به گزارش هنرنیوز؛می‌گویند خلقت بشر و طوفان نوح در آذربایجان روی داده است و بهشت ما بین چهار رودخانه قرار گرفته است که ارس یا آراز یکی از آنها است. رودخانه‌ای در شمالی‌ترین نقطه آذربایجان شرقی، موجودیتی که تلاطم را با آرامش از سکوتی فریبنده، در طول زمان‌هایی دراز با خود حمل کرده، همراه صداقت آبی می‌شویم که خزر از وجودش رنگ می‌گیرد. اینجا جلفا است، شهری که قرار بود دروازه تجارت آسیا میانه با اروپا باشد. منطقه‌ای که امروز یکی از مناطق آزاد تجاری – صنعتی ایران محسوب می‌شود و گمرک جلفا تجارت مردمان دو سوی جلفا را ممکن می‌سازد. جذابیت‌های گردشگری جلفا غالباً در دو محور منتهی به شهر وجود دارد. مکان‌های دیدنی محور غربی کلیسای چوپان و نه نه مریم، کاروانسرای شاه عباسی، حاشیه رود ارس و بقایای پل قدیمی ضیاء الملک است.
وقتی که مسیح لبخند می‌زند
کمی آن سو تر در ۱۲ کیلومتری غرب جلفا در دل دره و در میان جاده‌ای سحرآمیز، دژی استوار سر برآورده که هر ساله مومنان مسیحی بی‌شماری را به زیارت کلیسای درونش فرا می‌خواند، کلیسای «سَنت استپانوس». استپانوس مقدس یکی از اولین مسیحیان مومن بوده که به خاطر ایمان به خدا به شهادت رسید. استپانوس در میان مسیحیان سمبل ایمان راسخ بوده و به او لقب «ناخاوگا» یعنی نخستین شهید داده‌اند و این کلیسا به یاد وی نام‌گذاری شده است. کلیسای سنت استپانوس بین قرن‌های ۴ تا ۶ هجری (دهم تا دوازدهم میلادی) ساخته شده و سبک معماری آن مربوط به دوره‌های اورارتو، اشکانی، یونانی و رومی است که به سبک ارمنی مشهور است.
ارس مهربان رود ارس یا آراز یکی دیگر از جدابیت‌های این منطقه محسوب می‌شود که از کوه‌های مین گول( هزار برکه) ترکیه در جنوب ارزروم سرچشمه گرفته است. پوشش گیاهی متنوع و بسیار زیبا، در کنار کوه‌های سر به فلک کشیده در فصول مختلف سال این رودخانه را به مکانی اهورایی برای گردشگران طبیعت دوست بدل کرده است. دشتهای پر از شقایق، بابونه، گل‌های زرد و بنفش در فصل بهار چشم را نوازش می‌دهد و صدای پرطنین آب و نغمه پرندگان آرامش وصف ناپذیری را به ارمغان می‌آورد.
آسیاب خرابه
جاده پا به پای ارس تو را از جلفا عبور می‌دهد و به سوی شرق می‌برد. بقایای آسیابی که بر فراز تپه‌ای بلند قرار دارد اولین جاذبه گردشگری این مسیر است.آسیاب خرابه با آبشاری که چتر گشوده در ۳۰ کیلومتری شرق جلفا، تو را در سایه سار مهربانی آب به آرامش فرو می‌برد.
کردشت پناه مردم ارس
قلعه کُردشت بازمانده از قرن ۱۲ هجری، قلعه‌ای که دیر زمانی نگهبان ارس بود و مردمانی که در آن پناه می‌گرفتند. مجموعه کردشت شامل ۸ بنا بوده که مهمترین قلعه و حمام کردشت است. این مجموعه در ۶۶ کیلومتری شرق جلفا واقع شده و قدمت آن به دوره قاجار و جنگ‌های شش ماهه ایران وروس بازمی‌گردد. حمام کردشت با قدمت ۲۰۰ ساله در حاشیه رود ارس و در جوار روستا و قلعه کردشت بنا گردیده و معماری زیبا و منحصر به فرد آجری آن قابل توجه است. نقاشی‌های دیواری این حمام اسلیمی و گل بوته‌های زیبای ایرانی با رنگ‌های طبیعی به کار رفته در آن چشم هر بیننده ای را مفتون می‌کند.
سلام سید محمد آقا
از مکان‌های گردشگری در مسیر شرقی، امامزاده محمد نوجه معروف به امامزاده سید محمد آقا از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) است. امکانات اقامتی و آب و هوای مناسب روستای نوجه مهر در ۶۷ کیلومتری جلفا باعث شده سالانه هزاران گردشگر از این بنای مذهبی دیدن می‌کنند.
نوردوز مرز بودن یا نبودن
گمرک «نوردوز» محل تلاقی و تبادل کالا و مسافر تنها راه زمینی ایران به ارمنستان است و حالا تبلوری از ایمان و اعتقاد، صدای دعا و نیایش. اینجا روستای « دو زال» است. برج دوزال مقبره امامزاده شعیب را در ۷۰ کیلومتری شرق جلفا در دل خود جای داده و بر تپه‌ای رفیع و مشرف به روستا جای گرفته است. بنای این آرامگاه به اواخر قرن هشتم هجری و دوره ایلخانی باز می‌گردد.
پروانه‌ها توت می‌خورند
یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین روستاهای حاشیه ارس که در فاصله ۹۰ کیلومتری شرق جلفا قرار دارد، روستای اشتبین است . خانه‌های مزین به کتیبه‌ها و گنبدهای مرمرین دوره صفویه این روستا را در زمره آثار ملی ثبت شده قرار داده است.
طبیعت جذاب این روستا با جنگلی از میوه‌های متنوع، نام دهکده سلامت را برای آن به ارمغان آورده است. وجود درختان توت فراوان هم باعث رونق پرورش کرم ابریشم در این روستا شده اما اینه تنها جاذبه‌های این روستا نیستند.
حدود ۲۰۰ سال پیش از این روستا شاعری برخاست که شهرت ملی یافت و توانست با الهام از طبیعت زیبای منطقه، دو دیوان ترکی و فارسی تقدیم شعر و ادب ایران زمین نماید.از تخلص حکیم ابوالقاسم نباتی، اوخان چوپان و مجنون شاه است.
آتشفشان خاموش
کوه کیامکی در ۱۰ کیلومتری جنوب جلفا آتشفشان خاموشی است که اکنون پناهگاه حیوانات وحشی مثل یوزپلنگ، گوزن و بز وحشی است. کوه کیامکی و رشته کوه‌های اطراف آن در تمامی ایام سال میزبان کوهنوردان و علاقه‌مندان طبیعت است.
در واقع پناهگاه‌های حیات وحش کیامکی و منطقه حفاظت شده ارسباران زیستگاه گونه‌های جانوری همچون آهو، مارال، قوچ و میش ارمنی، بز، پلنگ و خرس قهوه‌ای و پرندگانی چون سیاه خروس، کبک وعقاب طلایی، اردک و حواصیل، قرقاول، طرلان، بالابان و پوشش گیاهی افرا و نسترن، بید، زرشک گردو و گیاهان مرتعی و دارویی است.
خداآفرین یادگار دوره اسلامی
رودها و پلها، ارس و پل‌های خدا آفرین در ۱۳۰ کیلومتری شرق جلفا. پل بزرگ یادگاری از اولین سالهای حضور اسلام در ایران و پل کوچک با عمری ۵۰۰ ساله صبور و بردبار با سینه‌ای مالامال از خاطره و حادثه شاهد تاریخی پر فراز و نشیب که در کنارش ارس همچنان جاری است با افسانه‌ها و ضرب‌المثل‌هایش، افسانه‌هایی از جنس افسانه « سارای».
مریم اطیابی
