کتاب «صبوری در سپهر لاجوردی»، نوشته «هوبرت ریوز» با ترجمه «علی‌اصغر سعیدی» از روی آخرین چاپ آن، توسط نشر چشمه منتشر شد.
به گزارش هنرنیوز، «هوبرت ریوز» از دانشمندان معروف معاصر در رشته اخترفیزیک است، او در مونترال کانادا به دنیا آمده و تحصیلات عالی خود را در ایالات متحده امریکا به پایان رسانیده است. در حال حاضر، مدیریت تحقیق در مرکز ملی پژوهش علمی فرانسه (CERN) با اوست و در عین حال در مؤسسه بسیار مهم مرکز هسته‌ای ساکله هم کار و تحقیق می‌کند. «ریوز» علاوه بر مقام بالای علمی، در شهر و ادب، به خصوص در عرفان و اساطیر هم دارای مطالعه و صاحب مطالعه است و عنوان این کتاب را از یک مصراع شعر فرانسوی انتخاب کرده است.
«صبوری در سپهر لاجوردی»، آخرین آگاهی‌های تکوین وتحول کیهانی را به صورت داستانی علمی در اختیار خواننده قرار می‌دهد و به گفته مترجم کتاب: «ریوز در این کتاب مطالب خشک و باریک علمی و داستان عالم را از آن ریزترین ذره تا کهکشان‌ها و ابر‌خوشه‌های عظیم، چنان با جملات زیبا و نکته‌های لطیف درهم آمیخته و با شیوه‌ای بدیع و گیرا بیان داشته است که از زبان صاحب نظران، عنوان بهترین رمان فصل را گرفته است».
این کتاب نخستین باردر اوایل سال 1981 در پاریس، به زبان فرانسه انتشار یافته و همزمان با آن در ایالات متحده امریکا به زبان انگبیسی ترجمه و چاپ شده است و به مجرد انتشار، جزء پرفروش‌ترین کتابهای ماه در‌آمده و توجه همگان را به سوی نویسنده آن جلب کرده است. نشر جدید «صبوری در سپهر لاجوردی» با تجدید نظر و اضافات لازم در سال 1988،جزء انتشارات «سوی» فرانسه به چاپ رسیده و متضمن آخرین اطلاعات و تحقیقات در زمینه اخترفیزیک و سایر علوم طبیعی و زیست‌شناختی است.
«هوبرت ریوز» در مقدمه کتاب سخنان خود را درباره سرگذشت عالم از داستان کوهی که موش می‌زاید آغاز می‌کند و سرگذشت عالم را به این داستان تشبیه می‌کند و می‌نویسد: «فصل به فصل این ماجرا با حقایق و مباحث علمی در زمینه‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و اخترشناسی درهم آمیخته است.»
«ریوز» اشاراتی دارد به ایده‌های سرگذشت و آینده عالم از قرن‌های گذشته و مترلینک (نویسنده و فیلسوف بلژیکی) که گفته است: « آیا کودکانه است که از خود بپرسیم چیزها و دنیاها به کجا می‌روند؟» و همین‌طور جمله معروف هگل که بیان داشته: «در طبیعت هیچ خبر تازه‌ای نیست که نیست». سپس ورود بعد داستانی عالم به قلمرو علم را از طریق زیست‌شناسی قلمداد کرده و با توجه به نظریات داروین اظهار می‌کند که از همان زمان‌های دور، خبرهای تازه‌ای در طبیعت روی داده است و روی زمین داستانی به نام سرگذشت حیات وجود دارد.
«ریوز» بخش نخست کتاب را به اندیشه نو از سرگذشت عالم اختصاص داده و برای کسب آگاهی از سرگشت عالم و کشف جهان به بیان مطالب و موضوعات درباره اجرام آسمانی پرداخته و نشان می‌دهد چگونه مشاهده رصدی کائنات، ما را به دیدن عالمی در حال انبساط و گسترش رهنمون شده است، همچنین پرسش‌هایی راجع به آینده مطرح کرده و نشان می‌دهد که چگونه حتی مشاهدات و بررسی‌های روزمره و کاملا معمولی، مثل تاریکی شب، ما را به افکار و اندیشه‌های بسیار عمیق هدایت می‌کنند.
در بخش دوم مراحل پیدایش حیات را از آغاز تعقیب کرده و در توضیح این بخش می‌نویسد: «عالم در حال برزخ قرار دارد. بعد در طی اعصار و دوران متمادی، آتش، چون دریایی در حال جزر، آرام آرام از لهیب فرو می افتد. آن‌گاه ماده، چشم از خواب ناز می‌گشاید و به خود سر و صورتی می‌دهد. آتش جای خود را به موسیقی می‌دهد.» او همچنین این مراحل را مربوط به مکان‌هایی می‌داند که در آن‌ها آبستنی تداوم پیدا کرده است، یعنی جهان انفجارآمیز در کلیتش، قلب داغ ستارگان، پس از آن فضای یخ زده میان‌ستاره‌ای و سرانجام دمای ولرم اقیانوس اولیه. در پایان این بخش سؤالاتی درباره‌ی موسیقی نیز مطرح شده است و منظور مؤلف از موسیقی بیان یک مقایسه است بین موسیقی در مفهوم عام و موسیقی افلاک که تمامی آن نواهایی که نظم و ترتیب باشکوه کیهان را بر همگان آشکار می‌سازد.
بخش سوم «در پشت صحنه» نام دارد و نویسنده با مثال حضور هنرمندان و مسئولان تدارکات و مانند آن‌ها در پشت صحنه که بدون وجود آنان هیچ کاری از پیش نخواهد رفت، می‌نویسد: «اکنون وقت آن رسیده است که در این کتاب نگاهی نیز به فعالیتی که در پشت صحنه‌ی تحولات کیهانی انجام می‌گیرد بیندازیم، در این سیر و بررسی، موجوداتی را آن جا خواهیم یافت که هم آشنا و خودمانی و هم مرموز بیگانه‌اند. بازیگرانی از قبیل زمان، مکان، ماده، انرژی، تصادف یا قوانین طبیعت که هیچ‌کس به درستی آن‌ها را نمی‌شناسد.»
هر بخش از کتاب به چند فصل و هر فصل به موضوعات خاصی که در چارچوب کلی فصل مربوط هستند، تقسیم شده‌اند و خواننده می‌تواند برخی موضوعات را که نسبت به معلومات‌اش مشکل جلوه می‌کنند به راحتی کنار بگذارد، بدون آنکه لطمه‌ای به مفاهیم کلی مطالب وارد شود.
مطالب کتاب به زبانی ساده و گاهی کودکانه نوشته‌شده‌اند، چرا که خود نویسنده می‌گوید: « اهل سبک و مکتب نیستم و از رنگ و جلا دادن به جملات و از هر گونه تلاش برای قلمبه نویسی و «ادیب نمایی» پرهیز جسته‌ام.» همچنین وجود تصویرها و جدول ها و نیز پاورقی‌های مهم، نقش مهمی در جهت آگاهی و درک مطالب ایفا می‌کنند.
کتاب «صبوری در سپهر لاجوردی»، نوشته «هوبرت ریوز» با ترجمه «علی‌اصغر سعیدی» از روی آخرین چاپ آن، توسط نشر چشمه در تابستان 90 در 408 صفحه منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.
