عبدالله محرمی- هنرمند نگارگر و کارشناس آثار تجسمی- موزه‌ای در گفت و گو با هنرنیوز درباره این که آیا موزه کمال‌الملک واقع در باغ موزه نگارستان از شاخصه‌های لازم برای نگهداری آثار موزه‌ای برخوردار است؟ گفت: کل بنا، مکان موزه‌ای نیست. البته برای نمایشگاه موقت بد نیست اما خود ساختمان عملاً کاربری موزه‌ای ندارد. اما دوستان دانشگاه تهران لطف کردند و به مدت ۲ سال این مکان را به موزه اختصاص دادند.
وی ادامه داد: موزه باید شرایط خودش را به لحاظ میزان رطوبت، گرما، نور، ویترین، حفاظت، کاتالوگ و... داشته باشد که این موارد در موزه کمال‌الملک رعایت نشده و بیشتر کف سالن مرمت شده است. حتا این که آثار به نمایش درآمده چقدر کارشناسی انتخاب شده‌اند؟ جای تأمل دارد.
این کارشناس آثار تجسمی- موزه‌ای با بیان این که در بین آثار به نمایش در آمده در موزه کمال‌الملک آثار مشکوک وجود دارد، افزود: نسبت به اسامی که کنار برخی آثار بود شک داشتم. این که کارشناسان چگونه این آثار را انتخاب کردند و کارشناسان چه کسانی بودند؟ نمی‌دانم اما من به بسیاری از آثار مخصوصاً در بخش مینیاتورها به دیده شک نگاه کردم.
او درباره وضعیت نامناسب ساختمان‌ها و درختان باغ نگارستان و بی‌توجهی سازمان میراث
” این پرسش را مطرح کرد که پس از دو سال نمایش آثار کمال‌الملک و شاگردانش از سوی سازمان فرهنگی – هنری شهرداری در موزه کمال‌الملک چه بر سر این موزه و آثار آن خواهد آمد؟ “
فرهنگی و دانشگاه تهران به این اثر نفیس ثبت ملی شده، اظهار کرد: در چندین سال اخیر به جز تخریب از سازمان میراث فرهنگی چیز دیگری ندیدم. به شوخی به یکی از دوستان گفتم باید سازمانی تأسیس شود که آثار را از دست سازمان میراث فرهنگی نجات دهد! طبق گفته آقای مسجد جامعی به صورت تخمینی در سال گذشته بیش از ۸۰۰ بنای تاریخی در تهران تخریب شدند.بنابراین بهتر آن است که امور این باغ به دست میراث فرهنگی سپرده نشود.
این هنرمند افزود: این باغ در اختیار دانشگاه تهران است که برای مرمت هم اقداماتی انجام داده‌اند. ساختمان ضلع شمال شرقی باغ کتابخانه دانشگاه بوده و زمانی پروین اعتصامی معاون و کتابدار آنجا بوده است.
وی خاطرنشان کرد: این ساختمان یک مرمت اصولی و تعریف کاربری مناسب را می‌طلبد. باغ نگارستان بخشی از تاریخ قاجار تا کنون تهران را در بر گرفته و این پتانسیل را دارا است که مورد بازدید شمار زیادی از گردشگران قرار بگیرد.
محرمی با اشاره به این که پیش از افتتاح موزه کمال‌الملک عملاً این باغ به غیر از هزینه مضاعف نگهداری هیچ کاربری نداشت، افزود: فقط هر از گاهی مرمت‌های بسیار کوچک در گوشه و کنار آن رخ می‌داد. از این باغ و بناهای آن به نحوی شایسته در جهت ترویج فرهنگ، هنر و تاریخ تهران و ایران می‌توان بهره برد.
وی همچنین این پرسش را مطرح کرد که پس از دو سال نمایش آثار کمال‌الملک و شاگردانش از سوی سازمان فرهنگی – هنری شهرداری در موزه کمال‌الملک چه بر سر این موزه و آثار آن خواهد آمد؟
محرمی یادآور شد که با وجود نداشتن شاخص‌های مطلوب افتتاح موزه در باغ نگارستان رویدادی فرخنده است و ساختمان مذکور این قابلیت را دارا است که با حفظ استانداردهای مرمتی به موزه دائمی تبدیل شود.
این شاگرد استاد مرحوم محمد علی زاویه، استاد علی کریمی و مرحوم عبدالله باقری تأکید کرد: وجود این موزه بهترین کمک به حفظ باغ نگارستان است چرا که استاد کمال الملک و شاگردانش بخشی از تاریخ این باغ به حساب می‌آیند. و از سویی پایین‌تر از این
” باغ نگارستان بخشی از تاریخ قاجار تا کنون تهران را در بر گرفته و این پتانسیل را دارا است که مورد بازدید شمار زیادی از گردشگران قرار بگیرد. “
باغ در کنار سازمان برنامه و بودجه موزه هنرهای ملی با آثار نفیس نگارگری، نقاشی و هنرهای تجسمی از زمان تأسیس وزارت صنایع مستظرفه قرار دارد و ارتباط تنگاتنگی بین این دو مکان وجود دارد.
او ادامه داد: حفظ و احیا باغ نگارستان نگاهی کاملاً کارشناسانه را می‌طلبد. در کنار موزه کمال‌الملک کارگاه‌های هنر هم باید راه‌اندازی شود. چرا که موزه هنرهای ملی خودش کارگاه‌هایی در قسمت شرقی حیاط وزارت ارشاد داشت که اکنون تبدیل به پارکینگ شده و احیا این کارگاه‌ها آن هم در باغ نگارستان می‌تواند به زنده شدن دوباره برخی از هنرهای از یاد رفته ایران بینجامد.
این هنرمند نگارگر ـ كه طی اين سال‌ها رفت و آمدهای زيادی به موزه هنرهای ملی داشته و از جمله هنرمندانی است كه آثارش در آنجا نگهداری می‌شد ـ با تأکید بر این که هر اقدامی در باغ نگارستان، موزه هنرهای ملی و وضعیت اسفبار حوزه میراث فرهنگی باید کارشناسی شده باشد، یادآور شد: نقل و انتقالات موزه هنرهای ملی توسط سازمان میراث فرهنگی خسارات جبران ناپذیر به بار آورد. سه مجسمه سردیس نی لبک وجود داشت و یک مجسمه کامل حاج مقبل نوازنده نی نابینایی که در زمان کمال‌الملک می‌زیسته و دوره گرد بوده که این مجسمه هم به سیاه نی لبک مشهور است و مرحوم ابوالحسن‌خان صدیقی مجسمه او را می‌سازد و در نقل و انتقال به سازمان میراث فرهنگی این مجسمه از گردن می‌شکند.
او ادامه داد: در مقایسه با عکس‌های قبلی و قیاس آنها با مسجمه بازگشت داده شده به موزه کاملاً مشخص می‌شود که این گردن شکسته است. پایه صندلی میز توالت خاتم را هم شکسته اند به هر حال نقل و انتقال آسیب دارد به خصوص که کارشناسی شده هم نباشد و با خاور مثل اثاثیه حراجی اشیا موزه را بار بزنند و ببرند جدا جای بسی تأسف دارد. از چنین افراد و مسولانی در سازمان میراث فرهنگی چگونه می‌توان توقع داشت به اثر ثبت ملی شده‌ای چون باغ نگارستان بها دهند؟
