تاريخ : جمعه ۲۳ بهمن ۱۳۸۸ ساعت ۲۰:۵۲
«اُتول‌نامه» يا «فرهنگ ماشين‌نوشته‌ها» عنوان كتابي است كه نوشته‌ها، اشعار و سروده‌هاي عاميانه‌اي كه پشت و پيش اتومبيل‌ها نوشته مي‌شوند را در بر مي‌گيرد و براي هر يك توضيح و تفسير و گاه تصويري جذاب ارائه مي‌دهد.
اين كتاب به تاريخ ورود و رواج اتومبيل در ايران مي‌پردازد؛ اين كتاب با واكاوي بخشي از فرهنگ فولكلور اين مرز و بوم، مجموعه‌اي جامع، جالب و طنزگونه از گوشه‌هاي پيدا و پهنان اين فرهنگ را ارائه مي‌كند.
مخاطب اين كتاب در يك سير تاريخي و موضوعي با دل‌نوشته‌هاي پديد آورندگان اين فرهنگ يعني همان شوفرهاي ديروزي و رانندگان امروزي همراه مي‌شود و از پيام‌هاي نهفته در دل اين نوشته‌ها، گاهي اشك به چشم و گاهي لبخند بر لب مي‌آورد.
پديدآورنده كتاب در مدت هشت سال، تك بيت‌ها، عبارت‌ها و واژه‌هايي كه بر خودروها نوشته شده را جمع‌آوري كرده و با قاعده‌اي نظام‌مند آنها را كنار هم چيده است.
در بخش نخست كتاب، اطلاعات خواندني از اولين‌هاي اتومبيل در ايران مثل نخستين اتومبيل، نخستين اتوبوس، نخستين كاميون، نخستين تاكسي، نخستين شوفر مرد و نخستين شوفر زن، نخستين تصادف، نخستين ماشين‌هاي آتش‌نشاني و پستي همراه با عكس‌هاي تاريخي آمده است كه در گذري كوتاه خواننده را با تاريخ ورود و رواج اتومبيل در ايران آشنا مي‌كند.
اين كتاب با ظرافت و بداعتي خاص در 8 بخش به صورت موضوعي تقسيم‌بندي شده و از مجموعه پاره‌هاي فرهنگ ماشين‌نوشته‌ها كتابي خواندني فراهم آورده است كه علاوه بر داشتن مايه‌هاي طنز‌آميز، نوعي فرهنگ جامع در حوزه ماشين نوشته‌ها، رانندگي و رانندگان در ايران به شمار مي‌آيد و اطلاعات و نكته‌هاي ظريف ادبي را پيش روي خواننده قرار مي‌دهد.
پديدآورنده در بخشي از پيش گفتار كتاب مي‌نويسد: «داستان از آنجا آغاز شد كه صدها سال ساربانان و كاروانيان در سفرهاي طولاني و سخت خويش و در تنهايي و غربت چند ماهه و گاه چند ساله زير لب زمزمه مي‌كردند و گاه به آواز تجربه‌هاي نغز و شيرين، مي‌خواندند؛ گفته‌هاي پندآموزِ ديرين و دلتنگي‌ها و غصه‌هاي غم‌آگين و شترهاي سماعي كه به اين زمزمه‌ها عادت داشتند پشت سر ساربان مي‌رفتند.
اين روايت‌‌ها سينه به سينه و نسل به نسل منتقل شد تا اندكي بيشتر از يك سده قبل اُتول يعني همان اُتومبيل به سرزمين ايران نيز راه پيدا كرد و فصل جديدي از ادبيات سفر ورق خورد.
با ورود اين اختراع بزرگ بشر به سرزمين ما و شكل‌گيري تدريجي حمل و نقل جاده‌اي، ديگر نه خبري از ساربان بود و نه از كاروان و نه از كاروانيان كه شعر و داستان نقل كنند، پس ادامه داستان را از سينه‌ها به پشت و پيش اُتول‌ها نگاشتند تا دفتر داستان بلند و پايان‌ناپذير اُتول‌نامه هزاران و بلكه ميليون‌ها برگ داشته باشد و هر برگ آن يك اُتول باشد كه پاره‌هايي از اين داستان كم‌نظير بر آن نگاشته شود».
آغازنامه، نيايش‌نامه، عشق‌نامه، طنزنامه، شورنامه، پندنامه، گله‌نامه و فرنگي‌نامه بخش‌هاي هشت‌گانه كتاب را تشكيل مي‌دهد كه هر كدام تعدادي از ابيات ناب، عبارت‌ها و واژه‌هاي مورد استفاده در فرهنگ ماشين نوشته‌ها را در بر مي‌گيرند.
«اُتول‌نامه» به قلم سيد جمال هاديان طبائي زواره در 288 صفحه در آذرماه سال جاري و با اهتمام نشر يك منتشر و در اندك زماني به چاپ دوم رسيده است.
آفرينش متن‌هاي كوتاه، نوروزنامه، بر خاتم انبيا محمد صلوات و چند مجموعه ادبي از ديگر آثار منتشر شده اين پديدآورنده است.
