کتاب«ماه عسل» اثر نجیب محفوظ به ترجمه دکتر حسین شمس آبادی و فرشته افضلی در لیست تازه های نشر انتشارات روزگار قرار دارد. این کتاب برای نخستین بار در بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در غرفه نشر روزگار به عرضه و نظر مخاطبان رسید.

دکتر حسین شمس آبادی در گفتگو با خبرنگار ادبی هنرنیوز در پاسخ به این پرسش که «رویکردهای شما در ترجمه آثار ادبی عرب چیست؟» ضمن اشاره به تخصص خود در زمینه ترجمه و زبان شناسی گفت: سال‌ها بود که به صورت گروهی فعالیت ترجمه را انجام می‌دادیم و با توجه به اینکه این ترجمه‌ها مشتمل بر میراث فرهنگی کشورهای عرب زبان _به ویژه مصر _ است، تصمیم بر آن شد این آثار فرهنگی، ادبی به کشور ما و به خوانندگان منتقل شود بر این اساس ناگریز شدیم این فعالیت‌ها را در دستور کار قرار بدهیم و با همکاری دوستانی که در همین زمینه با یکدیگر همکار بودیم برجسته‌ترین این نویسندگان را _که نجیب محفوظ، محمود تیمور، توفیق حکیم و دیگران که در سطح ادبی در جهان عرب تأثیرگذار هستند به ویژه نجیب محفوظ که برنده جایزه‌ ادبی را شده بود و در جهان عرب یک شخصیت برتر محسوب می شد_ انتخاب کردیم و این فعالیت را تا 16اثر ترجمه کردیم که بیشتر آنها در بازار هست و برخی هم در نوبت چاپ قرار دارند و رویکرد من در واقع این بود که این ترجمه ها بتواند همچون پلی باشد میان خوانندگان زبان فارسی و آشنایی آنها با جهان عرب و چون رشته مترجمی زبان عرب در دانشگاه‌ها نبود و به تازگی رشته مترجمی از زبان عربی به فارسی در دانشگاه هایی همچون دانشگاه تربیت معلم سبزوار ایجاد شده بود ناگزیر شدیم این مسئله را به عنوان یک فعالیت کاربردی برای دانشجویان در نظر بگیریم و در اندازه یک مؤسسه که هنوز سازمانی نیست به تحقق آن بپردازیم.

وی در تصریح رویکرد پژوهشی در این فعالیت ها اظهار داشت: این فعالیت نخست با رویکرد پژوهشی آغاز شد اما چون فراتر از یک کار پژوهشی آکادمیک بود می خواستیم خوانندگان فارسی از همه اقشار به خصوص آنهایی که با ادبیات، رمان و داستان آشنایی دارند با این حوزه نیز آشنا شوند.

دکتر شمس آبادی ضمن اشاره به پیشینه ها ، ضرورت های ترجمه این آثار مبنی بر خلاء های موجود در حوزه فرهنگی را چنین برشمرد: تلاش‌های حوزه ترجمه تلاش‌هایی نو و تازه است که سابقه‌ی زیادی ندارد و اگر به یک دهه پیشتر نظری بیفکنیم می بینیم که آثار فرهنگی کشورهای عربی و مجموع آثاری که ترجمه شده‌اند اندک است و خوانندگانی که تمایل داشتند با ادبیات در سطح جهانی یا سطح جهان عرب آشنا شوند نمونه‌هایی را پیش رو نداشته اند تا از نزدیکی‌ها و نکات دور فرهنگی در این حوزه آشنا باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که « با توجه به گره ها و اتفاقات زبان عربی و فارسی در طول تاریخ کرسی های زبان عربی در چه جایگاهی هستند؟» بیان داشت: کار حوزه ترجمه در رشته‌های دیگر به صورت آکادمیک وجود داشت اما در رشته عربی به خاطر نبود دانش آموختگانی که به صورت تخصصی وارد این زبان شوند و بتوانند در جامعه زبان آموزان دیگر را پرورش بدهند و بتوانند این خلاء را پر کنند ناگریز به انجام این فعالیت شدیم که سابقه آن به بیش از یک دهه نمی‌رسد و بعد از آن هنوز آنطور که باید و شاید ما دانش آموخته نداریم که بتوانند آن توانایی را داشته باشند تا این خلاء را پر کنند برای همین هنوز تمرکز اصلی بر روی همان نیروهای پیشین است و امیدواریم آنقدر این مهارت ها بالا رود که بتوانند در زمینه‌های دیگر هم این آگاهی‌ها را به خوانندگان خود برسانند.

دکتر شمس آبادی نیاز به پیوندهای زبانی در جهان ارتباطات را امری بسیار مهم دانست و اظهار داشت: ترجمه همچون پلی در جهت داد و ستد فرهنگی است زیرا ترجمه آثار از زبان برای کشورهای فارسی زبان باید بر این سمتی که ترجمه از فارسی به عربی هم صورت گیرد تا این مبادلات فرهنگی برای خوانندگان عرب هم انجام شود.

وی در خصوص ترجمه مجموعه«ماه عسل» گفت: «نجیب محفوظ» شخصیت برجسته ادبی است که از جهان عرب فراتر رفته و دیدگاه‌های او بسته‌ به حوزه مصر و عرب نمی‌شد و آگاهی بیشتری را در حوزه اندیشه عربی و تا اندازه‌ای عربی_اسلامی ارائه می داد، تلاش بر این شد که پایان‌نامه‌های دانشجویی به سمت ترجمه آثار برود و بتوانیم نیروهای این حوزه را بارور کنیم بر این اساس« ماه عسل» گام دوم از گام آثار ترجمه شده بود گرچه دیرتر به بازار آمد، نگاه نخست بر این بود که‌ آثار «نجیب محفوظ» که مبتنی بر آموزه‌های زندگی است و بسیار در پیوند با زندگی ماست ترجمه شود تا این نتایج نمایان شود.

دکتر شمس آبادی در خصوص نحوه گزینش آثار برای ترجمه این روند را چنین تشریح کرد: شورایی به نام «شورای مترجمان جوان» توسط بنده پایه‌گذاری شد و در کنار آن بنا به ضرورت ویرایش آثار، «شورای مترجمان جوان» هم تاسیس شد.

وی افزود: « شورای مترجمان جوان» متشکل از دوستان و کسانی است در ترجمه آثار عربی دستی داشتند و در این حوزه با هم پیوند بودیم _ که نامشان در کتاب «خانه بدنام» آمده است_ درواقع این شورا ترجمه آثار از زبان عربی را بر عهده دارد و و بعد با ناشران صحبت می‌شود تا در مراحل نشر قرار بگیرد، در«شورای ویراستاران» هم کار به جمعی از ویراستاران کار آزموده سپرده میشود تا اثری آراسته و پیراسته آماده مراحل چاپ شود.

این مترجم پیشکسوت جوانب حمایتی و تسهیلات دولتی را در این راستا کمرنگ دانست و گفت: هزینه های مالی «شورای مترجمان جوان» و «شورای ویراستاران» بر عهده خود من است و تا کنون هیچ حمایت دولتی از این شورا به عمل نیامده است.

دکتر حسین شمس آبادی در خاتمه کلام خویش اعلام کرد: اگر در حوزه ترجمه عزیزان توانمندی هستند که تجربه و دانش ترجمه از عربی به فارسی در حوزه های فرهنگی، ادبی و اندیشه دارند و هم در به ثمر رسانی این پروسه صبور و شکیبا هستند می خواهم در شورای مترجمین جوان به ما یاری برسانند زیرا این شورا دست همکاری با این دوستان را به گرمی و استقبال می فشارد و در نظر دارد به صورت هرچه بهتر و گسترده تر در مورد شخصیت‌های برجسته دانش بیشتری را در اختیار مخاطبان و خوانندگان قرار دهد.