نمایشگاه های کتاب نیز همچون سایر نمایشگاه های فرهنگی، بلکه مهمتر از آن ها این قابلیت را دارد که بهترین شرایط را برای تبلیغات محصولات فرهنگی و کتاب ایجاد کند اما در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران این امر قدری متفاوت است.

امسال نیز همچون سالهای گذشته همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلی تهران، از درب ورودی تا شبستان اصلی مسافتی با تبلیغات گسترده ای طی می شود که این تبلیغات بیش از هرچیز، تبلیغات اینترنتی و محصولات دیجیتال است.

شاید بیش از صد بنر تبلیغاتی و تراکت رنگارنگ به فروش انواع اینترنت های پر سرعت تعلق دارد که رقابت سودجویانه دو شرکت بزرگ در این حوزه را نمایانگر است که بر سر فروش محصولات خود در نمایشگاه نیروهای زیادی استخدام کرده و از بابت حضور و تیلیغات سرسام آورشان به نوعی اسپانسر نمایشگاه کتاب هستند.

از سوی دیگر فروش محصولات دیجیتالی که برای عرضه به مخاطبان نمایشگاه اختصاصی محصولات دیجیتال

وجود دارد نیز از دیگر نمونه های تبلیغات داغ و نامتناسب با فضای فرهنگی نمایشگاه است؛ بگذریم از تبلیغ هر محصول ریز و درشت دیگر از مداد رنگی گرفته تا فروش عطر و ادکلن و اونواع و اقسام خوراکی ها و دست فروش هایی که در کنار درب مترو به عرضه رنده سیب زمینی و جلد شناسنامه و توپ و چرنده های بادبادکی و مواردی از این دست مشغولند.

شاید وقتی در محوطه بیرونی شبستان از درب های مصلی یا مترو شهید بهشتی وارد نمایشگاه شویم تنها بنرهای حاشیه مسیر آن هم تک و توک به معرفی برخی کتاب ها از طریق جلدشان مختص باشد که اغلب نیز تبلیغات کتاب های برخی ناشران دولتی چون سوره مهر است.

تنها در مجاورت دربهای شبستان فارغ از این تبلیغات برخی نوشته ها و بنرهایی وجود دارد که به سخنان حکمت آمیز بزرگان و معرفی شخصیت های فرهنگی اختصاص دارد اما آیا فضای مهمترین نمایشگاه فرهنگی کشور باید در بعد تبلیغات اینگونه باشد؟!

در این صورت ناشران بین الملل که برخی از شخصیت های مهم فرهنگی کشورها در غرفه هایشان حاضرند درباره چنین نمایشگاهی چه فکر می کنند؛ آیا نباید از مهمترین نمایشگاه کشور که به اعتقاد برخی مهمترین رویداد فرهنگی است جلوه ای صحیح در اذهان ساخت و آیا چنین فضاسازی نا دلچسبی به اعتبار یک نمایشگاه بزرگ خدشه وارد نمی کند؟!

نمایشگاه کتاب با سایر نمایشگاه ها متفاوت است؛ شاید گفته شود تبلیغات کمپانی های مختلف می تواند بهترین راه حمایت از برگزاری چنین نمایشگاه هایی باشد اما به اعتقاد کارشناسان فرهنگی نمایشگاه کتاب به دلیل اهمیت آن باید از یک نظام فرهنگی حتی در بخش تبلیغات بهره مند باشد یعنی یا نهادهای برگزار کننده با بودجه بیشتری تبلیغات داخلی را هم به سمت و سوی کتاب ببرند یا با شرکت هایی قرارداد ببندند که ربطی به کتاب داشته باشند.

هیچ نمی توان گفت جز آنکه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران علاوه بر آنکه برای ناشران فضای نمایشگاهی نیست و فقط بازار کتاب است برای سایر فروشندگان در هر صنف و گونه ای نیز این شرایط را فراهم ساخته و آش شله قلمکار است.



مریم خاکیان