علی غفاری؛ کارگردان فیلم سینمایی «استرداد» ضمن اشاره به این امر که هیچ واقعه مهم تاریخی در فیلم سینمایی «استرداد» تحریف نشده است، گفت: این بحث بسیار مفصلی است و من به شدت معتقدم که «استرداد» هیچ واقعه مهم تاریخی که به آن مربوط می شود را تحریف نکرده است و متاسفانه این یک جو و فضایی بود که توسط بخشی از رسانه ها منتشر شد.
منتقدین بدون مطالعه نظر می دهند
وی با درنظر گرفتن این موضوع که منتقدان مطالعه در این زمینه ها ندارند اما باز هم با ناآگاهی اظهار نظر می کنند، ادامه داد: نظر همه محترم است اما واقعیت این است که تاریخ معاصر همیشه دچار تناقض بوده و هر کسی نظر و تحلیل خود را درباره تاریخ معاصر می کند. زمانی که دقت کنید متوجه می شوید که خود این منتقدینی هم که در مورد استرداد اظهار نظر کردند نظرات مختلفی با یکدیگر داشتند که با هم منطبق نبود، با تمام این نظرها و اختلاف نظرها باید بگویم که «استرداد» یک گونه روایت سینمایی از یک رویداد تاریخی است که برای من از اهمیت بالایی برخوردار است.
دوستان سند بیاورند که «استرداد» تحریف تاریخ است
این کارگردان در پاسخ به این سوال که برای اثبات گفته ها و ادعا برای عدم تحریف تاریخی در فیلم «استرداد» سندی برای ارائه دارید که ثابت کند واقعا این کار به درستی تعریف شده است؟، بیان کرد: مراحل تحقیق و نگارش این فیلم بیشتر از یک سال توسط اشخاص گوناگون به طول انجامید و من سه سال از عمرم را صرف ساخت این فیلم کردم، طبیعتا با تمام این تحقیقات ما به یک حقایقی دست یافتیم که بر اساس آن ها این فیلم را ساختیم البته به علت لزوم وجود جذابیت های داستانی، شخصیت هایی را بنا بر ضرورت در داستان وارد کردیم؛ اما در اصل واقعه که در فیلم به درستی به آن پرداخته شده، هیچ نکته ابهامی وجود ندارد.
وی با تاکید بر این خبر که دوستانی که ابراز نظر می کنند خود در این باره هیچ سندی ندارند، ادامه داد: به طور مثال خسرو معتضد به عنوان یک منتقدی که این فیلم را به راحتی به نقد کشید تمام اطلاعات و اسنادش به همان روزنامه هایی ختم می شد که در آن دوران منتشر شده بود که خود ما هم این روزنامه ها را دیدیم و خواندیم؛ اما این روی ماجرا است و ما باید ببینیم پشت این ماجرا چه بوده است. ما با تحقیق به این ماجرا رسیدیم.
منتقدان خودشان هم با نظرات یکدیگر مشکل دارند
کارگردان فیلم سینمایی «چراغ قرمز» در خصوص نظرات متفاوت مورخین معاصر نسبت به قصه «استرداد» تصریح کرد: مثلا خسرو معتضد معتقد است که طلاهای مورد اشاره در فیلم از روسیه وارد ایران شده و به خزانه بانک مرکزی (بانک ملی آن زمان) رفته است؛ اما به طور مثال حمید سلیمی، توکلی و خیلی از مورخین دیگر معتقدند که هیچ طلایی به ایران نیامده است، حالا ما باید کدام یک از این نظرات را اجرا کنیم؟! این موضوع نشان می دهد که این دوستان خودشان هم با یکدیگر مشکل دارند، از طرفی دیگر، عده ای هستند که معتقدند این طلاها اصلا غرامت که نبوده هیچ بلکه دستمزد سربازان ایرانی که در آن دوره در اختیار روس ها بوده اند، بوده است.
وی ادامه داد: عده ای دیگر می گویند این پول خسارت آذوقه هایی بود که در روس مصرف کردند و قرار شد که در قبال آن به ایران طلا بدهند، برخی از مورخین هم بر این باورند که این طلاها پول یک امارتی در شوروی بوده که قرار شده شوروی در عوض آن به ایران طلا بدهد؛ اما چیزی که از همه این نظرات برمی آید این است که خود این افراد، همه با هم دعوا دارند پس اول باید تکلیف خودشان را مشخص کنند و بعد به اظهار نظر درباره آن بپردازند.
هر تهیه کننده ای توانایی تولید چنین پروژه هایی را ندارد
کارگردان فیلم سینمایی «شاهرگ» اظهار داشت: ساخت فیلم «استرداد» درست یا غلط یک حواشی را با خود به همراه می آورد، دلیل هم فاخر بودن، قدیمی بودن و میلیاردی بودن این پروژه است که موجب شد بحث هایی در باب آن به راه بیافتد. متاسفانه در سینمای ما کسی به اصل فیلم توجه نمی کند و در مورد «استرداد» دوستان تنها درباره بودجه، هزینه و این که چه کسی و در چه رابطه ای آن را ساخته، نظر دادند.
وی در همین رابطه ادامه داد: متاسفم که کسی به خود فیلم و ارزش های آن دقت نکرد. مثلا تهیه کننده هایی هستند که تمام درد و دغدغه‌شان این بود که چرا این پروژه را ما انجام ندادیم در حالی که من فکر می کنم تهیه کنندگانی از این دست اصلا توانایی تولید چنین پروژه هایی را ندارند.
«استرداد» در جشنواره دیده شد!
غفاری با تاکید بر این مهم که «استرداد» فیلمی است که خود به خود یک بحث و موجی را به همراه می آورد، گفت: با یک بار دیدن این فیلم نمی توان درباره آن نظر داد و همین امر نشان از آن دارد که «استرداد» فیلم مهمی است و باید چندین بار دیده شود و از نظر من این مطلب خود از ارزش های این فیلم محسوب می شود به اضافه اینکه اتفاقا «استرداد» از فیلم هایی بود که در ایام جشنواره چه موافق و چه مخالف به شدت مورد توجه مردم و منتقدین قرار گرفت.
وی در مورد میزان فروش این فیلم در اکران عمومی هیچ اظهار نظری نکرد و گفت: در مورد فروش فیلم هم من هیچ اظهار نظری نمی کنم زیرا سینمای ایران اصلا قابل پیش بینی نیست، خیلی وقت ها تماشاگر کل جامعه سینمایی را غافل گیر کرده و فیلم هایی که انتظار استقبال آنچنانی از آن ها می رفته حتی میلیاردی هم نشدند اما برعکس این امر هم بوده است. به همین دلیل در مورد استقبال مردم، همانند دوستان سینمایی دیگر که هنوز «استرداد» ساخته نشده، ناجوانمردانه درباره آن به قضاوت نشستند، نیستم و هیچ پیش داوری و هیچ اظهار نظری نمی کنم.
«استرداد» تماشاگر را تا لحظه آخر بر روی صندلی می نشاند
غفاری با اشاره به این امر که «استرداد» در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر تماشاگر را تا لحظه آخر بر روی صندلی نشاند، بیان کرد: استفاده از اصل غافلگیری در تولید یک فیلم سینمایی برای من اصل اول است که تماشاگر به دنبال باقی فیلم باشد یعنی طرح داستان برایش مهم باشد من سعی کردم این عناصر را رعایت کنم و پیچیدگی های داستانی و معمای جاسوسی فیلم را بتوانم در کار استفاده کنم تمام تلاشم هم این بود که این فیلم تبدیل به یک کار سفارشی و شعاری نشود چون معمولا چنین کارهایی به یک بیانیه یا یک مقاله سیاسی تبدیل می شود.