به گزارش هنرنیوز؛ خبر می‌رسد که عصر روز پنج‌شنبه بیست و هشتم آبان‌ماه از محوطه تاریخی واقع در شمی سرقت شده است. شمی همان محدوده‌ای است که پیش از این مجسمه مرد پارتی اشکانی یک دست در آن کشف شده و اکنون در موزه ملی نگه‌داری می‌شود. شاید به همین دلیل منطقه مورد علاقه کاوشگران ایتالیایی است چرا که در همین دوران اشکانی جنگ ایران و روم در گرفته است و شاید آنها به دنبال یافتن ردپایی از تمدن خود در این منطقه باشند.
اما پیگیری صحت و سقم ماجرا از سوی خبرنگار هنرنیوز تا این لحظه بدین جا ختم می‌شود که
مجید سروش ناظر کاوش باستان‌شناسی موبایلش را پاسخگو نیست.
رحمانی رییس اداره میراث فرهنگی ایذه ضمن تأیید خبر سرقت از ارائه توضیحات بیشتر سر باز می‌زند و آن را منوط به هماهنگی با روابط عمومی می‌داند که یا گوشی دفترشان بوق اشغال می‌زند و یا مدیر محترم روابط عمومی‌اش موبایلش را پاسخ نمی‌دهد.
احمد پوریا سرپرست یگان حفاظت میراث فرهنگی خوزستان نیز ضمن تأیید خبر، پاسخگویی را به معاونت میراث خوزستان محول می‌کند که البته
عاطفه رشنویی نیز گوشی موبایلش را جواب نمی دهد.
اما
حمیده چوبک رییس پژوهشکده باستان‌شناسی با ابراز تأسف از وقوع چنین اتفاقی به تناقض‌گویی‌های پیش آمده از سوی افراد مختلف در خوزستان اشاره می‌کند و می‌افزاید: اشیا به سرقت رفته دو کوزه سفالی مربوط به دوران اسلامی است اما من امروز (۲ آذرماه) منتظر آخرین گزارشات در این باره هستم. البته اطلاع‌رسانی کامل پس از تکمیل گزارشات به اصحاب رسانه ارسال خواهد شد.
خبرنگار هنرنیوز، سپس طی تماس با
مرتضی همایون یکی از اعضای هیأت مشترک کاوش ایرانی – ایتالیایی محوطه شمی پرس و جوها را دنبال می‌کند.
این باستان‌شناس با اشاره به این که معاونت میراث خوزستان از روز نخست کارشکنی‌های متفاوتی انجام داده است، می‌گوید: «سیستم میراث خوزستان متأسفانه به شدت تبدیل به محل باندبازی شده است. تا زمانی که کار در منطقه شمی انجام می‌شد هیچ کس جویای احوال ما نبود اما با انجام سرقت همه داعیه‌دار شدند و می‌خواستند تمام مسوولیت‌ها را برعهده هیأت کاوش بیاندازند. این درحالی است که هیأت با هزینه شخصی خودش یک نگهبان گرفته بود و اگر اتفاقی برای نگهبان می‌افتاد مسوولیتش با چه کسی بود؟ اگر سارقان به او صدمه‌ای وارد کرده بودند چه کسی پاسخگو بود؟ با این حال گروه این هزینه را متقبل شد و در نهایت موقع وقوع این اتفاق هر کسی خواست از این حادثه به نفع خودش بهره‌برداری کند.»
او اضافه می‌کند:«
همه اینها در حالی است که ناظر باستان‌شناسی هشت روز با تأخیر در محل حاضر شده است و هیأت هشت روز منتظر ایشان مانده است. از روزی هم که در خواست مرمتکار شد ،چهار روز طول کشید تا شخص مورد نظر را بفرستند . از معاونت میراث خوزستان پیگیر می‌شویم، پاسخ می‌دهند خود گروه باید مرمتگر به همراه داشته باشد. آخر یک گروه کاوش باستان‌شناسی که برنامه مرمتی ندارد؟! این جزو برنامه‌های بعدی است. در عین حال چهار روز این گور باز بود یعنی به جای فرستادن مرمتکار برای تسریع امور، این کار را مدام به امروز و فردا انداختند.»
وی با اشاره به این که شب سرقت نگهبان در محوطه حضور داشته است، می‌افزاید:« موقع سرقت «علی جمعه» نگهبان سر قبر بوده است. اما به قدری کار سرقت با برنامه‌ریزی بوده که موتور سواری سرجاده به فاصله ۵۰ متری از قبور تولید سر و صدا می‌کند و نگهبان در آن شب بارانی از بین گل و لای شدید تا خود را به سر جاده می‌رساند موتوری فرار می‌کند و وقتی باز می‌گردد در همین فاصله با سرقت گور مواجه می‌شود. خب کاملاً مشخص است که برای این سرقت و گمراه کردن نگهبان برنامه‌ریزی شده است. یکی سر جاده می‌ایستد و یکی سرقت می‌کند.»
همایون تأکید می‌کند:« از سال گذشته که این محوطه شناسایی شده ، برای حفاظت آن درخواست‌های مکرری به میراث خوزستان ارسال شده است که تا کنون هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
این منطقه دارای گورستان‌های تاریخی زیادی است که هرساله توسط قاچاقچیان باز می‌شود و مسوولان ذی ربط اعم از میراث فرهنگی و... از این موضوع مطلع هستند اما اصلا برای کسی مهم نیست که این قاچاقچیان به طور عمده در این منطقه فعالیت می‌کنند و قبرهای بزرگی با سه یا چهار متر ارتفاع و اشیا زیاد را مورد دستبرد قرار می‌دهند. و هیچ کاری جهت حفظ و حراست از این محوطه وسیع صورت نمی‌گیرد این درحالی است که این محوطه دارای معابد و قبور مهم خرپشتی بی‌نظیر است و ما قبوری شبیه اینجا را در هیچ کجای ایران نداریم. این محوطه بسیار مهم است گفته می‌شود از دوره اشکانی حتی در شاهنامه هم اثری نیست. دوره ایلیمایی همزمان است با دوره اشکانی . یکسری حکومت‌های نیمه خودمختار تحت امر حکومت اشکانی هستند. این حکومت‌ها پناه می‌آورند به کوهستان‌ها و دژها و بناهای محکمی ایجاد می‌کنند حتی سلوکیان در این منطقه جنگ می‌کنند و شکست می‌خورند. پس اینها حکومت‌های قوی و بسیار مهمی هستند که جزو توابع اشکانیان هستند و باید مورد توجه ویژه قرار گیرند. اما هیچ اقدامی جهت حفاظت از آنها صورت نمی‌گیرد. »
او می‌گوید:« هر سال هم بدتر از سال گذشته است اما اکنون میراث فرهنگی خوزستان مترصد است که مسوولیت این سرقت را هم به گردن گروه کاوش بیاندازد. گروه کاوش به جای آن که به تحقیقات خود بپردازد، دائم باید با معاونت میراث خوزستان درگیر شود. هر روز یک برنامه و یک حرفی است و باید شاهد یک کارشکنی غیراخلاقی بود. حتی برای تحویل آثار هم کارشکنی کردند.»
وی در این باره اظهار می‌کند:«
ما با سرپرست هیأت ایتالیایی رفتیم که اشیا را تحویل دهیم اما تحویل نگرفتند. علت را جویا شدیم گفتند باید نامه پایان کار بزنید درحالی که طبق قوانین چنین چیزی لازم نیست. که رییس میراث ایذه در مقابل اصرار ما گفت من خودم هم مقصر نیستم و از معاونت به ما می‌گویند. که طی تماس تلفنی با خانمی به اسم رشنو از ایشان پرس و جو کرد که در پاسخ به نامه ما چه بگوید و در نهایت هم اشیا را تحویل گرفتند( توجه این بخش اصلاح شده و بنا به گفته کارشناس از واژه«نگرفتند» به واژه « گرفتند» تغییر یافته است). من نامه را هم دارم.»همایون در پاسخ به این پرسش که آیا ناظر سر پروژه بود یا نه، بیان می‌کند:« چند روز ابتدا و وسط و انتها حضور داشت شاید در مجموع هفت الی هشت روز که البته او هم دلایل خودش را داشت. نبود محل اقامت و خودرو از جمله این دلایل است. مثلاً فاصله کمپ ما تا محل گورها حدود ۳۰ کیلومتر بود.»
این باستان‌شناس درباره منطقه کاوش توضیح می‌دهد:« سال گذشته آقای طالبیان( معاون میراث فرهنگی) به خوزستان آمد. در آن هنگام و در حضور معاون میراث فرهنگی کل کشور، ریاست وقت میراث فرهنگی خوزستان( افشین حیدری) قول داد که از فردای همان روز در محوطه ۵۰ الی ۶۰ هکتاری تاریخی شمی با وجود محوطه‌ها، معابد و قبور مختلف، نگهبان و کانکس بگذارد که این امر محقق نشد تا این که امسال قول دادند که یک کانکس با نگهبان در محل بگذازند.
زمان ارسال کانکس گفتند ۱۱ میلیون ریال ( یک میلیون و صد هزار تومان) به حساب میراث خوزستان بریزید تا کانکس بار و به منطقه ارسال شود! و فقط در زمان کاوش این کانکس ۱۶ متری بدون برق و ... باید اینجا باشد و سپس باید بازگردانده شود به عبارتی ضمن آن که می‌خواستند هزینه نقل و انتقال کانکس را از هیأت بگیرند مدت حضور را نیز محدود اعلام کرده بودند.هزینه برق‌کشی از دکل را نیز باز می‌خواستند به گردن هیأت بیاندازند که از توانایی بودجه یک هیأت برنمی‌آید که یک محل استقرار دائمی برای میراث فرهنگی تأمین کنند.»
او ادامه می‌دهد:« هم سال گذشته و هم امسال با استفاده از چادر موقت، هیأت اقدام به گماردن تعدادی نگهبان با هزینه خود هیأت کرد.
در این مدت به هیچ وجه یگان حفاظت یکبار هم به محوطه سر نزد تا روز آخر که خبر سرقت اعلام شد و همه به یکباره در محل حاضر شدند اما تا آن زمان هیچ کس در منطقه نبود این درحالی است که از یگان حفاظت میراث فرهنگی خوزستان وظیفه حراست به یگان حفاظت ایذه محول شده بود.»
همایون توضیح می‌دهد:
« این گور سطحی در عمق ۷۰ سانتی متری زمین احتمالا متعلق به یک کودک است که دو عدد سفال و مهره در آن قرار داشته است. ما به محض رسیدن به آثار دست نگه‌داشتیم و با میراث خوزستان هماهنگ کردیم که مرمتگری جهت ثبیت و پایدارسازی و انتقال به منطقه بفرستند، چرا که وقتی استخوان با هوا در تماس باشد این هوازدگی منجر به تخریب می شود. چون روزهای آخر کاوش بود و نمی‌شد روی گور کار میدانی انجام داد، تصمیم داشتیم گور را به صورت کامل منتقل کنیم که اگر مجوز صادر شد ادامه کار به صورت میکرو انجام شود تا هیچ اثری از دست نرود. که متأسفانه حین نامه‌نگاری ناظر محوطه برای ارسال مرمتگر این اتفاق افتاد.»
وی اضافه می‌کند:« این سفال‌ها دارای سکه و اشیا قیمتی نیستند. بلکه بیشتر سفال‌های آیینی هستند که در آنها روغن و... می‌ریختند.»
او در پایان تأکید می‌کند که این موضوع موجب تأسف اهالی روستای کل چنار شمی هم شده است که گورستان در آن کشف شده است.
