برنامه تلویزیونی «ثریا»، با شعار (‌دیده‌بانی برای پیشرفت ایران‌) می‌کوشد تا در هر قسمت با دستمایه قرار دادن موضوعی علمی و صنعتی، به بررسی وضعیت کشور در این حوزه‌ها و بیان دستاوردها و تحلیل کمبودها و نقصان‌ها بپردازد. در «ثریا»، خوشبختانه ویژگی‌هایی دیده می‌شود که بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی از نبود آن رنج می‌برند. به نظر می‌رسد که در تولید این برنامه، توجه کافی به استانداردهای برنامه‌سازی صورت گرفته و در آن خبری از نگاه سرسری و ساده انگاری نیست. با یک نگاه اجمالی به برنامه می‌توان مسئله اهمیت تحقیق و پژوهش را در آن به وضوح دید. موضوعات برنامه با دقت و توجه انتخاب شده‌اند و برای هر یک از آنها بررسی‌های قابل قبولی صورت گرفته و به اصطلاح دست برنامه در ارائه موضوعات پر است. مصاحبه‌ها، مستند‌ها، ویدئو گرافیک‌ها و گفتارهای مجریان نشان می‌دهد که ثریا برنامه‌ای است که برای هر قسمت از آن برنامه‌ریزی گسترده و کار طولانی چندین و چند روزه صورت گرفته و همین موضوع باعث شده که برنامه با اعتماد به نفس لازم در تولید محتوا، خاصیت مرجع و رویکردی اعتماد آفرین و تاثیرگذار پیدا کند. همچنین، مستندهای برنامه نیز با اینکه ساخت ساده‌ای دارند و در آنها چندان اثری از خلاقیت دیده نمی شود، برغنای محتوایی برنامه افزوده‌اند. به نظر می‌رسد که دست اندرکاران ثریا، با علم به اینکه موضوعات برنامه بعضا سنگین و تخصصی است به درستی کوشیده اند که از طریق بخش‌های متنوع و گسترده برنامه برای مخاطب عام جاذبه‌هایی ایجاد کنند. جلوه این مسئله را می‌توان در بخش ویدئوگرافیک و انیمیشن برنامه دید. در هر برنامه قطعه‌ای گرافیکی به همراه گفتار متن طنزآلود موضوع برنامه را به تصویر می‌کشد. این ایده نو و بدیع از نقاط قوت قطعی برنامه به شمار می‌رود. کاملا واضح است که تولید انیمیشن کاری دشوار، هزینه بر و وقت گیر است و تولید هفته‌ای آن و ارتباط دادن آن با موضوع برنامه، وقت گیر تر و دشوارتر و همین نکته بر ادعای نگارنده در مورد اینکه «ثریا» با صرف وقت و کار سنگین و دوری از روش ( بزن در رویی‌!) بر روی آنتن می‌رود تاکید می‌نهد. در کنار این، اشاره‌ای به طراحی صحنه «ثریا» نیز ضروری است. در بسیاری از برنامه های تلویزیونی طراحان صحنه با پر کردن غیرضروری صحنه از وسایل گوناگون و با رنگ‌های تند و متضاد نه تنها تاثیری بر جنبه زیباشناسی اثر نمی‌گذارند بلکه حتی باعث خستگی چشم و آزار مخاطب می‌شوند. در حالیکه سادگی، زیبایی‌ست. طراحی صحنه «ثریا»، طراحی‌ای نسبتا خلوت و ساده ولی موثر و متناسب با موضوع برنامه است و حداقل عامل آزار و اذیت دیدگان مخاطب نیست. اما در پایان به تنها نکته‌ای که از نقاط ضعف برنامه می‌توان اشاره کرد، ریتم کند بخش‌هایی از برنامه است. زمان حدود دو ساعته و مطلوب برنامه، نباید به عدم توجه به اهمیت ریتم تند و کشدار شدن برنامه منتهی شود. برخی از آیتم‌های مستند و حتی ویدئوگرافیک برنامه با زمانی در حدود ده دقیقه می‌تواند برنامه را از ریتم بیندازد و موجب کسالت مخاطب شود. در مجموع باید گفت که ثریا می‌تواند با رفع برخی از نواقص در قامت برنامه‌ای استاندارد و موفق در خدمت رسانی به علم و صنعت کشور مفید و موثر واقع شود.
لازم به ذکر است برنامه‌ ثريا به عنوان ديدباني براي پيشرت ايران، كاري از گروه دانش و اقتصاد شبكه اول سيما است كه چهارشنبه هر هفته حدود ساعت يازده و ده دقیقه شب به صورت زنده از شبكه يك سيما پخش مي‌شود. پايگاه اطلاع رساني اين برنامه به آدرسwww.sorayatv.ir است كه شامل آرشیو اخبار، اطلاعات، فیلمها و گزارش‌هاي پخش شده در برنامه‌ ثريا است.


یادداشت: علی فرزین فرد