لومت از چهار سالگی در نمایش‌های رادیویی و از پنچ سالگی در تئاتر بازی کرد و سال ۱۹۳۹ در فیلم سینمایی «یک سوم ملت» به کارگردانی «جوی راجرز» بازی کرد. 

در سال ۱۹۳۹، لومت برای خدمت سربازی در جنگ جهانی دوم فراخوانده ‌شد و بیش از سه سال به عنوان تکنسین رادار برای ارتش آمریکا خدمت کرد. پس از بازگشت از جنگ، لومت کارگردان تئاتر شد و بعد از این وارد تلویزیون شد. او تا مدت‌ها سناریو می‌نوشت یا دستیار کارگردان بود تا آن‌که با سریال «عکاس جنایت» در سال ۱۹۵۱ کارگردانی حرفه‌ای را در تلویزیون تجربه کرد. 

او تا اولین فیلم بلند سینمایی خود «۱۲ مرد خشمگین» هشت سریال دیگر از جمله«استودیو یک» را ساخت. ۱۲ مرد خشمگین در رشته‌های بهترین فیلم و فیلمنامه اقتباسی هم نامزد اسکار شد و لومت برای آن خرس طلایی جشنواره فیلم برلین را برد.

لومت در ۱۹۶۰ فیلم «فراری» را با اقتباس از نمایشنامه «تنسی ویلیامز» بود و با بازی «مارلون براندو» ساخت و در این میان همچنان به ساخت سریالهای تلویزیونی ادامه داد. او سال ۱۹۶۲ «سفر روز طولانی به شب» با بازی «جیسن روباردز» و «کاترین هپبورن» و با اقتباس از نمایشنامه معروف «یوجین اونیل» ساخت. 

فیلم‌های لومت در دهه ۱۹۶۰ اغلب ماهیت سیاسی و حال و هوایی اعتراض آمیز داشتند داشتند، مانند«تپه» با موضوع جنگ جهانی دوم یا«Fail-Safe» با بازی هنری فاندا تا اینکه نوبت رسید به «سرپیکو». او که کار با بازیگرانی روش متد را دوست داشت از« آل پاچینو» برای نقش فرانک سرپیکو، افسر عجیب و غریب اداره پلیس نیویورک که در برابر فساد نیروی پلیس می ایستد دعوت کرد. پاچینو با این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار شد.
 
لومت بار دیگر در ۱۹۷۵ بار دیگر پاچینو را خواست و این بار برای بازی در اقتباسی از داستانی واقعی در مورد سرقت از بانک با نام «بعد از ظهر سگی». فیلم در پنج رشته از جمله کارگردانی نامزد دریافت اسکار شد ولی فیلم اسکار بهترین فیلمنامه را ربود. 

لومت در ۱۹۷۶ فیلم برنده چهار جایزه اسکار «شبکه» با بازی «رابرت دوال»، «فی داناوی» و «پیتر فینچ» و در ۱۹۷۸ فیلم «جادوگر»‌ را با بازی «مایکل جکسن» و «دایانا راس» با اقتباس از نمایشنامه‌ای موزیکال ساخت. لومت برای شبکه نامزد دریافت جایزه بهترین کارگردانی شد.

او بعد از «شاهزاده شهر(۱۹۸۱)» را مقابل دوربین برد. فیلم داستان ماجرای حقیقی بود درباره‌ی پلیس نیویورک قرار بود این فیلم را «برایان دی‌پالما» بسازد. نقش اول اول به «آل پاچینو» پیشنهاد شد که نقش را به خاطر شباهت به سرپیکو نپذیرفت. لومت به دو شرط کار روی این فیلم را پذیرفت: اول آن‌که نقش اصلی را یک هنرپیشه‌ی بی نام و نشان بازی کند و دوم، زمان فیلمش ۳ ساعت باشد. فیلم ساخته شد و لومت باز هم نامزد اسکار بهترین کارگردانی شد و باز هم آن را از دست داد. 

لومت در ۱۹۸۳ «حکم دادگاه» را با بازی «پل نیومن» ساخت و با این فیلم نامزد پنج جایزه اسکار از جمله کارگردانی شد و این آخرین باری بود که او برای دریافت جایزه اسکار نامزد می شد. «فرار با دست خالی»، «حرفه خانوادگی»، «غریبه‌ای در میان ما»، «گناهکار» و«شب منهتن» دیگر فیمهای لومت بودند که او در آنها ریشه های جنایت و عدالت را جستجو می کرد.

لومت که هیچ‌گاه برنده جایزه اسکار نشده بود سال ۲۰۰۵ جایزه اسکار یک عمر دستاورد را آکادمی دریافت کرد. او در ۲۰۰۷ درام مستقل «پیش از آنکه شیطان بفهمد مرده‌ای» را با بازی «فیلیپ سیمور هافمن» و «اتان هاواک» ساخت که مورد استقبال منتقدان قرار گرفت و لومت بالاخره ۹ آوریل ۲۰۱۱ بر اثر سرطان خون در سن ۸۶ سالگی در منهتن نیویورک درگذشت.

«نوارهای آندرسن»، «جنایت در قطار سریع‌السیر شرق»، «اسب»، «قدرت» از دیگر فیلم‌های لومت است. آثار لومت مانند «وودی آلن» و «مارتین اسکورسیزی» اغلب حسی قوی از شهر نیویورک را در خود داشت و او خیلی کم پیش می‌آمد در هالیوود کار کند. لومت را کارگردان بازیگران لقب داده بودند، کسی که می‌توانست بهترین نقش‌آفرینی‌ها را بگیرد. فیلم‌های او درمجموع ۱۷ نامزدی اسکار بهترین بازیگری از جمله برای «کاترین هپبرن»، مارلون براندو، هنری فاندا و «فی داناوی» به همراه داشت. 

لومت نیویورک را دوست داشت و داستان‌هایش، کاملاً نیویورکی بودند. او مثل «وودی آلن» و «مارتین اسکورسیزی» به کارگردان نیویورکی بودنش افتخار می‌کرد. می‌گفت: «دوست دارم در دنیای وودی آلن زندگی کنم. تنوع این شهر، همسایگی قومیت‌های مختلف، هنر و جنایتش، پیراستگی و فسادش، زیبایی و زشتی‌اش، همه‌ی چیزهایی که برای او الهام‌بخش است.»