غفلت بزرگ از فردوسي در سالي به نام شاهنامه
تاريخ : چهارشنبه ۲۶ اسفند ۱۳۸۸ ساعت ۰۹:۵۱
سال 1388 که در روزهاي پاياني آن هستيم، هزارمين سال پايان سرايش «شاهنامه» است و اتفاق مهمش هم ثبت هزاره «شاهنامه» در يونسکو بود. با اين حال، بسياري از متوليان فرهنگ اهميت اين سال و نام گذاري را درک نکردند و آن طور که شايسته خالق «سند هويت ملي ايرانيان» بود، به اين موضوع نپرداختند.
اواخر سال 1386، پيشنهاد نام گذاري سال 1388 به عنوان سال «فردوسي» به مناسبت هزاره «شاهنامه» از سوي فريدون جنيدي مطرح شد. اين شاهنامه پژوه در اين باره گفته بود: شاهنامه با دو بيت «سرآمد کنون قصه يزدگرد / به ماه سپندارمذ، روز ارد// ز هجرت شده پنج هشتادبار / که پيوستم اين نامه نامدار» پايان مي پذيرد. پيداست که پنج هشتادبار، برابر با 400 هجري است و چون در ايران باستان، روزهاي ماه را نمي شمردند و هر روز براي خود نامي داشت، روز 25 هرماه روز ارد ناميده مي شد. پس روز پايان يافتن «شاهنامه»، 25 اسفند سال 400 هجري است که اکنون اگر سال 400 هجري را به سال خورشيدي برگردانيم، برابر مي شود با سال 388 خورشيدي و از آفتاب روشن تر است که سال 1388، سال هزاره پايان يافتن «شاهنامه» است.
با اين حال، سال هزاره پايان سرايش «شاهنامه» در حالي به پايان رسيد که اين مصحح «شاهنامه» از آن چه بي اعتنايي متوليان و مسوولان فرهنگي به فردوسي و «شاهنامه» خواند، شديدا انتقاد کرد و گفت: دريغ و درد که مسوولان فرهنگي که امکان هاي زيادي در اختيار دارند، گامي هرچند کوچک در اين زمينه برنداشتند.
جنيدي تصحيحش از «شاهنامه » را پس از 30 سال کار مداوم و مستمر در اين سال منتشر کرد و در حالي که قرار بود مراسم رونمايي از اين مجموعه در نمايشگاه کتاب تهران برگزار شود، نشست رونمايي از آن در دانشگاه صنعتي شريف برپا شد.
اما مهم ترين رويداد اين سال، اعلام خبر ثبت هزارمين سال پايان سرايش شاهنامه در يک صدوهشتادويکمين اجلاس اجرايي يونسکو بود. ثبت هزاره «شاهنامه» از سوي بنياد فردوسي پيشنهاد شد و کميسيون ملي يونسکو در ايران، مراحل اجرايي ثبت پرونده «هزارمين سال سرايش شاهنامه» بر پايه هجري خورشيدي در فهرست مفاخر و رويدادهاي فرهنگي، علمي و هنري جهاني در سال 2010 ميلادي را پي گيري کرد که ابلاغ رسمي آن به سفارت و نمايندگي دائمي يونسکو در ايران ارسال شد.
به نظر مي رسد در اين سال، جشن هاي بزرگداشت «شاهنامه» و «فردوسي» به روز بزرگداشت حکيم ابوالقاسم فردوسي که مصادف است با 25 ارديبهشت ماه، محدود ماند و عملا برنامه مدون و زمان بندي شده اي از سوي مسوولان فرهنگي در کار نبود که بخواهد در طول سال اين موضوع را دنبال کند. همين مساله سبب شد، ياسر موحدفرد - دبير کل بنياد فردوسي - که پيگير اجراي برنامه هايي در اين سال بود، بارها در اظهارتش از اين بي اعتنايي ها و نبود همکاري مسوولان انتقاد کند.
در اين سال، جلال خالقي مطلق - شاهنامه پژوه و مصحح شاهنامه - در نشستي که ارديبهشت ماه در بزرگداشت حکيم توس در دانشگاه تهران برگزار شد، از کشف نسخه تازه يافته اي از «شاهنامه» معروف به نسخه سن ژوزف خبر داد و ابراز اميدواري کرد، اين نسخه به زودي تصحيح شود و انتشار يابد.
او در توضيحي درباره اين نسخه عنوان کرد: بنده اخيرا مقاله 70صفحه يي را درباره نسخه سن ژوزف نوشته ام که البته بر اساس 24 صفحه از اين نسخه، مقاله را تاليف کرده ام. اين مقاله به همراه مقالاتي ديگر درباره نسخه هاي شاهنامه اکنون زير چاپ است و به زودي از سوي نشر ميراث مکتوب منتشر خواهد شد.