«کتاب تئاتر هند» و دستاوردهای غرب از ظرفیت های فرهنگی شرق
نگاهی بر بازار تازه های نشر؛
«کتاب تئاتر هند» و دستاوردهای غرب از ظرفیت های فرهنگی شرق
 
تاريخ : دوشنبه ۲۷ تير ۱۳۹۰ ساعت ۱۱:۲۸
کتاب «تئاتر هند» اثر یالف یارو، ترجمه نریمان افشاری چندی پیش از سوی انتشارات فرهنگستان هنر(موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری«متن») منتشر شده است.

مولف در درآمد کتاب «تئاتر هند»، مقصود کتاب را به دست دادن منظری از تئاتر هند در پرتو آرای فلسفی و علمی معاصر- اما قطعا نه آرای معمول و متعارف- می داند؛ منظری شامل ابعادی از تجربه بشری که اندیشه پساروشنگری غربی آن را به سایه رانده است و همچنین پرداخت به این پرسش که جهان بینی نهفته در بخش اعظم تاریخ و وجوه نظری تئاتر هند را تا چه حد می توان در پرتو این آرا درک کرد.

وی در ص12 این کتاب نوشته است:«تئاتر غربی در سده بیستم را همچون سایر اشکال هنری، می توان درگیر مجموعه ای از بحران ها دانست که وجودشان مبتنی است بر تردید در مقدماتی چون الف)ماهیت واقعیت و نسبت آن با مسئله ذهن/عین و فرآیند ادراک؛ ب)هویت و معنای وجود فردی؛ ج)زبان و میزان صدق و کذب روایت هایی که از واقعیت دست می دهد؛ و د)ساختارهای سیاسی و اجتماعی در مقام شیوه های سامان دهی و بالطبع معنا سازی در زندگی انسان.»

وی در ادامه می نویسد:« تئاتر هند هم در خود این کشور و هم در سراسر جهان نمایش به عرصه مهمی برای بازنگری و بازسازی بدل شده است، غرب به چشم نوعی الگوی نمایشی چندوجهی به تئاتر هند می نگرد؛ هرچند در این کار، هم بیم نوعی مصادره به مطلوب «شرق شناسانه» جدید هست و هم خطر تلقی این تئاتر به عنوان نمونه کامل نگرش کثرت باورانه در دوران پسامدرن.../ص46»

یارو در ادامه دو کار مهم این کتاب را یکی به دست دادن شرحی از این که تئاتر هند در پرتو فهم امروزین شرقی و غربی، چرا و چگونه سهمی شایان توجه به فهم ما از تمام معانی تئاتر ادا کرده است و دیگری بررسی در این باب که تئاتر هند کسب و کارش را امروز چگونه پیش می برد، بر می شمرد.

در فصل دوم از این کتاب به قالب های «متن» و رویکردهای مربوط به آن پرداخته در باب متن مکتوب آورده است: «متن مکتوب از یک سو آغازگر اجراست و از سوی دیگر چیزی است که با اجرا تجسد می یابد؛ به عبارت دیگر متن مکتوب حتی در مقام دستور العمل های صحنه ای یا دلالت های اجرایی به ندرت می تواند به گستره تاثیرات و آنچه در خود اجرا رخ می دهد نزدیک شود و آن را نشان دهد، نمایش های هندی و قالب های نمایشی متکثری از این دست مشخصا گواه این مدعاست./ص54» و از این روست که مولف رویکرد مناسب با مقصود این کتاب را استفاده از نوعی الگوی مبتنی بر گفتگو میان متن و اجرا بیان می کند.

در این کتاب به التزام تعریف اسطوره گفته شده است که این مفهوم می تواند تمام انواع ساختارهای عقاید و باورها در مورد مثلا خصوصیات آرمانی و قالب های رفتاری را به اشکال داستانی تبدیل کند یا به عبارت دیگر اسطوره نوعی یا سطحی از بیان است، سپس در فصل های دیگری همچون «سرآغازهای روایت»، «مرجعیت روایت و حرکت به سمت نمایش»، «داستان داستان ها»، «درام سنسکریت به مثابه متن»، «درام قرن بیستم به مثابه متن» به تحلیل لایه های موجودیت «متن» می پردازد.

«اجرا» و «نظریه» عناوین دیگر فصول این کتاب است که در مبحث اجرا بر دو محور اصلی تاکید می شود؛ الف) تئاتر هند اساسا یعنی اجرا؛ چنانکه می توان این تعبیر را در موردش به کار برد: اجرا _متن، اجرا _ نظریه و اشکال اجرایی متکثر و ب) دسته بندی نمایش هندی بسیار دشوار است چرا که اجرا از بسیاری از مرزها در می گذرد خود را به شیوه های مختلف بیان می کند و بنابراین پدیده ای پویا و منعطف است.

در بخش «نظریه»، زیبایی شناسی، سیاست و اخلاق موارد منقسمه آن است؛ یارو در باب معرفت شناسی پیش انگاشته می نویسد: « به نظر می رسد مرحله ای وجود دارد که در امر آگاه شدن از تغییر جهت به سوی آگاهی و آگاه شدن از روابط میان «خود» و «جهان» که مبتنی بر آن است، مرحله ای ضروری یا «گذاری» حیاتی است اما این کار با تجربه کردن خود در قالب «دیگری» باید انجام شود با از دست دادن محدوده های شناخته شده و در نتیجه با در افتادن با قطعیت ها و نظام ها و رسیدن به جایگاه اکنون اجرایی و ندانستن این که چه پیش خواهد آمد. اگر این گفته ها طنینی شبیه به گفته های کیتز دارد چندان بی راه نیست؛ این بینش در بطن اغلب اکتشافات فی البداهه سنت غربی وجود دارد./ص185»

رالف یارو، در دو فصل پایانی این کتاب به بررسی تئاتر هند در جهان معاصر و جهان امروز می پردازد و ذیل این عناوین، مراوده شرق و غرب را از رهگذر آموزش، درک اشکال نمایشی، ادویه چند فرهنگی به دستاوردهای عمده ای در برنامه های غربی تعلیم بازیگر و نگرش به تعامل نمایشگر و مخاطب معطوف می نماید.













کد خبر: 29797
Share/Save/Bookmark