گزارش هنرنیوز از آیین پایانی هشتمین جشنواره شعر فجر؛ /۲/
وزیر ارشاد: شعر مهم‌ترین رسانه انتقادی است
علی جنتی وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین پایانی هشتمین جشنواره شعر فجر که عصر دیروز در تالار وحدت برگزار شد گفت: جشنواره شعر فجر هشتم همه سلایق را زیر یک چ‌تر ادبی جمع کرد.
تاريخ : پنجشنبه ۱ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۱۰
در ادامه این مراسم علی جنتی وزیر ارشاد اظهار داشت: دراین لحظات بسیار خرسندم که در میان شما حضور یافته‌ام؛ شما که با روح لطیف خویش، واژه‌ها را در ذهنتان ورز می‌دهید و آن‌ها را برای بیان مفاهیم بلند انسانی به خدمت می‌گیرید. این حضور را غنیمت می‌شمرم و از محفل گرم و صمیمیتان نیرو می‌گیرم.
وی با بیان این مطلب افزود: خدای بزرگ را شاکریم که از خوان ملکوتی کرم، جوهر آسمانی سخن را بر دل و جان فرزانگان جاری ساخت تا در عبور از حلقه‌های نسیان، راوی شکوفایی و ملکوتیت جمال و جلال حضرتش باشند و به فضل بیکران خویش، نعمت اندیشیدن و همنوایی با کلمات را به ما عطا فرمود تا در مقام فکرت، حریم‌دار امانات وجود باشیم که در صحیفه هستی، انسان و قلم، همزادان یکدیگر ند، هم از آن رو که دانایی و فرزانگی، رزق سخن و سخنوری است وشعر، والا‌ترین مقام سخن زمینیان در حضور حضرت باری تعالی است و شاعران، طلیه داران سرزمین فجر سرور و فاتحان قید غرورند و شاعران کلید-داران ملک امانت‌اند و رمزگشایان حضرت حضور و سخن سالاران اقلیم جانند و راویان نجوای ملائک مقرب با سلسله جنبان حیات و عزت و انتظارند و کلمات، در هرگوهر خانه شعر، روایتی است از ملکوت تا ملکوت و اشتیاق سیر و صعود از مضیق خاک تا صحیفه نورانی ملکوت. اکنون به گواه تاریخ شاعران ما بخشندگان گوهرهایی هستند که به مدد صداقت و سلامت طبع خویش از اقیانوس معارف الهی صید کرده‌اند و هرکدام از ایشان چراغداران و روشنگران راه‌های پر خار وخطری هستند که انسان برای نیل به رستگای به ناگزیر مسافر آن وادی‌هاست.
جنتی با اشاره به نقش عظیم شعر در فرهنگ معرفتی گفت: اکنون به برکت این چشمه سارهای جاودانه در شعر فارسی است که تشنه کاملان صواب، جرعه نوش زلال معرفت در ادبیات فارسی هستند لذا ما مفتخریم که شعر، هنر ملی ما ایرانیان است و این هنر، با پرورش یافتن در مهد پر برکت کوثر، چشم و چراغ فرهنگ و ادبیات غنی ما ایرانیان است چرا که شعر ما، تربیت یافته در مهد اندیشه‌های ناب اسلامی است و به برکت این نعمت حیات بخش استت که اکنون به مرتبه والا در جهان سخن رسیده و توانسته است فرا‌تر از لحن و صوت و گفت و الفبا و گفتار و نوشتار در شش جهت هستی چاووش خوان فضلیت‌هایی انسانی باشد. ما ایرانیان ملت شعریم و شعردوستی در روح و جان ماست. شعر فارسی از یک سو، آیینه تمام نما از قدرت فرهنگ و شیوه تفکر این ملت است واز سویی دیگر، چکیده فلسفه و عرفان و اخلاق است. شعر برای ایرانیان روایتگر زندگی، عشق، اسطوره و تاریخ است. ما ایرانیان با شعر پای به عالم خاکی می‌گذاریم، با شعر زیست می‌کنیم، و شاعرانه هم می‌میریم. بنابراین، زندگی ایرانیان خود جشنواره عظیم از شعر و دلدادگی است؛ دلدادگی به دین و میهن. شگفتا که فردوسی پاکباز غرور تاریخی ملت ایران را پس از دویست سال خاموشی با کمک شعر فارسی زنده ساخت.
وی با تاکید بر اینکه «مهم‌ترین هنر ایرانیان شعر اسـت»، گفت: آنچنان که تمامی جنبه‌های هنری اعم از آرایه-های ادبی و تصویرسازی‌های گوناگون در شعر تجلی یافته است. در شعر ایرانی، نقاشی و طراحی، موسیقی و مجسمه‌سازی و سایر هنرهای متجلی است و در حقیقت شاعران متقدم تمام توان هنری خویش را در شعر متجلی ساخته‌اند و به همین دلیل است که شعر فارسی از سده پنجم تا سده نهم به قله معنا و زیبایی صورت و قالب دست یافت و بعد از آن تا این زمان نیز هنوز بستر ساز آفرینش آثار ماندگار و شاعران خوش‌قریحه و صاحب سبک است. هنوز مردم ایران با شعر بیش از دیگر هنر‌ها مانوس‌اند وصبح خود را با شعر آغاز می-کنند و شامشان را با شعر به پایان می‌برند.
وی افزود: شعر اکسیر جاودانگی مردم ایران در کشاکش حوادث ایام بوده است. شعر فارسی تنها جورچین منظم کلمات نیست، بلکه جولانگاه نجوای نسل نسل ایرانیان است تا از رهگذر آن در ستیز موج‌ها و اوج‌های تاریخ پر فراز و نشیب، محملی باشد برای روایت شجاعت‌های مردان مرد این سرزمین، و این چنین است که از پس هزاران سال همچنان گوش هوش ایرانیان سرشار است از ابیات نغز غزل و حماسه؛ از بازگویی حماسه عاشورا گرفته تا روایت رشادت‌های شیرمردان در دفاع مقدس.
وی تصریح نمود: گزاف نیست اگر بگوییم که شعر، پیشانی تمدن ایرانی در جهان است و جهانیان بیش از هرچیز ما را از اشعارمان می‌شناسند؛ مگر نه این است که فردوسی و سعدی و حافظ و مولانا شناسنامه ایران نزد جهانیان هستند؟ از آنجا که هر ایرانی بالقوه یک شاعر است، در نتیجه شاعر شعر‌شناس قابلی هم هست، از همین روست که خود مردم هستند که تصمیم می‌گیرند چه شعری در یاد‌ها بماند و کدام شعر به زنگار فراموشی سپرده شود. به همین خاطر است که در این سرزمین، تنها شاعرانی باقی می‌مانند که برای مردم شعر گفته باشند نه برای حاکمان، شعر نزد ایرانیان «آرمان شهر» نیست اما بازگو کنند آرمان‌های این ملت است؛ بازتاب خرد جمعی ایرانیان است و مردم ما، وارث شریف‌ترین صدای شعر جهانند، همواره در لابه لای اشعار خود از صلح گفته‌اند و از رنجی که این ملت می‌برد، شعر اصیل ایران، با پشتوانه دو هزارساله خود، گوهر تابناک فرهنگ و هنر این سرزمین به شمار می‌رود. بی‌تردید برای پیشرفت فرهنگ و عواطف انسانی، عقلانی و ادراک درست مناسبات ارزشی و اجتماعی جامعه، به شعر نیازمندیم که مورد پذیرش جامعه باشد و مردم آن را زبان گویای خویش بدانند. شعر باید از تقابل و تعاملی سازنده بین هنرمند و مخاطب برخوردار باشد آن چنان که مبانی تکامل روح انسانی را فراهم سازد.
وزیر ارشاد ادبیات امروز را رسانه‌ای انتقادی دانست و اظهار داشت: انتقاد، شیوا‌ترین شیوه‌های خود را در شعر برای همه به یادگار گذاشته است. شاعر آزاد است، خوب می‌بیند، خوب می‌شنود، خوب تحلیل می‌کند، خوب تصویر می‌کند و در نهایت غم و شادی و نقد خویش را در قالب واژه‌های موزون می‌آفرینند و این آفریدن چون از دل بر می‌آید لاجرم بر دل می‌نشیند. پس شاعر به عنوان آفریننده اثری هنری حرمت دارد و باید بر صدر نشیند و بر چشم جای گیرد.
وی گفت: اکنون که با عنایت پروردگار متعال و رهبری داهیانه معمار کبیر انقلاب و مقام معظم رهبری، از گذرگاه‌های حساس و تاریخی انقلاب به سلامت عبور کرده‌ایم و وارد دوران بلوغ فرهنگی انقلاب شده‌ایم، زبان گویای شعر می‌تواند کارا‌ترین ابزار برای تقویت بالندگی فرهنگی انقلاب به شمار آید؛ چرا که شعر جان شنونده را مخاطب قرار می‌دهد، به گواه تاریخ معاصر ما دمیدن خورشید انقلاب اسلامی در میهن عزیزمان برگی زرین را بر تاریخ تمدن سرزمین‌های اسلامی افزوده و آستانه روشنایی و تجدید حیاتی دوباره را بر طلایه‌داران ملک دانش و بینش و ادب و سخن گشوده است.
وی در بیان نقش پویای شعر در محور انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس گفت: به برکت این گشایش، شعر و شاعران ایران، پابه‌پای دیگر عرصه‌های اندیشه‌ای در کشور عزیزمان حضوری روشن، پویا و بالنده را به یادگار نهادند شعر توفنده انقلاب اسلامی، پیام گس‌تر اندیشه‌هایی گردید که عدالت، برادری، پاکی و پاکدامنی را می‌سرود و واژه آسمانی شهید، مقامی روشن در شعر انقلاب گردید و در سخن سالاری به بار نشست، شعر در دوران هشت سال دفاع مقدس، جانانه‌ترین تعابیر آسمانی از ایثار، وطن‌دوستی، جوانمردی، نوعدوستی، صداقت، راستگویی، استواری در عقیده و ایمان و خلوص رزم‌آوران عرصه‌های شور و شهامت را نگینه شعر دفاع مقدس و پایداری ساخت و شهادت، تحفه‌ای آسمانی بود که در شهد سخن جوشا شد و چشمه شد و رودهای جاری را تا دریای حقیقت راهبر گردید، به اعتقاد من آنچه در داخل کشور به عنوان شعر عرضه می‌شود و فرآورده پس از انقلاب اسلامی است تماما آثار انقلاب تلقی می‌شود و همه شاعران علی‌رغم تنوع سلایق به نوعی شاعران انقلاب هستند، حضور تمام چهره‌های ادبی در جشنواره هشتم نشان از همگرایی و همدلی در این دروه از جشنواره و جمع شدن همه سلایق، سبک‌ها و حتی گرایش‌های سیاسی در زیر چ‌تر این رویداد مهم ادبی داشت.
وی به روند برگزاری هشتمین دوره جشنواره شعر فجر اشاره نمود و گفت: جشنواره در این دوره سعی کرد بدون در نظر گرفتن جریان‌های سیاسی در فضایی آرام و آزاد همه شاعران انقلاب را به حضور در این رویداد ادبی دعوت کند و شاهد رونق و پویایی بیش از پیش این دوره باشد، این دوره از جشنواره ویژگی-هایی داشت که نمی‌توان به راحتی از کنار آن‌ها عبور کرد. تقویت جنبه علمی و توجه به خلاقیت در آفرینش شعر؛ توجه ویژه به شعر کودک و نوجوان، شعر بومی و اقلیمی و رقابت کتاب‌های شعر تنها برخی از ویژگی‌های جشنواره این دوره است.
وی افزود: اکنون شعر امروز ما، پنجره‌ای گشوده رو به آفاق روشنگری در جهان است. تلالو این روشنی را می‌توان در قابلیت شاعران و دلسوزانی مشاهده کرد که در ادبیات انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و پایداری، آستانه گفتمانی جهان با ادیبان، سخن سنجان و سخنوران را گشوده‌اند و با انسان در جهان معاصر از فضیلت-هایی سخن می‌رانند که مردم شریف ما، در سی و هفت فجر گذشته، با همه وجود به تجربه آن نشسته‌اند، امیدوارم بخش بین‌الملل نیز بیش از پیش تقویت شود تا شاهد بازگشایی افق‌هایی تازه در شعر بوِیژه برای نسل جوان باشیم. به باور من شعر فارسی قابلیت جهانی شدن را بسی بیش از این داراست؛ و این آرمان محقق نمی‌شود مگر آنکه اجازه دهیم جوانان ما راه‌های ارتباط با دنیای امروز را بهتر بشناسند تا بتوانند به زبان جهانی اندیشه‌های فاخر انقلاب را با جهانیان در میان بگذارند. ایران همیشه آغوش خود را به روی شاعرانی از حوزه فرهنگی، تاجیکستان، افغانستان و هند گشوده است. تاثیری که حافظ، شاعر معروف ایرانی، بر گوته گذاشته است و دیوانی که این شاعر آلمانی با الهام از حافظ سروده است جای بسی تامل دارد. شعر فارسی کاملا بر فرهنگ‌ها و زبان‌های مجاور چون شبه قاره هند و زبان‌های عربی و ترکی تاثیر داشته است. اکنون می‌توانیم بار دیگر به دوران اوج تاثیرگذاری فرهنگی خود باز گردیم، البته اگر بخواهیم و بکوشیم.
جنتی ادامه داد: در هشتمین فجر فرهنگ و سخن، شعرهای شما جان پناهی از عاطفه و تخیل را در خانه زبان مادریمان برافراشته است و امروز همه وامداران زبان و ادب فارسی فردوسی رودکی حافظ سعدی عطار تا شاعران شهید میزبان شما اندیشه‌های ناب و تخیل فرهیخته شمایند، از دامنه‌های تخیل در الفبای سرزمین مادریمان تا مانا‌ترین قلل فضیلت‌های جاودانه در شعر فارسی به یادگار داریم. یکایک شما عزیزان را به خداوند بزرگ می‌سپارم آروزمند که در سال پرشکوه فرهنگ و پایداری شعر‌هاتان و وامدارناب‌ترین فضیلت انسانی و راوی زیبا‌ترین پیام‌های آسمانی برای همه خاکیان باشد.
