ساخت فیلمها و مجموعههای تلویزیونی تاریخی از فرهنگ، تمدن و گذشته یک ملت همیشه طرفداران خاص خوداش را داشته است. تا جایی امروزه در سینمای کشورهای مختلف شاهد ساخته شدن بیشمار فیلمهایی هستیم که در این خصوص ساخته و با اکران گسترده جهانی تلاش میکنند تا تاریخ و فرهنگ و تمدن خود را به دیگر کشورها صادر کنند و ازاین طریق به نوعی به تبلیغ فرهنگ و تمدن خویش بپردازند. آخرین نمونه آن نیز فیلم سینمایی «لینکلن» با بازی «دنیل دی لوییس» و به کارگردانی «استیون اسپیلبرگ» بر اساس زندگی «آبراهام لینکلن» است. که در سال ۲۰۱۲ ساخته و اکران وسیعی در سطح جهان داشت وتوانست فروش مناسبی نیز داشته باشد و در فستیوالهای مختلف سینمایی جهان نیز این فیلم توانست جوایز معتبری را از آن خود کند. در این فیلم «اسپیلبرگ» تلاش میکند که تصویری مناسبی از آمریکا و سرنوشت این کشور ارائه دهد. در واقع تصویری که این فیلم به نمایش میگذارد، با توجه به وضعیت سیاسی و اقتصادی آمریکا در شرایط کنونی جهان، تصویر کشوری مستقل و قدرتمند است که تلاش میکند که بتواند آرامش سیاسی را در کشورخود برقرارکرده و به رسمیت شناختن حقوق اقلیت سیاه پوست و وجود یک رهبر مستقل و آینده نگر برای اداره یک کشور بزرگ و دهها عنوان دیگر را به نمایش میگذارد.
بنابراین میتوان گفت که در شرایط کنونی و اینکه تمام دوران زندگی انسان، آدمی برای رسیدن به کمال در جستجوی دانش و معرفت بوده است. از این روی فناوری در همه زمینههای علمی و معرفتی به وجود آمد که موجب شکوفایی زندگی انسان در زمینههای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و هنری و حتی اعتقادی شده است. با نگاهی به تکنولوژی عصر حاضر و تاثیر شگرفت آن در زندگی انسان معاصر در قلمرو زندگی فردی هر انسان میتوان روند تغییرات رو به رشد نحوه زندگی انسان در عصر کنونی پی برد. چرا که محصولات تکنولوژی که هر روز به بازار مصرف وارد میشوند، فرهنگی جدید نیز با خود به ارمغان میآورند و انسان به عنوان یک مصرف کننده صرف تولیدات مادی و معنوی تکنولوژی، آن را میپذیرد و خود را بدان وابسته میداند. از حدود ۱۳۰ سال پیش که سینما شکل گرفت و تا به امروز که به عنوان یک صنعت و هنر به حیات خود ادامه میدهد، توانسته به عنوان تاثیرگذارترین رسانه دیداری و شنیداری در سطح جهان تبدیل شود. در چنین شرایطی بسیاری از کشورها تلاش کردند این هنر و صنعت عظیم و تاثیرگذار را در اختیار خود داشته باشند و از این طریق بتوانند به راحتی فرهنگ و تاریخ خودشان را به عنوان یک کالای فرهنگی سود آور به دیگر کشورها از طریق نمایش در سالنهای سینما و همچنین شبکههای ماهوارهای صادر کنند.
با توجه به وضعیت کنونی جهان و تاثیرگذاری صنعت سینما برمردم در سطح وسیع، میتوان از پتانسیل بالای سینما برای امروز در جهت رسیدن به اهداف سیاسی و اقتصادی نیزبهره برد و از این طریق در بخشهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی یک کشور و یک تاثیرگذاشت. درکشور ما در طی این سالها تلاش شده که در خصوص تاریخ انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی فیلمها وسریالهایی ساخته شود. از چند سال قبل تاکنون حرکتهای جدی برای ساخت این گونه فیلمها و مجموعههای تلویزیونی برداشته شده است. به عنوان مثال از چند سال قبل قرار بر این شده که سه فیلم به مناسبت سیامین سال پیروزی انقلاب اسلامی ساخته شوند. به همین دلیل کارگردانانی چون «داریوش فرهنگ»، «عباس رافعی» و «فرزاد موتمن» برای ساختن این سه فیلم انتخاب شدند. و این سه فیلم در سال ۱۳۸۷ ساخته شدند. فیلم سینمایی «یک گزارش واقعی» به کارگردانی «داریوش فرهنگ» فیلم سینمایی «بیداری» به کارگردانی «فرزاد موتمن» و فیلم سینمایی «کیمیا و خاک» به کارگردانی «عباس رافعی» ساخته شدند. از میان این سه فیلم تاکنون تنها فیلم سینمایی «کیمیا و خاک» توانست سال گذشته در سینماهای کشور اکران عمومی شود و در ایام نوروز امسال نیز این فیلم از شبکه سوم سیما روی آنتن رفت.
این فیلم در خصوص زندگی زنی به نام «نرگس» با بازی «آزیتا حاجیان» و شوهرش «رضا» با بازی «امیر آقایی» است که وی سه سال زندانی سیاسی بوده و پسرش «نادر» با بازی «محسن افشانی» و «مهدی» و زناش با بازی «پریوش نظریه» و «حسین یاری» که به همراه نادر به فعالیتهای سیاسی میپردازند است. که آنها در صدد خارج کردن مدرکی از ایران و رساندن آن به پاریس و امام هستند. پیر مردی به نام «مقدم» با بازی «سیاوش طهمورث» از ایل لرها است و مامور شده تا یک قرآن و نامهای مهر و امضا شده از سوی اهالی ایل را به پاریس برساند که متوجه میشود مامورهای شاه مراقب او هستند و این ماموریت را به یک روحانی با بازی «حامد بهداد» محول میکند. مرد روحانی نیز چون خودش نمیتواند از کشور خارج شود در فرودگاه قرآن امضا شده را به پسر جوان یک صرافی به نام «بهروز» با بازی «امیر محمد زند» میسپارد که او هم عازم سفری به پاریس است تا امام او و نامزدش را به عقد هم در آورد. در این بین ماموران برای دستگیری روحانی اقدام میکنند و مرد جوان به جای او قرآن و آن نامه مهرو امضا شده را به امام میرساند.
فیلم سینمایی «کیمیا خاک» نهمین فیلم سینمایی عباس رافعی در مقام کارگردانی است. فیلمی که براساس تحقیقات و پژوهشهایی که کارگران فیلم در خصوص تاریخ انقلاب اسلامی ایران انجام داده ساخته شده است. این فیلم تلاش میکرده تا با نزدیک شدن به مکانها، صحنهها وآدمهای آن زمان بتواند با خلق موقعیتهای نمایشی و قرار دادن شخصیتها و کارکترهای خود آن شرایط با استفاده از امکانات امروزی وتوان سینمایی خودمان در این خصوص مخاطب سینما را در شرایط شکل گیری انقلاب اسلامی و حضور گسترده مردم در راهپیماییها و ونحوه زندگی و استرسهای مردم درآن زمان مورد بررسی قرار دهد. اما با وجود زحماتی که برای این فیلم صورت گرفته میتوان گفت فیلم به درستی نمیتواند تصویر درستی را از آن دوران برای مخاطب باهوش و سخت پسند امروز سینما به نمایش بگذارد و دراین راه به بیراه میرود. تا جایی که در بیشتر سکانسهای این سریال به دلیل نداشتن شهرک سینمایی در این خصوص برای مخاطب امروز صرفا با استفاده از دود و آتش و چهار کشیدن روی ماشینهای مدل بالای امروزی به شکل سکانسها و پلانهای بسته به نمایش گذاشته میشود و از موقعیت اصلی خود که همان پرداختن به انقلاب اسلامی فاصله میگیرد و بیشتر به کارکترهای خود که هرکدام به جای شخصیت در همان تیپ باقی میمانند، پرداخته و نمیتواند موفق باشد. هر چند در این خصوص نمیتوان زیاد به گروه تولیدی این فیلم اشکال گرفت. به دللی اینکه امروز تمام فضاهای شهری مثل تهران عوض شده و دیگر نمیتوان در خیابانهای تهران فیلمی در خصوص انقلاب اسلامی ساخت در فیلم «کیمیا خاک» به وضوح شاهد این تغییرات هستیم تا جایی که در برخی از صحنهها و سکانسهای فیلم و به خصوص صحنههای تعقیب و گریزکارگردان برای اینکه در کادر دوربین خود ماشینهای مدل بالای امروز نیافتد از چادر ماشین استفاده کده و برای تک تک صحنههایی مثل مدرسه علمیه، دانشگاه تهران، فرودگاه مهرآباد، خبابانهای قبل از انقلاب، کوچه پس کوچههای تهران و... که قرار بوده در فیلم استفاده شود با مشکلات عدیدهای مواجه بوده و نتوانسته اصل شکل گیری انقلاب اسلامی و راهپیمایی و مبارزات مردم در خیابانها را به تصویر بکشد. در واقع این فیلم تلاش میکند که بتواند تصویری هر چند اندک از روحیات، راهپیمایی ها و مبارزات مردم در دوران شکل گیری انقلاب اسلامی را به تصویر بکشد، اما به دلیل امکانات کم سینمای ایران در راه نمیتواند موفقیتی را کسب کند وفیلم به پخش چند تعقیب وگریز در خیابانهای بازسازی شده تهران امروز در نماد خیابانهای دوران شکوفایی انقلاب اسلامی ختم میشود.