به گزارش هنرنیوز و به نقل از سینما روایت ، شامگاه یکشنبه دهم اردیبهشت ماه، یکصدو دهمین برنامه سینما روایت درحالی به نمایش فیلم مستند «فروشنده» اختصاص یافت که این مستند با نگاه نقادانه و افشاگرانه ؛ ناگفته هایی از پشت صحنه تحولات سیاسی و اقتصادی ایران بویژه بحث تحریم ها و برجام در دولت یازدهم را کانون توجه خود قرار داده بود.

بر اساس این گزارش ، مستند «فروشنده» با حضور محسن حاج کرمی تهیه کننده اثر و با حضور محمد تقی فهیم منتقد سینمایی کشور و رسول شادمانی مجری- کارشناس در مجموعه اسوه مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

«محسن حاج کرمی» با توجه به قید نشدن نام کارگردان در تیتراژ ، این مستند را محصول مجموعه فانوس فردا عنوان کرد و یاد آور شد که معمولا این نوع مستندها به صورت گروهی تولید می شود و به همین دلیل نام کارگردان در این نوع آثار قید نمی شود.

این تهیه کننده ، مجموعه فانوس فردا را یک گروه مستند ساز خصوصی ذکر کرد که برخی از همکاران آنان در تولید آثاری برای برنامه تلویزیونی ثریا مشارکت داشته اند. اما اینک به صورت مستقل از برنامه ثریا به فعالیت می پردازند.

هیچ قصدی از انتخاب نام «فروشنده» با فیلم فرهادی نبوده است

محسن حاج کرمی در مورد انتخاب نام «فروشنده» و تشابه اسمی با فیلم فروشنده اصغر فرهادی گفت: به هیچ عنوان قصدی از این انتخاب با فیلم آقای فرهادی نبوده و دلیل انتخاب این اسم به لحاظ مفهومی بوده که به موضوع فیلم نزدیکتر بوده است.

وی افزود: نسخه نهایی مستند فروشنده از میان بیش از 10 ورژن متفاوت رونمایی شده است تا هم برای مخاطب قابل فهم باشد و هم اینکه بتوانیم نتایج تحقیقات مفصل شش ماهه خودمان را در این مستند ارائه دهیم.

می خواستیم مخاطب خودش به نتیجه نهایی برسد

حاج کرمی با بیان اینکه موضوع این مستند ، ابعاد پیچیده ای داشت به گونه ای که هم سعی کردیم به مسائل روز بپردازیم و هم اینکه خیلی تحلیل ارائه ندهیم اضافه کرد: در این مستند تلاش شد بیشتر«خبر» ارائه شود واز چیدمان اخبار در کنار یکدیگر ، مخاطب خودش به نتیجه نهایی دسترسی پیدا کند.

«فروشنده » و ناگفته هایی از اتفاقات برجام ، شرایط روز و ...

به گفته این تهیه کننده جوان ؛ در این مستند سعی شده ناگفته هایی از اتفاقات برجام ، شرایط روز و درگیری مردم با اوضاع اقتصادی به گونه ای بیان شود تا مردم متوجه باشند که تصمیم گیری های آنان در انتخابات می تواند به شدت در جامعه تاثیرگذار باشد.

نگاه قضاوتی نداشتیم / نقد منصفانه اتفاقات دولت یازدهم

تهیه کننده مستند «فروشنده» تصریح کرد: تلاش ما در تولید این مستند طوری بوده تا هیچ قضاوتی نسبت به موضوع نداشته باشیم و تنها نگاهمان به صورت منصفانه به اتفاقات دولت یازدهم باشد.

جریان فکری در کشور وجود دارد که موافق مذاکره با امریکا است

حاج کرمی تاکید کرد: امروز زمانی که صحبت از بی اعتمادی نسبت به امریکا می شود باید به شیوه مستند و به صورت قانع کننده ای، این سخن را ادا کرد. این درحالی است که یک جریان فکری در کشور وجود دارد که موافق مذاکره با امریکا است و ما در مستند «فروشنده» سعی کردیم نشان دهیم که چقدر این حرف ها می تواند قابل قبول است.

تلنگر به جریانی که موافق ارتباط با امریکا هستند

وی خاطرنشان کرد: امیدواریم این مستند، تلنگری در جهت روشنگری مردم و همچنین برای جریانی که ناخواسته در مسیر ارتباط با امریکا قرار گرفتند باشد.

کیفیت اثر بالا است / استفاده خلاقانه از نریتور

«محمد تقی فهیم» منتقد سینمایی کشورمان نیز در این برنامه با بیان اینکه یکی از ویژگی مستند «فروشنده » تلاش زیاد برای تولید اثری متفاوت به لحاظ کیفیت است به طوری که این مستند از رده کیفی برنامه های تلویزیونی و حتی برنامه ثریا هم بالاتر باشد ادامه داد: این مستند از ریتم بسیار خوبی برخوردار است که معمولا در کمتر فیلم مستندی شاهد هستیم و سازندگان این اثر مستند ، بسیار هوشمندانه از نماهای کوتاه استفاده کردند. ضمن اینکه در استفاده از نریتور، دست به ساختار شکنی زدند و به سمت صدای ناآشنا رفتند و با همین کار ، این مستند را خلاقانه و دراماتیزه کردند. این درحالی است که نریتور توانسته است به وسیله صدا ؛ خلاقیت و جذابیت ایجاد کند و مخاطب را به دنبال خود بکشاند.

مستند «فروشنده» به درام نزدیک شده است / رهایی از اتهام پوپولیستی

به گفته وی ، این اثر تلاش کرده است از اتهام پوپولیستی که همه چیز را آماده به مخاطب ارائه می دهد به خوبی عبور کند و مستند را به درام نزدیکتر سازد.
فهیم درحالی که این مستند را طولانی دانست ( 105 دقیقه ) اما تاکید کرد: البته طولانی بودن موجب نمی شود مخاطب از فیلم دلزده شود و سالن را ترک کند.

اثر، نسبت به یک جریان جامعه موضع و نقد دارد

این کارشناس سینما اظهار داشت: در میان مستندهای سیاسی کشور ما که البته تعداد آنان هم کم هستند ، مستند «فروشنده» از لحاظ گونه ، متعلق به ژانر سیاسی است . ضمن اینکه باید بدانیم این اثر ، کاملا اعتقادی تولید شده است و بزرگترین مستند سازان نیز معتقدند مستند ساز اگر اعتقادی نسبت به اثرش نداشته باشد ، بی شک ؛ مستندش ارزش پیدا نخواهد کرد. این درحالی است که معمولا در کارهای داستانی ، لزوما «اعتقاد » به موضوع می تواند وجود نداشته باشد اما در مستند سازی ، اعتقاد بسیار مهم است چرا که فیلمساز ، تمام پژوهش هایش را از فیلتر اعتقاد عبور می دهد و اصلا هم چیز بدی نیست. لذا مستند فروشنده کاملا نسبت به یک جریان جامعه موضع و نقد دارد و به درستی هم نقد می کند. البته معتقدند که در یک سوم زمان فیلم ، اثر دچار سکته می شود و مخاطب هر آن انتظار پایان یافتن مستند را دارد اما فیلم همچنان ادامه می یابد! و اگر چنین مشکلاتی در فیلم وجود نداشت. بی شک ، مستند فروشنده یک اثر شگفتی ساز می شد.

مشکل مستند «فروشنده » آرشیوی بودن آن است

فهیم اضافه کرد: این مستند از نظر ساختار می تواند به مستند «فارنهایت» ساخته مایکل مور، پهلو بزند اما مشکل فروشنده ، آرشیوی بودن آن است درحالی که مستند فارنهایت یک اثر تولیدی است.

اثری با افشاگریهای زیاد

این منتقد سینما با بیان اینکه مستند فروشنده دارای افشاگریهای زیادی است و این افشاگریها معمولا از نوعی است که بسیاری از مردم دسترسی به آن ندارند گفت: ما از واقعیت های جامعه نمی توانیم فرار کنیم ، اگر چه این مستند، مستند تلخی است اما مگر می شود این تلخی ها را نادیده گرفت؟
وی افزود: مستندهای سیاسی از جمله نیازهای کشور هستند و ما نیاز بیشتری برای تولید این نوع مستندها داریم و معتقدم باید فیلم مستند - سینمایی که معمولا ماندگارتر است بیشتر تولید شود.

برخی از سینماگران که دیروز از آمدن روحانی خوشحال بودند امروز حتی حاضرنیستند در یک میزانسن با روحانی قرار بگیرند

فهیم با گریز به نقد دولت یازدهم و زمان روی کار آمدن دکتر روحانی تصریح کرد: برخی از دوستان سینماگر ما ، هنگامی که آقای روحانی رییس جمهور شدند شادی و بزم گرفتند و معتقد بودند که همه کارها حل شده است اما همین هنرمندان ، امروزه حتی حاضر نیستند در یک میزانسن واحد در کنار نه تنها آقای روحانی بلکه همکاران ایشان قرار بگیرند. به یاد دارم چند نفر از مسئولین خانه سینما که برای آمدن آقای روحانی ، توپ شادی سر می دادند الان حاضر نیستند حتی با مدیرکل های آقای روحانی در یک قاب و یک میزانسن دیده شوند.

از 5 هزار عضو خانه سینما، 4 هزار نفر بیکارند

وی درعین حال خاطرنشان کرد: درست که «آزادی » برای هنر مثل اکسیژن است اما هنرمند در کنار اکسیژن ، کار و نان هم می خواهد. الان از 5 هزار اعضای خانه سینما ، 4 هزار نفر بیکارند.