نگاهی به موسیقی فیلم کودک در آستانه برگزاری جشنواره فیلم کودک؛
کودکان از موسیقی فیلم توقع همراهی با تصاویر دارند
تاريخ : شنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۰ ساعت ۱۲:۲۴
فیلمهایی که به هر طریق مربوطند به کودک و نوجوان، یا فیلمهایی هستند که برای بزرگسالان ساخته میشوند درباره کودکان (مثل فیلمهایی که چگونه رفتار کردن یا گفتگو کرد با کودک و نوجوان را به بزرگسالان میآموزد) یا فیلم هایی که برای کودکان ساخته میشوند و مخاطب اصلی و محور خود کودکان و دغدغه های کودکانه آنهاست. بنابراین دو نگرش متفاوتی دو نوع موسیقی متفاوت می خواهد. فیلمهایی که برای بزرگسالان ساخته میشود اما درباره کودکان است؛ در موسیقی تفاوتی با فیلم های دیگر ندارد، یعنی ساز بندی، ریتم و مشخصههایی که برای ایجاد فضاهای دراماتیکی در یک فیلم سینمایی بزرگسال استفاده میشود، در این فیلمها هم میتوان از آنها سود برد.
مورد بعد درباره فیلمهایی است که برای کودکان ساخته میشود و مخاطب اصلی آن کودکان و نوجوانان هستند، طبیعی است که در این آثار موسیقی، موسیقی متفاوتی است به این صورت که معمولا موسیقی شادتر، ریتمها تندتر، سازبندیها سادهتر، تعداد سازها کمتر و تا آنجا که امکان باشد تنوع صوتی و رنگ آمیزی های ارکستری در آن بیشتر است و دلیل آن تنوعی است که کودکان مشتاق آن هستند.
بعد از این مورد باید توجه داشته باشیم که آهنگساز در هر دو مدل از این فیلمها باید اول فیلم را ببیند؛ اگر آهنگ ساز فیلم را نبیند اصلا نمیتواند موسیقی مناسب آن فیلم را بسازد؛ در واقع باید فیلم را نه یک بار بلکه چندین بار ببیند، مدتی با کارگردان فیلم بحث و تبادل نظر کند. درباره بخش هایی از فیلم که قرار است موسیقی داشته باشد خیلی دقت نظر به خرج دهد و حتی نوع و جنس موسیقی را بهتر است با هفمکری کارگردان تعیین کند و اگر لازم شد سر صحنه های فیلم برداری هم حضور پیدا کند، چرا که می تواند از آن وضعیت حس بازی و حس کارگردان را دریافت کند.
برخی مواقع دیده شده است که عدهای موسیقی را جدا از موضوع فیلم یا تئاتر میسازند و بعد میخواهند آن را با تصاویر مرتبط کنند؛ این کار اساساً به نتیجهای نمیرسد و حتی برخی مواقع به فیلم هم لطمه میزند.
روی هم رفته موسیقیای که در این سال برای کودک و نوجوانان ساخته شد متاسفانه فضای موسیقی کودک از فضای موسیقی ملی ما توسط آهنگسازان خارج شد و بنابراین نوعی موسیقی در فیلم کودک و نوجوان ارایه شد که به لحاظ فرهنگی با فرهنگ این سرزمین همخوانی زیادی نداشت و حتی در برخی موارد به هیچ شکل همخوانی نداشت، از طرف دیگر آهنگسازان ما تلاش نکردند به سمت موسیقی کودکی بروند که کودک بتواند آن را جذب و درک کند. خیلی کم ما آثاری شاخص در این عرصه داریم. شاید در یک مورد بسیار شاخص که میتوانم مثال بزنم؛ موسیقی آقای علیقلی برای فیلم «شهر موشها» است این موسیقی هم بین بچه ها خیلی خوانده میشد هم بزرگترها به گونهای که زمان پخش، نوار کاست این اثر فروش بسیار خوبی رابه همراه داشت. این موسیقی به لحاظ ساز، ریتم، تنوع، زیبایی و ... بسیار جذاب بوده و تمام آن ویژگیهایی که برای موسیقی کودک برشمردم و در این اثر جمع شده بود.
روی هم رفته اگر بخواهیم به موسیقی فیلم کودک در این سالها نگاهی بیاندازیم به این نکته و نتیجه مینکته و نتیجه میرسیم که موسیقی کودک چندان در مرکز توجه نبوده است. این نکته زمانی بیشتر بروز مییابد که کودکان ما به نوجوانی میرسد و موسیقیای گوش میدهند که نه در شان ملیت آنها ست و نه در شان فرهنگ و دین آنها. موسیقی که امروز ما در خودروها و منازل میشنویم و بسیار هم هواخواه جوان دارد به خاطر این است که نونهالی این نوجوانان با موسیقی و موسیقی فیلم خوبی شکل نگرفته است.