محمد علی هاشم زهی نویسنده و مستند ساز سینمای کشورمان در گفتگو با خبرنگار سینمایی هنرنیوز اظهار داشت: خیلی از مستدسازان ما به مقوله مستندهای قوم شناسی کمتر توجه دارند و کمتر در این حوزه کار می کنند و من خودم به دلیل اینکه اهل استان سيستان و بلوچستان هستم از بچگی در جریان خیلی از مسائل قوم شناسانه و فرهنگ فولکلور این استان بودم و به ارزش و اهمیت حوزه مستند قوم شناسی واقف هستم و می دانم این گونه مستند پتانسیل بالایی برای مطرح کردن فرهنگ کشورمان دارد.
وی افزود: متاسفانه بیشتر مستندسازان ما به سمت ساخت مستندهای اجتماعی و شهری می روند و حتی در خصوص سینمای داستان گوی ما هم بیشتر به مسائل اجتماعی و شهری بهاد و ارزش داده می شود و کمتر فیلم سینمایی داستان گویی داریم که در خصوص فرهنگ، قومیت یا مسائل قوی و محلی یک شهر یا استان ساخته شده باشد.
هاشم زهی تصریح کرد: سینمای مستند به دلیل سخت بودن و کمبود هزینه ها این روزها حال و روز خوبی ندارد و وقتی قرار است یک مستندی ساخته شود برآوردی که برای بودجه آن می شود خیلی کمتر از هزینه ساخت آن است . چون فیلمساز سینمای مستند برای ساخت فیلم خود مجبور است به کوه و دشت و بیابان سفرکند و با وجود امکانات کم در روستاهای دور افتاده و حتی زندگی با مردم آن مناطق فیلم خود را بسازد و این گونه کارها فقط از یک مستند ساز عاشق برمی آید و اگر عاشق نباشی نمی توانی در آن شرایط سخت کار کنی.
کارگردان مستند «بهارگاه» و «حماسه تیس» در ادامه اضافه کرد: سینمای مستند در کشور ما هنوز جدی گرفته نمی شود و خوشحالم که حداقل جشنواره ای به نام سینما حقیقتی وجود دارد تا آثار مستندسازان ما دیده و در معرض نقد قرار گیرند.چون سایر ارگان های دولتی و خصوصی به سینمای مستند بهایی نمی دهند و فیلم سازان سینمای مستند ما در بدترین شرایط و با کمترین بودجه کار می کنند و دذوست دارند آثارشان حداقل جدی گرفته و نمایش داده شوند.
وی خاطرنشان کرد: من بعد از ۱۰ سالی که در حوزه سینمای مستند کار می کنم و تا کنون توانسته ام ۲۵ جایزه بین المللی تاکنون به دست آورم هنوز هم وقتی فیلم مستندی می سازم از من به درستی حمایت نمی شود و در واقع نگاه خاصی به من نمی شود . هنوز باید به تهیه کننده برای بودجه کار بحث وجدل کنم و به اصطلاح چانه زنی کنم که بودجه مناسب در اختیارم قرار گیرد . در صورتی که برخی ها که چند جایزه گرفته اند به راحتی با بودجه خوب و حمایت مناسب فیلم می سازند.
هاشم زهی تاکید کرد: در همه جای دنیا شبکه های مستند تلویزیونی خصوصی و دولتی از سینمای مستند حمایت می کنند. چون به ارزش آن واقف هستند اما در کشور ما نتها به مستند بی توجه هستند بلکه خود مستند ساز هم ارزشی ندارد . این درحالی است که در همه جا مثلا پخش یک مستند سیاسی از شبکه تلویزیونی ممکن است از بحران های سیاسی یک کشور جلوگیری کند و یا مستند قوم شناسانه ممکن است باعث رنق فرهنگ ملی و بومی کشورمان شود و مردم ما را از تهاجمان فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی بیگانگان محافظت کند . به نظرم باید نگرش مسئولین تلویزیون نسبت به حوزه مستند تغییر کند و از مستند حمایت کنند.
وی ابراداشت: متاسفانه پژوهش این روزها نه تنها در سینمای داستان گوی ما اهمیتی ندارد بلکه در سینمای مستند هم اهمیت خود را از دست داده و برخی ها بدون این که تحقیق یا پژوهشی داشته باشند شروع به ساخت فیلم مستند می کنند ونتیجه هم این می شود که اثرشان گیرایی و قوت لازم برای جذب مخاطب را ندارد واگر مستندی مخاطب کشورخودمان را نداشته باشد قاعدتا در بخش بین المللی هم توانایی جذب مخاطب را نخواهد داشت.
این مستند ساز مطرح کشورمان عنوان داشت: تلویویزن وبه ویژه شبکه مستند سیما هم نگاه مناسبی به سینمای مستند ندارد چون اگر داشت به جای پخش آثار تکراری و...می توانست به مستندسازان کشورمان سفارش کار بدهد و تا هم کیفیت برنامه های خود را بالا ببرد و هم اینکه خیل عظیمی از مستند سازان مان که این روزها بیکارهستند به کار مشغول شوند.
وی یادآورشد: در برخی از مواقع هم که تلویزیون ازمستندساز حمایت کرده وسفارش اثری را به مستندسازی داده است . مستندساز اذیت شده ، به عنوان مثال وقتی مستندساز قرار است اثر خود را در تهران و خوزستان بسازد ، نگاه تلویزیون این گونه است که فقط پول حضور در آن شهر را پرداخت می کند و رفت آمد فیلم ساز بین این استان را به حساب نمی آورد و هزینه هایی از این دست که در انتها دستمزدی برای خود فیلمساز باقی نمی ماند و این اتقاق بارها برای خود افتاده است و در پایان ساخت یک اثر پولی برای خودم باقی نمانده است. پس به نظرم همه باد از سینمای مستد حمایت کنند.
هاشم زهی در پایان گفت: این روزها مشغول کار روی مستند جدیدم با نام «آک، آپ، آس» هستم که روایتی متفاوت از سفال کلپورگان و تلفیق آن با بحث خلقت و کمال انسان است و در واقع «آک، آپ، آس» راجع به سفال کلپورگان در منطقه بلوچستان و تلفیق آن با گل فشان منطقه چابهار است و اثری قوم نگارانه است وبرای حضور در ششمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت تهران آماده می شود ./