مجلس سهراب‌کشی روایت بارها تکرار شده‌ای است از 5 ابر داستان شاهنامه است که این بار توسط داریوش نصیری و مرتضی وکیلیان به صورتی متفاوت پرداخت شد به گونه‌ای که موفق به دریافت 3 جایزه در جشنواره تئاتر تک نفره شد.

به همین مناسبت خبرنگار سینمایی هنرنیوز گفت و گویی را با داریوش نصیری بازیگر، کارگردان و نویسنده این نمایش انجام داده است که در ذیل می‌خوانید :



شما برنده 3 جایزه در جشنواره تئاتر تک نفره شدید، سطح کیفی جشنواره و انتخاب آثار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

جشنواره امسال با دبیری دکتر محمود عزیزی به نحو احسن انجام شد و افراد برجسته‌ای از اساتید برجسته دانشکده هنرهای زیبا و بازیگران کشورمان مسئولیت بازخوانی، بازبینی و داوری آثار را برعهده داشتند. از 325 اثر رسیده 50 اثر به بخش بازبینی رفت و نهایتاً 16 اثر داوری شد. با توجه به فضای تئاتری که با رخوت و سستی روبرو است و سطح کارها در حد متوسط است در این جشنواره کارها در حدی بالاتر از انتظار بود. این برای من دلگرم کننده بود.

تئاتر تک نفره به ظاهر کار آسانی به نظر می‌رسد اما اینکه یک بازیگر 3 یا 4 نقش را در 30 دقیقه اجرا کند به گونه‌ای که حق مطلب هم ادا شود دشوار است. در بیانیه هیأت داوران نیز که در آیین پایانی این جشنواره برگزار شد به این نکته اشاره شد که انتخاب آثار برگزیده به علت بالا بودن سطح کارهای ارائه شده سخت بود. این برای من افتخار است که در جشنواره‌ای شرکت کردم و جایزه دریافت کردم که در سطح جشنواره بین‌المللی فجر بود.



وجه تغییر اثر شما از سایر آثار چه بود که با وجود بالا بودن سطح جشنواره مجلس سهراب کشی برنده 3 جایزه شد؟

کاری که ما در این جشنواره ارائه کردیم برنده جایزه در 3 بخش آهنگ از آقای وجدانی، بازیگری سوم جشنواره که بر عهده من بود و جایزه دوم متن را که مشترکاً بر عهده من و آقای وکیلیان بود شد. در ارتباط با متن باید بگویم که کار ترکیبی از نظم و نثر بود که قسمت نظرم آن را از شاهنامه استخراج کردیم و قسمت نثر را هم من و آقای وکیلیان بر عهده گرفتیم. قسمت‌هایی را که خودمان کار کردیم توسط تعدادی از اساتید ادبیات دانشگاه تهران بررسی شد و قسمت‌هایی را که ما ناخودآگاه در بخش نثر از کلمات عربی استفاده کرده بودیم را رفع کردیم و کلمات جایگزین فارسی را انتخاب کردیم. از سوی دیگر اصرار ما بر این بود که 4 ساز موجود در موسیقی این نمایش ایرانی باشد پس از دف، قانون، نی و سه تار استفاده کردیم. حضور موسیقی ایرانی، متن ایرانی با بازیگران ایرانی باعث شد که زمانی که کار را در فرهنگسرای نیاوران بر صحنه بردیم انتهای سالن حضور افرادی مشاهده می‌شود که کار را به علت جمعیت زیاد حاضر در سالن ایستاده تماشا کرده بودند در حالی که تعداد تماشاچی‌های اجرای قبل از ما 30 یا 40 نفر بود. از نظر من بهترین داور برای یک هنرمند مخاطب است. من از استقبال مخاطب نیست به این کار در شب اجرا متوجه شدم که هماهنگی و همخوانی متن، بازیگر و آهنگ کار و ایرانی بودن همه این موارد به جذب و حفظ مخاطب کمک کرد.

از سوی دیگر تنها ابزار من برای اجرای این نقش‌ها 2 تکه چوب و چند تکه پارچه بود که در صحنه‌های مختلف نقش نیکی و بدی، نوشدارو و سهراب را بازی می‌کرد. سعی من بر این بود که با ساده‌ترین ابزار ممکن مفاهیم بسیار بالایی را نشان دهم.

نقالی و تعزیه‌خوانی 2 هنر ارزشمند ایرانی یکی دیگر از عوامل جذب مخاطب در اجرای ما بود. استاد بیضایی در کتاب نمایش در ایران از تعزیه به عنوان بزرگترین کشف زندگی‌شان نام بردند و تمامی را یکی از هنرهای فراموش شده در ایران می‌راند. چیزی که اهالی تئاتر مایه سادگی از کنار آن می‌گذرند را استاد بیضایی در این حد از اهمیت دانسته‌اند.

جمع این عوامل باعث شد کاری که ما انجام دادیم برنده جایزه شود و امیدوارم مخاطب نیز از اجرای این کار راضی باشد.



علت رکود تئاتر را در حال حاضر در کشور حد در چه می‌دانید؟

یکی از بزرگترین دلایل گرفتار شدن تئاتر کشور به رخوت و سستی کنار گذاشتن چیزی است که کنار دست‌مان است و ما آن را نمی‌بینیم. ادبیات غنی فارسی همتراز و حتی بالاتر از ادبیات غرب قدرت جذب مخاطب را دارد اما اهالی تئاتر ما عادت به اجرای نمایشنامه‌های غرب دارند زمانی که چیزی از خود آدم باشد بهتر درک می‌شود و هنرمند قدرت همزاد ‌پنداری بالاتری با آن اثر می‌تواند انجام دهد.

ذکر این نکته ضروری است که اگر هنر ضد تئاتر ما بر ادبیات یک کشور و فرهنگ و اقتصاد و سایر عوامل مؤثر در شکل‌گیری وقایع در اجتماع آن کشور مسلط باشد می‌تواند به خوبی نمایشنامه‌های ایرانی، نمایشنامه سایر کشورها را اجرا کند. پس عامل مهم درک و فهم کاری که انجام می‌شود و تسلط بر فضای کار است تا بتواند با بیان خود، با بدن خود و حس خود بهترین کار را به مخاطب ارائه دهد، در غیر این صورت در فضای پر مشغله و پر دغدغه شهری امروز اگه در چند دقیقه اول یک اجرا مخاطب جذب کار نشد و سالن را ترک می‌کند و این به مرور رخوت و سستی در تئاتر ایجاد می‌کند.