«جزئیات و کلیات» چهل ناموس
تاريخ : شنبه ۲۸ فروردين ۱۳۸۹ ساعت ۱۳:۲۳
کتاب «جزئیات و کلیات» (چهل ناموس)، مجموعهای از مقالات آمیخته به نظم و نثر فارسی درباره جسم آدمی، نوشته ضیاءالدین نخشبی و به تصحیح و تحقیق علیمحمد موذنی توسط انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشر و راهی بازار نشر شده است.
نخشبی کتاب «کلیات و جزئیات» یا «ناموس اکبر» را به نام پادشاه زمان خویش، سلطان قطبالدین، موشح ساخته و مثنویای مشتمل بر 62 بیت در مدح وی سروده که پس از تحمیدیه و مدح حضرت ختمیمرتبت آن را آوردهاست.
این کتاب مجموعهای است از مقالات آمیخته به نظم و نثر فارسی درباره جسم آدمی، به عنوان بهترین و زیباترین مخلوقات الهی، و نشانههایی از عظمت او.
کتاب به چهل بخش تقسیم شده و در هریک از این بخشها که «ناموس» نام دارد، نویسنده یکی از اعضای بدن آدمی را شرح داده است. وی وجه تسمیه این کتاب را به «جزئیات و کلیات» چنین بیان میکند: «چون هر جزو از نظر اهمیت بهمنزله کل است، آن را بدین نام خوانده است. اعضایی که در این کتاب شرح داده شدهاند، به تصریح نویسنده، اعضای رئیسهاند نه خسیسه.»
کتاب «جزئیات و کلیات»(چهل ناموس) در 467 صفحه و با شمارگان هزار نسخه، به بهای 7هزار تومان منتشر شده است.
ضیاءالدین نخشبی در نیمه دوم قرن هفتم هجری در شهر نخشب یا نسف، در نزدیک سمرقند زاده شد. او در جوانی به هندوستان رفت و در شهر بداون سکونت گزید. وی در علوم متداول آن روزگار همچون ادبیات عربی، فارسی، طب، فقه، تفسیر، حدیث، اخلاق، عرفان، هیئت، موسیقی و نیز زبانهای سنسکریت و هندی تبحر داشت. از جمله آثار او میتوان به کتابهای «سلکالسلوک»، «داستان گلریز»، «هشره مبشره»، «لذةالنساء»، و «کلیات و جزئیات» اشاره کرد.