روبرتو روسلینی استاد فیلمسازی، یکی از مبدعان نئورئالیسم و از بانفوذترین کارگردانان تمام دورانهاست. فیلمهای او چهره سینمای بین المللی را تغییر داد و فیلمسازان بسیاری از جمله «مارتین اسکورسیزی» خود را تحت تاثیر او می دانند.
«روبرتو روسلینی» هشتم می ۱۹۰۶ در شهر رم متولد شد. پدرش «آنجیولو جوزپه» معمار اولین تالار سینما در این شهر بود. روبرتو از کودکی در سالن تاریکی که پدرش طراحی کرده بود ساعت ها به تماشای فیلم های کوتاه آماتوری می نشست. ایتالیا آن دوران یکی از مکانهایی بود که فیلمسازها در آن کار می کردند و فیلمهای ایتالیایی تاثیر بزرگی روی کارگردانهای بین المللی از جمله «دی دبلیو گریفیث» گذاشت. روبرتو جوان که سال های طلایی زندگی خود را تحت حکومت فاشیستی موسولینی گذراند، در ۳۴ سالگی به عنوان تدوین گر، دوبلور و فیلم نامه نویس پا به دنیای سینما گذاشت و نمی دانست که قرار است در صف مقدم کارگردانان ایتالیایی پس از جنگ جهانی دوم قرار بگیرد.
با توجه به اینکه روابط نزدیکی با پسر دوم «بنیتو موسولینی»، «ویتوریو موسولینی» که تهیه کننده و منتقد سینما بود داشت خیلی زود در سینمای فاشیستی رشد کرد.«روسلینی» سینما را با جان و دل دریافت و پس از نوشتن فیلم نامه «پیش درآمدی برای پس از نیمروز فاون» ساخت اولین فیلم خود را آغاز کرد. حکومت به بهانه اینکه این فیلمی بی شرمانهاست از پخش آن جلوگیری نمود ولی ویتوریو موسولینی، روسلینی را به همکاری دعوت کرد.
او در این دوره پس از ساخت چند فیلم کوتاه و بلند با نگاه فاشیستی ساخت که در آینده، هنگام نوشتن کارنامه خود برای «کایه دو سینما» از اضافه کردن نام آنها به کارنامه خود امتناع کرد. پس از این روسلینی در ۱۹۴۵ با همکاری «فدریکو فلینی» فیلم نامه «رم، شهر بی دفاع» و «پاییزان» را نوشت و آنها را جلوی دوربین برد.
روسلینی طی سال های ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۹ علاوه بر کارگردانی سینما، به تئاتر پرداخت و چند نمایش را کارگردانی کرد. او که به ندرت با یک فیلمنامه ثابت کار می کرد و این خصیصه جز مشخصات کارگردانی اش بود» در ۱۹۴۶
«از خودی ها» و در ۱۹۴۷«آلمان، سال صفر» را کار کرد. در ۱۹۴۸ روسلینی نامه ای از اینگرید برگمن دریافت کرد که برای همیشه زندگی هنریش را تغییر داد. برگمن در نامه از او در خواست همکاری کرده بود، همکاری که منجر به ساخت پنج فیلم توسط این دو شد و ازدواج آنها را درحالی که هر دو متاهل بودند در پی داشت.
روسلینی و برگمن تا سال ۱۹۵۶ با هم بودند و در این دوره با هم پنج فیلم ساختند. «استرامبولی، سرزمین خدا» از مهمترین فیلمهایی بود که روسلینی با همکاری «اینگرید برگمن» ساخت. این فیلم داستان «کارین» زنی فراری از لیتوانی است که همسر ماهی گیر ایتالیایی بی نوایی می شود تا از زندانی شدن در یک اردوگاه بگریزد، اما خود را در تله استرامبولی یک جزیره دورافتاده آتش فشانی می یابد. روسلینی در ۱۹۵۷ از طرف «جواهر لعل نهرو» به هند دعوت شد تا مستندی درباره مردم هند بسازد. ماجرای عشقی او با فیلمنامهنویسی هندی دومین رسوایی بزرگ دوران حرفهایاش را به بار آورد تا جایی كه نهرو شخصاً مجبور به دخالت شد و از روسلینی خواست تا هند را ترك كند و این ماجرا به رابطه او با برگمن پایان داد.
روسلینی در ۱۹۵۹ پس از جدایی از برگمن شد، یکی از ماندگارترین فیلمهای خود «ژنرال دلاروره» با بازیگری هنرپیشه بزرگ ایتالیایی «ویتوریو دسیکا» روانه پرده نقره ای کرد. ژنرال دلاروره برنده جوایز زیادی از جمله جایزه شیر طلای ونیز ۱۹۵۹، جایزه بهترین فیلم از «دوید دوناتلو» از انجمن روزنامه نویسان سینمایی ایتالیا در سال ۱۹۶۰ شد.
در سال ۱۹۶۳ روسلینی اعلام کرد که از سینما کنار خواهد رفت و تنها به کارهای تلویزیونی خواهد پرداخت تا آموزش فرهنگی گسترش دهد. در این دوره او چند فیلم بیوگرافیک و کوتاه مانند «گواه وند» برای تلویزیون ساخت. که از آنها می توان به «فرمان روایی لویی چهاردهم» در ۱۹۶۶، «سقراط» در ۱۹۷۱، «آگوستین هیپو» و «بلیز پاسکال» هر دو در ۱۹۷۲، «دکارت» در ۱۹۷۴، «کنسرت برای میکل آنژ» در سال ۱۹۷۷ نام برد.
در سال های پایانی روسلینی دو فیلم «سال یکم» و «مسیحا» را نیز ساخت. در «سال یکم(۱۹۷۴)» روسلینی زندگینامه «آلچید دو گاسپری» را به تصویر کشید. روسلینی طی چند دهه فعالیت سینمایی موفق به کسب عناوین و جوایز معتبری شد که از مهم ترین آنها می توان به جایزه بزرگ جشنواره کن در ۱۹۴۶، جایزه ی بزرگ جشنواره ی لوکارنو سال ۱۹۴۸ و شیر طلای ونیز در ۱۹۵۹ اشاره کرد.
از دیگر فیلمهایی که روسلینی کارگردانی کرده می توان ناو سفید(۱۹۴۱)، بازگشت یک خلبان(۱۹۴۲)، آرزو (۱۹۴۳)، هفت گناه کبیره(۱۹۵۱)، اروپا۵۱(۱۹۵۲)، آزادی کجاست؟(۱۹۵۳)، مازن ها(۱۹۵۳)، ژاندارک در آتش(۱۹۵۴)، ترس(۱۹۵۴)، در رم شب بود(۱۹۶۰)، زنده باد ایتالیا(۱۹۶۰)، وانینا وانینی(۱۹۶۱)، روگوپاگ(۱۹۶۲)، روح سیاه(۱۹۶۲)، جزیره(۱۹۶۷)، اعمال مقدسین(۱۹۶۸) را نام برد.
سر انجام این کارگردان شهیر ایتالیایی سوم ژوئن ۱۹۷۷ در سن ۷۱ سالگی در شهر رم در گذشت.