گذری بر نمایشگاه قطره‌گرافی در خانه هنرمندان ایران؛
ساده نگذرید؛ این‌جا یک دنیا قانون به هم پیچیده دارد
نمایشگاهی از آثار علیرضا قاسم‌زاده ایروانی در تالار زمستان خانه هنرمندان ایران برپاست. این نمایشگاه متفاوت از نمایشگاه‌های دیگر عکاسی است و به همین سبب در یادداشتی به تمایزهای آن می‌پردازیم.
تاريخ : سه شنبه ۱۱ تير ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۳۲
عناصر اربعه از دیرباز مورد توجه ابناء بشر بوده و شاید بتوان گفت بارها و بارها در تزئین مصنوعات بشری از آن بهره گرفته شده است. از نمونه‌های این استفاده سفال‌های شوش است که نقش مربعی چهارگانه در آن نشان‌گر عناصر اربعه است. این سنت، یعنی به کار گرفتن این عناصر بنیادین حیات در آثار هنرمندان بسیاری به کار رفته و هر یک به گونه‌ای آن‌را مورد استفاده قرار داده‌اند. اما هنر عکاسی به عنوان یکی از هنرهای مدرن و متأخرترین هنر تجسمی با وجود جذابیت‌های بی حد و حصر جهان قرن بیست و بیست و یکم، بارها آب، خاک، آتش و حتی اثرات تصویری باد را ثبت کرده. در واقع هنرمندان وفادارانه در میان تمامی سوژه‌های تصویری ازین عناصر اولیه در تولید هنری بهره گرفته‌اند.
نمایشگاه آثار علیرضا قاسم‌زاده با عنوان «قطره گرافی» یکی از این نمونه‌هاست. این هنرمند فارغ از مشغله‌ها و درگیری‌های جهان معاصر، به دنبال راهی تازه برای ثبت تصاویری از آب بوده‌است. گرچه پیش از او بارها در جهان معاصر غرب و در آزمایشگاه‌های فیزیک چنین گونه‌ای از عکاسی مورد آزمایش قرار گرفته‌است؛ اما وی آب را با نگاهی عکاسانه مورد کنکاش و بررسی قرار داده‌است.
آب در آثار او به سبب ثبت لحظه‌ای به گلوله‌ای بدل شده که گاه در مسیر خود با موانعی برخورد می‌کند و هزاران پاره می‌شود. گاه ریزش دو یا سه قطره در پی یکدیگر بهانه‌ای هستند تا هنرمند تصویری ماوراء از جهان پیرامون خود را کشف کند و در این مکاشفه گاه به یادآوری نغمه‌ای دعوت شود؛ شعری را به خاطر می‌آورد و گاه برای آثارش به دنبال قطعه‌ای گویا می‌گردد.
به بیان روشن قطره‌گرافی را شاید بتوان گونه‌ای معرفت‌شناسانه از هنر عکاسی دانست. چراکه نفوذ به دنیاهایی را ممکن می‌کند که با چشم و به راحتی قابل دیدن نیستند. از سوی دیگر این گونه عکاسی را شاید بتوان ودیعه صنعت قرن بیست و یکم در دیدن نادیدنی‌ها و شگفتی‌هایی دانست که از چشم بشر به دورند. آن‌چه در قرآن با این عبارت یاد شده: «إِنَّ اللّهَ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ» (سوره نحل، آیه 74) « همانا خدا می‌داند و شما نمی دانید».
به هر روی یک نکته اساسی در این آثار هست و آن به تأمل واداشته شدن مخاطب است. این نمایشگاه از معدود نمایشگاه‌هایی بود که مخاطبانش به راحتی از کنار آثار عبور نمی‌کردند و برای دقایق متوالی به تابلو‌ها دقت می‌کردند. گرچه شاید این موضوع را بتوان بخشی از شگفتی انسان معاصری دانست که پیشرفت تکنولوژی او را قادر ساخته‌است تا بخش کوچکی از شگفتی‌های خلقت را با چشم ببیند؛ اما بخشی از این شگفتی نیز به ثبت این لحظه‌ها باز می‌گردد. آب هر بار و با هر میزان فشاری که از سطحی سرازیر شود؛ در برخورد با هر سطح با هر میزان جاذبه شکل به خود خواهد گرفت و در این میان انتخاب و محاسبه میزان فشار و یا جاذبه و حتی جنس زمینه‌ای که قطره بدان برخورد می‌کند؛ همه و همه از نکاتی است که هنرمند بدان‌ها توجه کرده و ازین رو حایز ارزش‌اند.
به هر حال می‌توان نمایشگاه قطره‌گرافی را نمایشگاهی موفق در جلب توجه مخاطبان دانست. این نمایشگاه تا دوازدهم تیرماه برای بازدید عموم گشوده خواهد بود.
