخه و دجله به خلیج فارس سرازیر می‌شوند.
 

از همدان تا سنندج ۱۷۰ کیلومتر راه است. مسیری که شاید به نظر ۲ ساعته می‌آید، اما بعد از گردنه قروه جاده کوهستانی می‌شود. قروه ۱۰۰ کیلومتری همدان است و بعدش دهگلان، درست از این هنگام مسیری که باید طی شود، طولانی‌‌تر می‌گردد. ۲۰ کیلومتری سنندج گردنه‌ها یکی پس از دیگری نمایان می‌شوند و در دل کوه واقع شدن کردستان را برایت نمایان می‌سازند. آنوقت است که ترکیب کوه و دره تو را به دل جاده‌های مارپیچ برای کشف و شهودی جدید از طبیعت فرا می‌خواند. گردنه صلوات آباد را که رد کنید به سنندج می‌رسید.

اما آنها که چشم از این زیبایی‌های شگفت‌انگیز طبیعی بردارند، می‌توانند با هواپیما راهی فرودگاه سنندج شوند. فرودگاه سنندج فرودگاه کوچکی است که پروازهای محدودی در آن صورت می‌گیرد و کوه‌های سر به فلک کشیده زاگرس آن را احاطه کرده است. 

در یک مسیر دیگر نیز پس از طی ۵۵ کیلومتر به کامیاران، سپس به موچش و بعد سنندج می‌رسید.
پالنگان و تنگی ور دو روستای شگفت آور کردستان در کامیاران قرار دارند. این دو روستا در جوار هم و به صورت پلکانی توسط رودخانه تنگی ور با زیبایی خاص به دو نیم تقسیم شده‌اند. 

زندگی در منازل پلکانی که پشت بام منزل همسایه، حیاط خانه شما باشد خاص مناطقی است که مردمانش صبحگاه چشم در چشم افق از خواب بیدار می‌شوند. شاید از این رو است که کردها این چنین بلند نظرند.

اگر سومین مسیر از سمت مریوان را انتخاب کنید تا سنندج ۱۲۵ کیلومتر باید بروید. البته نیمه‌های راه به مرکز شهرستان سروآباد برمی‌خورید و سپس سنندج. 

اورامانات منطقه زیبای توریستی و تاریخ با مراسم پیرشالیارش یکی از مهمترین مراکز جذب گردشگر در کردستان است. این منطقه زیبا در مسیر سنندج - مریوان واقع شده و تا آنجا ۱۲۵ کیلومتر بیشتر فاصله نیست اما پیچ‌های تند و کوهستانی سبب می‌شود ساعات طولانی در جاده باشید. شاید فقط جاذبه‌های طبیعی که خداوند چون یک تابلوی مینیاتوری در این جاده به تصویر کشیده، سبب می‌شود که احساس خستگی نکنید. بعد از آن می‌توانید از دوراهی سروآباد راهی مریوان شهر مرزی با عراق شوید. شهری که برای گردشگرانی که عاشق خریدند بسیار جذاب است. در بازار مرزی باشماق مریوان همه چیز یافت می‌شود. دریاچه زریوار بزرگترین چشمه آب شیرین جهان که هیچ رودخانه‌ای وارد آن نمی‌شود به همراه پوشش جنگلی، مریوان را به تفرجگاهی برای گردشگران تبدیل کرده است. 

چهارمین مسیر هم که دیواندره، سقز و بیجار است. از زنجان هم باید به بیجار یا سقز بیاید تا بعد بتوانید وارد سنندج شوید. 

این خطه از خاک سرسبز با مناظر مینیاتوری و طبیعت منحصر به فرد قطعه‌ای از بهشت خداست. همانقدر که طبیعت کردستان زیبایی خاص خود را دارد. معماری خانه‌ها و حتا معماری انسان‌های بدوی کردستان نیز خارق‌العاده‌اند. یکی از این آثار که شاید به دلیل نبود راه دسترسی تا حدودی از گزند آسیب‌های انسانی محفوظ مانده غارکرفتو است که ۷۲ کیلومتری شرق سقز در شهرستان دیوان دره قرار دارد و با معماری صخره‌ای در چهار طبقه در دل کوه حفر شده است. هر چند پلکان‌های فلزی و پروژکتورها تا حدودی آن را از اصالتش دور کردند اما همچنان اعجاب زندگی غارنشینی و مهندسی معماران بدوی را به تصویر می‌کشد.
 
55کیلومتری جنوب شرقی سقز واقع در بالای کوهی بلند آثار ارزشمندی از تمدن مادها وجود دارد. قلعه‌ای باستانی که شهرتی جهانی دارد اما برای ایرانیان ناشناس است. قلعه زیویه با کشف سفال‌های ظریف و متنوع، عاج‌های بسیار زیبا و اشیای زینتی ساخته شده از طلا و برنز شگفتی کارشناسان را برانگیخته است. متأسفانه زیویه طی این سال‌ها مورد بی مهری قرار گرفته است.

دیدن غارکرفتو همراه با بازدید از تخت سلیمان و آتشکده آذرگشتسب و قلعه قم چقای به تنهایی خود یک مسیر سفر است. همچنین شهر تاریخی سقز و طبیعتش به همراه بازارچه مرزی و دیگر مناطق کردستان هریک به تنهایی مجموعه‌ای کامل از تاریخ و فرهنگ و طبیعت را به نمایش می‌گذارد.

بیش‌تر جنگل‌های استان در اطراف شهرهای بانه و مریوان واقع شده و بعد از جنگل‌های شمال كشور در درجهٔ دوم اهمیت قرار دارد. در حال حاضر جنگل‌های استان به صورت درختچه و بوته‌های پراكنده درآمده است. 

معروف‌ترین درختان جنگلی این جنگل‌ها بلوط، گلابی، گردو، سیب وحشی، پسته وحشی، زالزالك، آلبالو جنگلی، نارون، افرا و درخت‌هایی مانند گز و بید وحشی در كنار رودخانه است. 

در مسیر شمال جنوب هم جاده‌ای است که از کرمانشاه تا میاندوآب در آذربایجان غربی امتداد دارد و در کردستان از شهرهای کامیاران، سنندج ، دیواندره و سقز عبور می‌کند.

کوهستان با همه جذابیت‌های پیچ در پیچش، در کنار جاده‌های باریکش مامن حضور مردمانی است که بسیار آرام اما محکم‌اند. مردمانی که سعی دارند اصالتشان را همچنان حفظ کنند. و این در کردستان از هر چیزی جذاب‌تر است. 

وارد سنندج که می‌شوی، پرده‌ای از شهر برداشته می‌شود که بیشتر به تابلوی نقاشی شباهت دارد. چیزی که بیش از هر جاذبه‌ی دیدنی چشم را نوازش می‌دهد، بافت سنتی و همگون این شهر چند هزارساله و نوع قرار گرفتن خانه‌ها به صورت پلکانی است. 

داخل شهر که می‌شوید علاوه بر بافت قدیمی شهر، موزه‌ها و عمارت‌های این شهر چشم و دل گردشگران را به خود جذب می‌کند. عمارت آصف، موزه سنندج، عمارت خسرو آباد، مسجد جامع ( دارالاحسان)، مقبره هاجره خاتون ( خواهر امام رضا) عمارت حبیبی،و ...از دیدنی‌های این شهرند. 

نواحی جنگلی استان شامل جنگل‌های مریوان (۱۸۵۰۰۰ هكتار)، بانه (۵۰۰۰۰ هكتار)، سقز (۷۰۰۰ هكتار) و جنگل‌های منطقه سنندج است ۰كه مساحت آن حدود ۷۸۰۰۰ هكتار است و بیشتر درغرب كامیاران و جنوب سنندج واقع شده‌اند. از دیگر جاذبه‌های طبیعی استان می‌توان به پارک جنگلی آبیدر، آبشاربل، چهل چشمه، سراب قروه و آبشارکویله اشاره کرد که پارک آبیدر در دامنه‌های سنندج قرار دارد.
 
کردستان مهد رنگ‌های شاد و موسیقی را فراموش نکنید و در کنار نان برنجی، عسل، باسلوق، کماج، مویز و خشکبار آن، گلیم و گیوه و آلات موسیقی، تخته نرد و شطرنج، پارچه‌های رنگین و شاد را به همراه خاطره مهمان نوازی کردها با خود به سوغات ببرید.

مریم اطیابی