به گزارش هنرنیوز، سیداحمد محیط طباطبایی در نشست خبری كمیته‌ی ملی موزه‌های ایرانی (ایكوم) كه در ظهر امروز (۳۰ اردیبهشت‌ماه) در موزه‌ی موسیقی برگزار شد، بیان كرد: شعار «موزه و جهان در حال تغییر» چالش‌های جدید و الهام‌های جدیدی به این معناست كه تغییرات دنیای امروز بسیار سریع‌تر از قبل در حال رخ دادن است.
رییس ایکوم تاکید کرد: در این جهان در حال تغییر نیاز است كه موزه‌ها نیز با شرایط تطبیق پیدا كنند. موزه‌ها در مقابل تغییرات تنها نگهبان میراث تاریخی و فرهنگی هستند و ما با درك و شناخت این مفهوم باید به موزه‌ها نگاه كنیم. موزه‌ها علاوه بر حفظ میراث تاریخی، وظیفه‌ی حفاظت از میراث طبیعی را نیز برعهده دارند.
او ادامه داد: برمبنای تعریف موزه، جنگل ابر و سیسنگان كه تنها ذخیره‌گاه شمشاد ایران محسوب می‌شود، نیز موزه هستند. بنابراین موزه‌ها وظیفه‌ی حفاظت از جنگل ابر و سیسنگان را هم برعهده دارند
وی هر اثر موزه‌یی را یك رسانه دانست و اظهار كرد: با كار در موزه باید مفاهیم به بیننده منتقل شود. موزه‌داران امروز متخصصان رسانه نیز هستند. نوآوری در موزه‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است و مهم‌ترین ركن محسوب می‌شود، اینكه چه كاری انجام دهیم تا افراد جذب موزه‌ها شوند و موزه‌ها به وظیفه‌ی اصلی خود عمل كنند.
محیط طباطبایی ادامه داد: موزه یك موضوع فرهنگی است كه حقیقت را به ما نشان می‌دهد. پس گاهی شیرین و گاهی تلخ است. موزه‌ها گاهی فراموش‌شده‌ها را به یادمان می‌آورند.
رییس ایكوم ایران در ادامه با اشاره به در دستور كار بودن انتخاب موزه‌های برتر سال ۱۳۹۰ برای روز جهانی موزه‌ها، اظهار كرد: فردا بعدازظهر مراسم انتخاب موزه‌ی برتر برگزار می‌شود. در آن مراسم از اساتید موزه‌داری تقدیر و بزرگداشتی برای بازنشستگان این حوزه برگزار می‌شود. همچنین در آن مراسم، موزه‌های تعطیل‌شده كه دوباره راه‌اندازی شده‌اند، مورد تقدیر قرار می‌گیرند.
محیط طباطبایی آرشیو‌های ملی و اسنادی گیاهان، نباتات و حیوانات را براساس تأیید ایكوم جزو موزه‌ها دانست و گفت: در انتخاب امسال به همه موارد توجه شده است. به‌دلیل نوآوری، كتابخانه و مركز اسناد مجلس نیز مورد تقدیر قرار می‌گیرند، مركز اسناد مجلس در اقدامی، همه‌ی اسناد موجود را دیجیتالی كرده و در دسترس بازدید عموم قرار داده است.
وی موزه‌ی ملی را یك كوه یخ دانست كه در زیر خود مجموعه‌ای بیش از ۶۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی را جا داده است و مدیریت می‌كند .
او ادامه داد: این موزه به‌عنوان مهم‌ترین موزه‌ی باستان‌شناسی ایران در سطح جهانی در طول ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته فعالیت‌های زیادی انجام داده است. انبارهای خود را سامان‌دهی كرده و روی طبقه‌بندی اموال موزه كار كرده است. همچنین یك تالار كتیبه ایجاد كرده، اما هنوز سطح توقعات از این موزه بیش از سایر موزه‌هاست.
رییس ایکوم بیان كرد: بازدیدكننده‌ی كم موزه با سبد فرهنگی پایین جامعه مرتبط است. موزه عالی‌ترین سطح بازدیدكننده را در خود جا می‌دهد و بازدیدكننده از موزه با افرادی كه برای استراحت و تفریح به پارك می‌روند، متفاوت است.
او با تأكید بر اینكه برای بهبود وضعیت موزه‌ها به یك برنامه ملی نیاز است، گفت: با این كار، وضعیت موزه‌ها احیا می‌شود و شرایط فرهنگی اجتماع به‌شكل متناسب‌تری درمی‌آید.
وی تصریح کرد: اكنون موزه‌ی هنرهای ملی كه در سال ۱۳۰۹ افتتاح شد، تنها موزه تعطیل‌شده در كشور است كه در سال ۱۳۸۹ به‌دلیل جابه‌جایی فضا تعطیل شد. امیدواریم به‌زودی دوباره احیا شود.
محیط طباطبایی با اشاره به وجود یك‌میلیون اثر تاریخی در كشور، اظهار كرد: این آثار و خانه‌های تاریخی و حتا گاهی اوقات اشخاص، براساس تعریف شورای بین‌المللی موزه‌ها در دسته‌ی موزه‌ها قرار دارند.
او ادامه داد: اكنون موزه‌ها نسبت به دوره‌های گذشته در وضعیت بهتری هستند. در دهه‌ی ۷۰ حمام خسروآقا در اصفهان تخریب شد و هیچ عكس‌العملی نسبت به این تخریب نشان داده نشد؛ اما امروز با تخریب هر اثر تاریخی، حساسیت در لایه‌های مختلف دیده می‌شود و به نظر اكنون اوضاع بهتر است.
او درباره‌ی شرایط خروج اشیای تاریخی از ایران و حفاظت از این آثار در حال حاضر، گفت: اكنون اوضاع بحرانی‌تر از سال‌های قبل در حوزه‌ی اموال منقول فرهنگی نیست. اطلاعات دقیق درباره‌ی خروج اشیا از ایران توسط پلیس اینترپل و دفتر حقوقی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مجموعه‌هایی كه كار حقوقی انجام می‌دهند، پیگیری می‌شود.
محیط طباطبایی گفت: نمی‌توان در این زمینه اظهار نظر خاصی كرد؛ اما درباره‌ی تخریب آثار تاریخی در مجموعه‌ی شهرها وضعیت دوگانه است؛ در میان نسل‌های اجتماع شاهد بازگشت به گذشته هستیم، اما تخریب‌ها همچنان وجود دارد و این شرایط به نگاه ما به وضعیت فرهنگی كشور بازمی‌گردد.
وی بیان كرد: اگر فرهنگ را عامل توسعه بدانیم و آن را یك زیرساخت تلقی كنیم، به‌طور حتم در حفظ آن كوشا خواهیم بود. در حفظ آثار میراث فرهنگی باید به عملكرد خود توجه كنیم. زمانی كه فرد خانه پدری‌اش را می‌فروشد و آن را حفظ نمی‌كند، نمی‌توان از دیگری توقع داشت كه به میراث فرهنگی توجه كند.
رییس كمیته‌ی ملی موزه‌های ایران (ایكوم) ادامه داد: تبدیل میدان مشق به فضای موزه‌یی براساس نمایش آثار موزه‌ی ملی، مشكل موجود در این بخش را حل می‌كند، چون هرچه سطح نمایش موزه‌ها افزایش یابد ظرفیت نمایش اشیا نیز افزایش پیدا می‌كند.
وی افزود: موزه به‌عنوان یك تاریخ در مقابل ماست، ولی خود تاریخ پشت سر ما قرار دارد اینكه موزه اطلاعات را به جلو منتقل می‌كند مهم است. هر موزه یك ظرفیت دارد و آن ظرفیت بازدید، اهمیت دارد. اگر بیشتر از آن ظرفیت وارد موزه‌ها شوند به آن مكان آسیب وارد می‌كند بیش از آن ظرفیت جنبه‌های منفی به مكان وارد می‌كند پس موزه‌ها باید ظرفیت خود را حفظ كنند.
وی تصریح کرد: موزه‌ها باید توسط آموزش و پرورش به‌عنوان یك برنامه‌ی درسی مطرح شوند، نه ساعت فراغت دانش‌آموزان باشند. در سال‌های گذشته، بازدید هدفمند به‌عنوان یك اقدام توسط برخی مسئوولان مطرح شد، ولی متأسفانه به نتیجه نرسید.
در این نشست، یك عضو كمیته‌ی اجرایی ایكوم نیز گفت: در جامعه‌ی در حال تغییر، امروز تقاضاها دیگر از پشت ویترین فقط امكان‌پذیر نیست، اعتبارات موزه‌یی و تعداد موزه‌داران ما هنوز آن‌قدر افزایش نیافته، ولی اطلاعات و تجارب تغییر كرده است.
علیرضا قلی‌نژاد ادامه داد: عودلاجان و برخی نقاط تاریخی دیگر ظرفیت موزه شدن را دارند. این در حالی است كه بسیاری از نقاط به معنی واقعی موزه نیستند. بازدیدكننده‌ی موزه كسی است كه به مكانی برود كه لذت دیدن از آن مكان را ببرد، موزه جایی است كه افراد فقط تفریح نمی‌كنند بلكه جایی برای تعمق است. اینكه می‌گویند روزی ۴۰هزار نفر به حافظیه می‌روند، خوب نیست، چون كمیت معیار نیست موزه‌ها باید به‌عنوان مرجع باشند.
او افزود: جامعه موزداران كشور از متولیان، فعالان و مخاطبان می‌خواهد دست به دست هم دهند تا راه حلی مناسب برای مشكلات و رفتارهای موجود در این حوزه پیدا كنند. زمانی نقاشی یك نقاش خوب است كه صورت را دقیقا مانند مدل بكشد قرار نیست موزه‌ها پارك باشند كه كسی آنجا برود و استراحت كند.
یك عضو دیگر كمیته‌ی اجرایی ایكوم نیز در سخنانی كوتاه گفت: اكنون همه‌ی موزه‌های كشور دیگر با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری روبه‌رو نیستند چون فقط یك‌سوم موزه‌های كشور در دست این سازمان هستند.
علیرضا دبیری‌نژاد ادامه داد: امروزه معیار فقط آمار بازدیدكنندگان نیست. اكنون اگر می‌گوییم مخاطب‌محوری فقط آمار نیست باید ظرفیت‌پذیر هم باشیم. بیشتر باید هدف را دید و به این قضیه توجه كرد كه به وجوه مختلف موزه بی‌توجهی شده و در دست فراموشی است.
