بیانیه دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ايران
بهشتِ سنگنگارههای ایران را دریابید!
«دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ايران» نگرانی شدید خود را نسبت به وقایعی که به نام توسعه در مناطق تاریخیِ خمین و گلپایگان برای سنگ نگاره ها در جریان است، اعلام میدارد و از مراجع فرهنگی و متولیان امور میراث فرهنگي کشور میخواهد سريعاً نسبت به توقف عملیات تخریبی اقدام و سپس با كمك كارشناسان چارهانديشي مناسب جهت محافظتِ آنها صورت گيرد، تا حداقل از بخشهای باقیماندهی سنگنگارهها مراقبتهايي در خورِ جايگاهِ جهاني آنها داشته باشيم.
تاريخ : دوشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۴۱
به گزارش هنرنیوز؛دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ايران در بیانیه ای خواستار رسیدگی فوری به وضعیت سنگ نگاره های خمین و گلپایگان شده است.
در متن این بیانیه آمده است:
در کنارههای رودخانهی گلپایگان در تنگهی غرقاب تا روستای قیدو در خمین نقوش صخرهای بسیاری شمارش شده که قدمت بعضي از آنها به عصر يخبندان و وراي اسطورهها میرسد (۴۰۰۰۰ سال پيش). این سنگنگارهها گویای دورانی است که بشر به ابزار نخستین شکار (سنگهای تیز) و رام کردن حیوانات و پس از آن کشاورزی و کاشت گیاهان روی آورد.
بزرگترین مجموعه سنگنگارههای کشور، شامل بیش از ۲۱ هزار قطعه، در همین منطقه و در جایی بهنام تیمره قرار دارد که به بهشت سنگنگارههای ایران مشهور است و از منظر آنها میتوان تاریخ خط، زبان، نمادها، آیینها و حتی محیط اقلیمی را مورد مطالعه قرار داد. این سنگنگارهها از لحاظ قدمت و تنوع نقوش در دورههای تاریخی ایران بهراستی بینظیر است و سیر تکاملی برخی خطها را میتوان در نقوشِ آنان یافت.
بزرگترین تابلوی سنگی کشور به مساحت ۴۰ متر مربع در همین منطقه تصویر شده که در آن بیش از ۱۵۰ نقش یکجا جمع شده است. از اینروست که خمین و گلپایگان با داشتن آثار تاريخي و هنريِ شگفتانگيزِ خود سرزمین سنگنگارههای كهن (Prehistoric Petroglyphs) ايران نامیده میشوند و در نزد پژوهشگران خارجي به «خاستگاه هنر كهن بشري» شهرهاند.
اما در کمال شگفتی، و در حالی که اگر این موزهی بزرگ سرباز در هر کجای جهان قرار داشت از توجهی بسیار بالا برخوردار بود، چندی است این بزرگترین گنجینهی هنر و تاريخ بشري بر دست معدنکاوان و سدسازان مورد یورشی نابودگر قرار گرفته است؛ هر چند داغِ تخریبِ میراث مختص به تیمره نیست که بر کلیت میراث گرانمایهی ایران سایه افكنده است و چرخهای توسعهی ناپایدار و بهدور از نگرشِ سيستمي پیکرهی طبیعت و آثار تاريخي كهن این سرزمین را تا سر حد مرگ خُرد و نابود میكند!
شوربختانه بهزودی شمار بالایی از این آثار در آبگیری سد کوچری گلپايگان، که در راستاي انتقال آب از سرشاخههای رود دز به شهر قم ساخته شده است، برای همیشه نابود خواهد شد. غمانگيزتر اينكه تخریبهایی به موازات نابودي سنگنگارههاي سد كوچري گلپايگان در كوههای پیرامون خمين در حال وقوع است. از جمله، حدود ۲۰۰۰ سنگنگاره كه در سال ۱۳۸۷ خورشیدی توسط گروههای اروپايي با بهرهگيري از روش طيفسنجي عموميِ شتابدهنده سنسنجي شده بودند و قدمت بعضي از آنها به هزارهی پانزدهم پیش از میلاد يعني به ۱۷۰۰۰ سال پيش میرسيد، توسط معدنكاران نابود شدند.
در فرانسه براي اينكه رطوبت دهان بازديدكنندگان سنگنگارههاي غار لاسكو را در طي صدها سال خراب نكند، روي آنها شيشههای ضخيم كشيدهاند و در كنار آن غاري مصنوعي درست کرده و در آن با کشیدنِ نقاشيهاي شبيه درون غار اصلي بديلآفريني كردهاند تا نیاز به دیدنِ غار را به کمینه برسانند...
«دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ايران» نگرانی شدید خود را نسبت به وقایعی که به نام توسعه در مناطق تاریخیِ یادشده در جریان است، اعلام میدارد و از مراجع فرهنگی و متولیان امور میراث فرهنگي کشور میخواهد سريعاً نسبت به توقف عملیات تخریبی اقدام و سپس با كمك كارشناسان چارهانديشي مناسب جهت محافظتِ آنها صورت گيرد، تا حداقل از بخشهای باقیماندهی سنگنگارهها مراقبتهايي در خورِ جايگاهِ جهاني آنها داشته باشيم.
در صورت کوتاهی، دیدهبان تمام تلاش خود را برای پیگیری اين اعتراضها از طريق ديگر مراجع داخلي و همچنین مراجع بینالمللی بهکار خواهد گرفت، همچنانکه پیگیریِ قضایی این سودجویانِ نابودگرِ سرمایههای ملی را در دستور کارِ خود قرار داده است.
دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ايران
سیزدهم اردیبهشتماه ۱۳۹۵ خورشیدی