ارزیابی روند اکسپو از سوی هنرمندان به یقین در بهبود آن طی سال های آینده ثمربخش خواهد بود. از این رو با محمدپور هنرمند خوشنویس به گفتگو نشسته ایم.

دیدگاه شما نسبت به برگزاری اکسپو چیست؟

در مجموع آثار به نظر خوب می رسد در گزینش آثار که توسط گالری داران انتخاب شده است تغییر چندانی صورت نگرفته است و به نظر می رسد که هیأت انتخاب آثار اکسپو چندان در گزینش آثار اعمال سلیقه نکرده اند. به نظر می رسد درصد کمی از آثار حذف شده است.

در خصوص قیمت گذاری نظر شما چیست؟

در قیمت گذاری نظر کارشناسی دخیل شده به نظر می رسد که قیمت ها متناسب با کیفیت آثار است. به عبارت دیگر می توان گفت هنرمندان از قیمت گذاشته شده بر آثار رضایت دارند.
در مورد مکان اکسپو نقدهایی وارد است. از جمله آن که یک فضای نمایشگاهی باید شرایط مناسبی از جهت نور، داشته باشد. محیط این سالن برای نمایشگاه طراحی نشده است برای یک اکسپو یک فضای مناسب تر لازم بود. این درست نیست که یک مجموعه از آثار در حیات یک مجموعه در طبقه اول و یک مجموعه در طبقه سوم قرار گرفته. این موضوع نوعی بی نظمی در اکسپو به وجود می آورد. پراکندگی کمی نمایشگاه را بدشکل کرده است.

از هر هنرمند ۲ یا ۳ اثر پذیرفته شده است. اما با توجه به محدودیت مکانی اکسپو برخی از آثار به نمایش درنیامده است. علت این امر حتی اگر عدم وجود فضای کافی برای نمایش آثار است باز هم پذیرفتنی نیست. از سوی دیگر هر یک از رؤسای ادارات و سازمان ها در یک روز از فضای اکسپو بازدید و خرید می کنند. اما بسیاری از آثار در صورت فروش جایگزین اثر قبلی می شود. نمی توان این منطق را پذیرفت چرا که یک وزیر دوباره از اکسپو دیدن نمی کند تا آثار بعدی یک هنرمند را که بعداً به دیوار آویخته می شود مشاهده کند. در نتیجه یکی از آثار را می بینند و ممکن است شانس خرید اثر یک هنرمند از بین برود.
نماینده یک وزارت‌خانه تنها یک بار به اکسپو سر می زند و این به نوعی حق هنرمند را از دیده شدن اثرش ضایع می کند.
بهتر آن است که اگر ۳ اثر متعلق به یک نفر است در کنار هم نصب شود این امر امکان مقایسه شدن آثار یک هنرمند را فراهم می

کند.
از سوی دیگر دی این شرایط امکان خرید مجموعه آثار یک هنرمند نیز فراهم می شود. این که یک اثر توسط یک ارگان و یا سازمان خریداری شود و بعد روزهای آخر آثار هنرمندان دیگر بر دیوار باشد یا از میان تمام هنرمندان در روز آخر تنها ۲۰ تابلو روی دیوار باشد. چندان درست نیست.
شاید بهتر بود فضایی مناسب در نظر گرفته شود تا آثار تا روز آخر بر دیوار باشند و در نهایت این که آثار به جای برداشته شدن از دیوار مارکت بخورد و امکان دیدن آثار تا روز پایانی وجود داشته باشد.
در مجموع اکسپو اتفاق مثبتی است اما بخش اعظم زندگی هنرمند از طریق فروش آثار او صورت می گیرد. امیدواریم نگاه ها مثبت باشد و در آینده شاهد بهبود روند اکسپو باشیم.
نگاه به خوشنویسی چگونه است. به نظر من هنر خوشنویسی مظلوم ترین هنر و محجورترین هنر است. خوشنویسی ما چارچوب مشخصی دارد. خوشنویسی سنتی ابعاد و نوع نگارش، تذهیب، سطرنویسی، چلیپانویسی و تمام مسائل دیگر در آن رعایت می شود. سیاه مشق
به همین دلیل دانش ما باید در خصوص هنر افزوده شود نگاه به خوشنویسی عمیق تر و به روزتر باشد.
آفتی که اکنون وجود دارد این است که آثار هنری در زمینه خوشنویسی در غالب موارد بسیار سنتی است. اگر نقاش خط در حراجی های خارج از کشور طرفداران بیشتری دارد به این دلیل است که نگاه گسترده تری به خوشنویسی در نقاشی خط وجود دارد. اما در خوشنویسی سنتی نوعی تکرار وجود دارد تکراری که تا مرز اشتباه شدن پیش رفته و شاید از این مرز عبور کرده است. یک بخش از خوشنویسی ایران روایتگری است. هیچ اتفاق تازه ای در خوشنویسی رخ نمی دهد و تنها به تکرار اکتفا می کنیم. 

خوشنویسی امروز حدیثی برای نسل امروز دارد؟

در واقع آنچه اتفاق افتاده است این است که خوشنویس ساله است حرف تازه ای برای گفتن ندارد. اگر همین امروز زمین لرزه ای تمم شهر را ویران کند و پس از چند سال آثار خوشنویسی از زیر آوار بیرون کشیده شود معلوم نیست کدام اثر به قرن ۱۰ متعلق است و کدام اثر معاصر است. در واقع خوشنویسی سالهاست به رکود و سکون رسیده است.
اما گویی تغییر فرهنگ و مرور زمان گویی بر خوشنویسی اثری نداشته. آثار ما باید به زمان ما نزدیک باشد. بخش اعظم خوشنویسی باید نگاه معاصر داشته باشد. باید اثری خلق کنیم که هم از سنت مایه داشته باشد و هم از جهان معاصر بهره داشته باشد.
اگر نگاه نقاشانه تر و گسترده تر شود خوشنویسی هم می تواند مانند هنرهای دیگر خودنمایی کند و از حالت محجور گذشته فاصله گیرد. البته اکنون هم در حراجی های اکسپو خوشنویس معاصر یعنی نقاشی خط طرفداران خاص خود را دارد. بزرگترین موزه خط جهان موزه خط مالزی است. از هنر ایران در بخش سنتی اثر کمتری پذیرفته شد چرا که یک مجموعه کامل از خوشنویسی سنتی در آن وجود دارد. اما از هنرمندان نقاشی خط آثار بسیاری راه برای موزه خط دریافت کردند. چرا که نگاه معاصر در خوشنویسی مورد توجه آنها بود. خارج از مرزهای ایران نگاه مثبتی به نقاشی خط وجود دارد و همین سبب شده است تا گرایش به طرف نقاشی خط در حراجی ها و اکسپوهای مشهور دنیا بیشتر از گونه سنتی آن باشد.
فکر می کنید روند نقاشی خط روندی مثبت است؟ و یا این که در برخی موارد از مسیر درست خود خارج شده است.

نقاشی خط نیازمند چه تغییری در نگرش به خوشنویسی است؟ 

اگر یک نقاش خوشنویس گرافیک و نقاشی و مبانی بصری و با تمامی حساسیت های فرمی و رنگی آشنایی داشته باشد و با تمام متریال ها آشنایی داشته باشد و طراحی و موسیقی را بشناسد می توان گفت خواهد توانست یک اثر مطلوب نقاشی خط تولید کند.
ارتباط میان هنرها در نقاشی خط به وضوح برقرار است. نقاشی خط هنری میان رشته است.

در آثار خود این ارتباط را مورد توجه قرار دادید؟

من در آثار خود تلاش دارم ارتباط موسیقی و شعر را به خوبی نشان دهم در نمایشگاهی که در گالری کبک داشتیم، استادی پس از دیدن آثار من نزدم آمد و پرسید آیا موسیقی کار می کنید؟ گفتم خیر اما به آن علاقه دارم گفت آثار شما رنگی از موسیقی دراد. آثارتان حس موسیقیایی دارد.
او یک نکته را بیان کرد و آن این بود که من خوشنویسی را خوب نمی شناسم اما آثار شما دارای روح موسیقی است. ریتم اثرتان حس موسیقیایی القا می کند. من در آثار خود تلاش دارم روح موسیقی را رعایت کنم. یک هنرمند نقاشی خط باید خوشنویسی نقاشی، نقاشی خط و هنرهای دیگر را خوب بشناسد. این شناخت اثرش را کامل تر می کند. درصدی از هنرمندان نقاشی خط که هنوز خوشنویسی کلاسیک را درک نکرده اند امروزه شروع به خلق نقاشی خط می کنند و این امر اصلاً درست نیست.
در سینما نیز نمی توان در پی آن بود که یک هنرمند بی تجربه به یکباره ستاره شود. در صورت چنین اتفاقی هم هنرمند به همان سرعتی که تبدیل به ستاره سینما شده از عرصه سینما و کانون توجه مردم محو می شود.
اگر خوشنویسان ما کلاسیک را خوب بشناسند در آن صورت اثر خوبی در زمینه نقاشی خط تولید می کنند اما متأسفانه در برخی موارد اینگونه نیست.

کیفیت آثار اکسپو را چگونه ارزیابی می کنید؟

آثار اکسپو کیفیت خوبی داشت. نگاه مثبت است و از طیف های مختلف اثر در اکسپو وجود دارد. آثار بسیار خوب هستند. اما مشکل پراکندگی در نمایش اکسپو را دچار ضعف کرده است. چون فراخوان فراخوان در ارتباط با گالری بود و برخی هنرمندان با گالری ارتباط ندارند از حضور محروم شدند و این چندان راه درستی به نظر نمی رسد. از طرفی هنرمندان استان های دیگر نیز از حضور در اکسپو محروم می مانند. اگر فراخوان عمومی تر شود، می توان انتظار داشت که هنرمندان بیشتری امکان حضور بیابند و نیز اکسپو بهتر برگزار شود.