محمدکاظم مزینانی در گفتگو با هنرنیوز؛
«پاییز در قطار» بیان مضمون جنگ با روایتی غیرمستقیم است
محمدکاظم مزینانی، نویسنده کتاب «پاییز در قطار » گفت: در رمان «پاییز در قطار» سعی شده است با استفاده از یک درونمایه غیر مستقیم به موضوع جنگ پرداخته شود؛ چراکه من معتقدم در داستان عناصری چون جذابیت، گیرایی و خوش خوان بودن در کنار سبک و سیاق نوشتار بسیار اهمیت دارد.
تاريخ : چهارشنبه ۵ مهر ۱۳۹۱ ساعت ۱۳:۵۶
مزینانی در گفتگو با خبرنگار گروه ادبیات هنرنیوز در خصوص همزادپنداری مخاطب امروز با موضوع جنگ و بازبرخورد مخاطبان با کتاب «پاییز در قطار»گفت: برای نوشتن یک اثر داستانی که به یک گروه سنی خاص تعلق دارد، نخست باید مخاطب را به لحاظ سنی ارزیابی کرد تا با در نظرگرفتن مولفه های خاص آن رده سنی، اثری متناسب آفرید؛ درباره رمان «پاییز در قطار» مخاطبانی که این اثر را مطالعه نموده اند نظرشان بر متفاوت بودن این رمان بوده است، در حال حاضر این کتاب به چاپ ششم و هفتم رسیده و این خود نشان دهنده این است که استقبال و فروش خوبی داشته است.
وی با بیان این مطلب افزود: در رمان « پاییز در قطار » سعی شده است با استفاده از یک درونمایه غیر مستقیم به موضوع جنگ پرداخته شود؛ چراکه من معتقدم در داستان عناصری چون جذابیت، گیرایی و خوش خوان بودن در کنار سبک و سیاق نوشتار بسیار اهمیت دارد لذا اگر مضمون داستان قوی باشد ولی این ویژگی ها را نداشته باشد داستان نمی تواند جایگاه واقعی اش را در بین مخاطبان پیدا کند.
مزینانی در پاسخ به این پرسش که «چگونه می توان روایت داستان جنگ را برای گروه سنی کودک و نوجوان امروز تعدیل کرد؟» اظهار داشت: داستان باید با تلفیق زاویه دید جدید، حس آمیزی و استفاده از واسطه در روایت داستان با ذهن بچه های نسل جدید که تصوری از دوره جنگ ندارند همزاد پنداری نماید، برای مثال در رمان «پاییز در قطار»
” در داستان عناصری چون جذابیت، گیرایی و خوش خوان بودن در کنار سبک و سیاق نوشتار بسیار اهمیت دارد لذا اگر مضمون داستان قوی باشد ولی این ویژگی ها را نداشته باشد داستان نمی تواند جایگاه واقعی اش را در بین مخاطبان پیدا کند “
با بهره گیری از موجوداتی چون اسب و سگ که ذهن مخاطب این گروه سنی با آن آشناست استفاده شده که همچون واسطه با موضوع اصلی داستان پیوند می خورد و به صورت غیرمستقیم با آن درگیر می شود.
وی با تاکید بر اینکه برقراری ارتباط با نسل جدید کاری فوق العاده سخت است گفت: سن نوجوانی سن قابل اعتمادی نیست و نویسنده را در تعلیق چگونگی نوشتار قرار می دهد؛ زیرا این طیف سنی نه بزرگسالی محض و نه نوجوانی محض است لذا نویسنده نمی تواند خیلی مطمئن مضامینی را مورد پرداخت قرار دهد که ماحصل آن برای نوجوان سهل و ممتنع باشد اما در مورد طیف سنی کودک این مشکلات وجود ندارد و راحتر می شود بر تخیل و ذهن کودک نوشت که به نظر می رسد راهکار اصلی این باشد که
بهتر است ادبیات نوجوان و بزرگسال را از هم جدا کنیم و تعریف خاصی ارائه دهیم که بچه ها در چه گروه سنی قرار دارند.
وی در خصوص تالیف این داستان گفت: این رمان، داستان جواني روستايي است كه رابطه عاطفي خاصي با حيوانات خانه دارد. جوان روستايي بعد از رفتن به جبهه نگران «ننه ربابه»، اسب، مرغ و خروس و «خانمي»؛ سگش است. بعد از آخرين باري كه جوان به جبهه ميرود «ننه ربابه» در بستر بيماري ميافتد، مرغ و خروس ميميرند، گاوها عصباني ميشوند و به قصابي فروخته ميشوند و اسب هم كه از خانه فرار كرده در مسير برگشت جوان جان ميدهد. اينها همه در حالي است كه پيكر جوان كه حالا شهيد شده است در تابوت قرار دارد و با قطار به خانه برميگردد، در داستان شخصیت شهید دیده نمیشود و سعی کردم از طریق فضاسازی و ایهام حضور او در داستان احساس شود.
وی تصریح نمود: این کتاب نخست با عنوان «خانه ابری» و در تیراژ محدود به چاپ رسید که به بعد از بازنویسی دوباره با عنوان «پاییز در قطار» منتشر گردید.
نویسنده کتاب «شاه بی شین » با تاکید بر اینکه مدر نوشتن داستان جنبه های شاعرانه برایم اهمیت دارد خاطرنشان ساخت: پیشترها چون بیشتر شعر می سرودم و کمتر داستان وقتی وارد این حوزه شدم جنبه های شاعرانه برایم اهمیت پیدا کرد و معتقدم باید در داستان غنای شعری وجود داشته باشد لیکن تا آنجا که برای مخاطب قابل فهم باشد و در عین حال جذابیت های خاص خودش را محفوظ بدارد و گیرا باشد.
گفتنی است؛ رمان «پاییز در قطار» توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده و برگزیده بهترین کتاب کودک و نوجوان بیست و چهارمین دوره جایزه کتاب سال و جایزه شهیدغنی پور است.