فرهاد ذوالفقاری بافنده گلیم از استان «خراسان شمالی» ضمن بیان مطلب فوق به خبرنگار هنرنیوز گفت: خلاقیت و نوآوری در طرح و رنگ‌های در صنعت گلیم‌بافی الزامی است زیرا بازارهای کشورهای دیگر بویژه اروپا از طرح‌های سنتی ما پر شده است.

او ادامه داد: به دلیل تنوع قومی و فرهنگی در بافت انواع گلیم ایرانی جذابیت وجود دارد و هر منطقه به شکل و شیوه خاصی که نشأت گرفته از اعتقادات، آداب و رسوم اوست نقش و نگار بر تار و پود دست‌باف‌ها می‌زند. مثلا در استان «خراسان» شمالی گلیم‌ها به نام «سفره کردی» معروف هستند که از پشم بافته می‌شود و نقش‌های آن از ظرافت خاصی برخوردار است.

وی توضیح داد: همچنین در منطقه «آذربایجان» گلیم‌هایی به نام «ورنی» وجود دارد که از جنس ابریشم است و یا گلیم «سیرجان» که هم از جنس ابریشم و هم از پشم بافته می‌شوند و بازار خوبی هم در کشورهای اروپایی دارند.

این هنرمند خاطرنشان کرد: در بافت سنتی گلیم خراسان در قدیم بیشتر از پشم، موی بز و شتر کرک و پنبه استفاده می‌شد اما امروزه به جای مواد سنتی بیشتر از ابریشم برای بافت گلیم استفاده می‌کنند.

ذوالفقاری در ادامه به چالش‌های پیش روی این حوزه صنایع دستی اشاره کرد و گفت: متاسفانه در سال‌های اخیر به علت مشکلات اقتصادی و درآمدهای ناچیز بیشتر بافنده‌ها به ویژه نسل جدید از این حرفه صرف نظر کرده‌اند و این چالش بزرگی است که مسولین باید به آن توجه کنند. اگر همین طور پیش برود در چند سال آینده دیگر هیچ بافنده‌ای نخواهیم داشت و این هنر به کلی منسوخ خواهد شد.

این هنرمند صنایع دستی همچنین درباره به کار بردن نوآوری در طرح و رنگ‌ها تصریح کرد: گلیم بافی هنری است که از مادر به فرزند می‌رسد و ما باید در هر دوره در طرح و رنگهای خود نوآوری داشته باشیم. این گونه نیست که فکر کنیم هنرمان به کمال رسیده پس نیازی به خلاقیت نیست. اگر گذشتگان ما نیز این گونه فکر می‌کردند هرگز طرح‌ها و نقش‌هایی به این زیبایی نداشتیم.


ذوالفقاری خاطرنشان کرد: نسل جدید به یادگری گلیم بافی علاقه دارد اما بیشتر از روی سرگرمی و تفریح است نه برای کسب درآمد به عنوان یک حرفه.همچنین سهم آموزش «گلیم بافی» در دانشگاه‌ها برای دانشجویان رشته «فرش» بسیار کم و ناچیز است.

او با بیان این که گلیم بافی در میان عشایر و روستاییان خراسان رونق دارد، گفت: شهرهای مشهد، قوچان و شیروان بیشترین گلیم‌بافان خراسان را تشکیل می‌دهند.

این هنرمند وجود طبیعت سرسبز و دام را یکی از دلایل رونق بافته‌های دستی در خراسان عنوان کرد: معروف‌ترین دستبافت خراسان شمالی سفره کردی است که نوعی گلیم از جنس پشم است که بیشتر توسط عشایر اسفراین، بجنورد، فاروج، شیروان، مانه و سملقان بافته می‌شود.

او اضافه کرد: گلیم در این خطه به عنوان پشتی، پادری، پرده، کیف، خورجین و سایر موارد کاربرد داشته است.

وی در پاسخ به این پرسش که کدام کشورها بیشتر خواهان گلیم این خطه هستند، گفت: زمانی بلژیک، ترکیه،کشورهای حاشیه خلیج فارس و ایتالیا بیشترین استقبال از گلیم خراسان را داشتند. 

این صنعتگر تاکید کرد:هر چند برخی معتقدند که باید بر روی اصالت تکیه کرد و فقط گلیم‌هایی با طرح‌هایی سنتی ارائه کرد اما به نظرم نوآوری یکی از ملزومات پیشرفت در این زمینه است.

ذوالفقاری با بیان این که بیشتر گلیم‌بافان در قدیم زنان عشایر بودند، افزود: اکنون هرچند گلیم‌بافی در همه جای استان رواج دارد و وسیله‌ای برای امرار معاش تلقی می‌شود اما این صنعت با افت زیادی همراه بوده است چرا که از تولیدکنندگان حمایت نمی‌شود.

او یادآور شد: گرانی مواد اوليه، دستمزدهای کم، طرح‌های تکراری و رنگهای مصنوعی به اين حوزه ضربه زده است.
‌
این هنرمند جوان یادآور شد: دلال‌ها بیشترین لطمات را به صنعت گلیم‌بافی زده‌اند و آنچنان این دست‌بافت‌ها را با قیمت نازل خریداری و با چندین برابر قیمت به فروش می‌رسانند که تقریبا تمام بافندگان را به ورطه نابودی کشانده‌اند و تقریباً نیمی از فعالان از عرصه خارج شده‌اند.

وی تأکید کرد: باید دست واسطه‌ها از صنایع دستی ایران کوتاه شود. این تنها راه نجات است. هیچ کس به اندازه هنرمند از این قضیه ضربه ندیده است.

ذوالفقاری در پایان با تأسف گفت: هنرهای ایرانی یکی یکی به ورطه فراموشی سپرده می‌شود و این جای تعجبی ندارد چرا که اینقدر عرصه بر هنرمند تنگ شده که او حاضر است برای امرار معاش به هر شغل دیگری رو آورد. چون نمی‌توان زیر این همه مشکل اقتصادی کمر راست کند و فقط به دلیل حفظ یک هنر به آن بپردازد.