سازنده تنديس نام مبارك حضرت علي(ع) با اشاره به اینکه هنر سفال در خارج از کشوراز نظر تکنینک و نوع مواد پیشرفته‌تر از ایران است، گفت: اگرچه هنر سفال در خارج از کشوراز نظر تکنینک و نوع مواد پیشرفته‌تر از ایران است؛ اما از نظر حس، هویت ما ریشه‌های فرهنگی خود را بهتر حفظ کرده است اما شکوفایی و رقابت برای حفظ و صادرات این هنر نیازمند بهره‌گیری از تکنیک، امکانات و متریال ( مواد ) با کیفیت، جدید و کارگاه‌های استاندارد است.
جعفر نجیبی طراح نقش سکۀ بهار آزادی گفت: برای پیشرفت هنر در یک جامعه مشورت با هنرمندان و نظرخواهی از مردم نباید لحظه‌ای به دست فراموشی سپرده شود. این ارتباط که در حال حاضر در حداقل است باید روزبه روز توسعه پیدا کند تا آنچه مورد نیاز مردم و جامعه است برآورده شود.
عضو هیات موسس انجمن سفال ایران افزود: شناسایی هنرمندان پیشکسوت و دلسوز و
بهره‌گیری از فکر و اندیشۀ آنها در برنامه های راهبردی هنر یک مملکت تنها راه رشد وتعالی هنر در یک جامعه است.
جعفر نجیبی عضو هیات موسس انجمن سفال در گفت و گو با خبرنگار تجسمی «هنرنیوز» در پاسخ به این پرسش که هنرهای تجسمی برای پیمودن مسیر رشد و پیشرفت با چه مشکلاتی روبرو هستند؟ اظهار داشت: هنرمندان ایرانی توان هنری خوبی دارند، مسئولان هنری باید از فکر و توان آنها در سطح وسیع استفاده کنند تا بتوانند برای بهبود وضعیت هنر ایران به یک برنامهریزی دقیق و دراز مدت برسند درواقع ساخت جامعه هنری بدون مشارکت مثبت و تبادل نظر میسر نیست.
سازنده تنديس نام مبارك حضرت علي(ع) تاکید کرد: هنر یک جامعه با توانمندی هنرمندان، مشارکت شهروندان و مسئولیت‌پذیری متولیان برنامهریزی کلانش راه شکوفایی را طی می‌کند.
سازنده تندیس جلال آل‌احمد در خصوص ارزیابی وضعیت انجمن سفال فعالیت این انجمن را ضعیف توصیف کرد و گفت: این انجمن از نظر حقوقی زیرنظر وزارت ارشاد و مرکز هنرهای تجسمی است البته وزارت ارشاد مبلغی جهت اجارۀ مکان در اختیار انجمن قرار داده ولی غیر از برگزاری بینال موزه هنرهای معاصر که سال گذشته در سمنان برگزار شد فعالیت خاصی از سوی انجمن صورت نگرفته‌است.
سازنده نيم تنۀ شمس تبريزي تصریح کرد: خانه سفال مرکز هنرهای تجسمی با یک رهبری و برنامه ریزی دقیق باید ارتباط قوی بین هنرمندان سفالگر را برقرار‌سازد.
نجیبی افزود: تا هنرمندان یک حوزه به انسجام و ارتباط نرسند دولت هیچ کاری برای پیشرفت آن هنر نمی تواند انجام دهد. پس نهادی مثل انجمن سفال باید رابط قوی بین هنرمندان باشد تا زمینه تبادل افکار، سلایق و خلاقیت ها فراهم شود.
این استاد دانشگاه ضمن تاکید برحمایت دولت از انجمن سفال گفت: دولت باید با حمایت از انجمن‌های هنری زمینه برپایی بینال‌ها و نمایشگاه های هدفمند و شکوفا را فراهم آورد در کنار آن باید از فکر هنرمندان پیشکسوت بهره گرفت.هرچند اختلاف سلیقه همیشه وجود دارد اما مهم نتیجه است.
نجیبی ادامه داد: عدم برپایی نمایشگاه‌ها و بینال‌های توانمند، نبود فضای خوب وعدم وجود کانونهای هنری و فرهنگسراهای قوی زمینه دلسردی هنرمند را فراهم می سازد.
این مجسمه‌ساز افزود: این ضعف‌ها مردم را نیز از هنر فراری می‌هد. مردم باید با فرهنگ هنر از نزدیک آشنا شوند، آن را لمس کنند، درک کنند، بخرند و اینگونه هنرمند را به ادامه کار تشویق کنند. تمام این مسائل نیازمند برنامهریزی دقیق در سطح کلان هنر است.
وی در پاسخ به چگونگی حفظ هویت ملی در کنار بهره‌گیری از هنر مدرن در آثار هنرمندان، اظهار داشت: هنر غرب، با وجود اینترنت، حجم بالای دسترسی به اطلاعات به روز صد در صد بر روی هنرمندان مخصوصاً هنرمندان جوان تاثیر می‌گذارد. حفظ هویت ملی نیازمند این است که هنرمند ملیت وفرهنگ خود را باور داشته باشد و بتواند مسائل روز اجتماعی، سیاسی، فرهنگی کشورش رادر قالب هنرش نمایان سازد. این امر نیازمند استفاده از تکنینک‌های نو و حمایت ارگانهای ذی ربط است.
نجیبی ادامه داد: زمانی که پروژۀ کارشناسان و کارشناسان ارشد در حد دانشگاه باقی می ماند وبه دلیل عدم حمایت مالی این پروژه‌ها و تحقیقات ادامه پیدا نمی‌کند چگونه انتظار شکوفایی هنر جدید در قالب حفظ هویت ملی را داریم؟
وی با اشاره به اینکه هنر سفال در خارج از کشورازنظر تکنینک و نوع مواد پیشرفته‌تر از ایران است، تاکید کرد: اما از نظر حس، هویت ما ریشه های فرهنگی خود را بهتر حفظ کرده است اما شکوفایی و رقابت برای حفظ و صادرات این هنر نیازمند بهره‌گیری از تکنیک، امکانات و متریال ( مواد ) با کیفیت، جدید و کارگاه‌های استاندارد است.
این هنرمند سفالگر بابیان این موضوع که ما هنوز کارگاه سفال به معنای واقعی آن نداریم، تصریح کرد: یک کارگاه سفالگری حداقل نیازمند 100 میلیون تومان سرمایه است یک هنرمند چگونه این پول را تهیه کند؟
وی پیشنهاد کرد: دولت و شهرداری‌ها، کارگاه‌های عمومی را در سطح شهرها برپا کنند تا هم علاقه مندان و مردم آموزش ببینند و هم هنرمندان از کارگاه‌های مناسب دربهره ببرند.
نجیبی بیان کرد: سفالگران همدان که در صادرات وضعیت بهتری دارند و کسانی که مدرک صنایع دستی را حتی در حد کارشناسان ارشد داشته و با هنر سفالگری عجینند به دلیل نداشتن کارگاه و گرانی آن و رو به افول رفتن بازار صادرات به کارهای بازاری روی آورده تا بتوانند امرار معاش کنند.
وی افزود: اما سفال به عنوان یک هنر درخور توجه و به عنوان اثری که باید در موزه نگاهداری و یا در حدبینالهای بین المللی مطرح شود به دلیل عدم حمایتهای مالی به دست فراموشی سپرده شده‌است.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: مهمترین مساله برای هنرمند حفظ کرامت و جایگاه آن است. هنرمندی که غم نان داشته باشد کمتر به هنر واقعی می پردازد. هنر نیازمند مدیریت هنری است مدیریتی که با هنر و غم هنرمند آشنا باشد.
نجیبی با اشاره به اینکه در مترو از سفال های نقش برجسته استفاده می شود، گفت: یکسری کارها با سفال نیز توسط سازمان زیبا سازی شهری انجام می شود این خیلی خوب است که هنر در مقابل چشمان مردم قرار گیرد اما ازنظر کیفیت این‌ها کارهای بازاری ومتراژی و تولیدی هستند نه کارهای هنری.
وی ادامه داد: آثاری که اغلب در سطح شهر دیده می شود بیشتر توسط دانشجویان ساخته و بر اساس متراژ قیمت آن محاسبه می شود. مثلا یک مجسمه یک متر در دومتر ساخته شده توسط هنرمندی که سال‌ها وقت و عمر و زندگی‌اش را روی هنرگذاشته حداقل بین 3 تا 5 میلیون تومان هزینه دارد اما این کار با 600 هزارتومان به یک دانشجو سپرده می شود.
نجیبی تاکید کرد: نه تنهاهنر سفالگری بلکه سایر هنرها نیازمند حمایت نهادهای مختلفی چون وزارت ارشاد، سازمان میراث فرهنگی، وزارت علوم و حتی تعاون است.هنر نیازمند مدیریت و برنامهریزی فرهنگی است. باید نمایندگانی از دولت و کمسیون فرهنگی مجلس با کمک این ارگان‌ها و وزارتخانه‌ها به کمک پیشکسوتان عرصه هنر برنامه ریزی کلان داشته باشند.
وی با بیان اینکه بهره‌گیری از مدیرانی که با هنر هیچ سنخیتی ندارند وضعیت جامعه هنری را بدتر می‌کند، اظهار داشت: ما نیازمند آنیم که از متخصصین و تئوریسین‌های هنری و از هنرمندان پیشکسوت و زبده برای برنامهریزی در جامعه هنری بهره‌ببریم تا ضمن ارتقاء جایگاه هنر در سطح جامعه و جهان به حفظ ارزشهای فرهنگی و هویت ملی خود نائل شویم.
**درباره جعفر نجيبي:
جعفر نجيبي متولد 1332 از شهرستان خوي درآذربايجان غربي است. پس از اتمام هنرستان هنرهاي زيبا، بورس تحصيل در فرانسه را گرفت ولي به علت داشتن پرونده در ساواك از رفتن‌اش، جلوگيري كردند. وی فارغ التحصيل رشته كارشناسي هنرهاي تجسمي است با گرايش مجسمه سازي، نقاشي وگرافيك وكار مطبوعاتي از فعاليت‌هاي مهم دهه شصت اين هنرمند است. پس از سال 70 كه انجمن هنرمندان مجسمه ساز شكل مي‌گيرد به‌طور جدي در اين شاخۀ هنري مايه مي‌گذارد.
يك اثر 7 متري متشكل از هفت دولفين در زادگاهش، طرح سكۀ بهار آزادي براي بانك مركزي، دو پرتره و يك مجسمه، متفكر لميده در اصفهان نصب واجراي چند اثر در محوطه موزه تهران شناسي آرم گمرك از برنز در جلفا، نيم تنۀ شمس تبريزي، تنديس حافظ، تنديس برنزي كمال‌الدين بهزاد، تنديس تختي در اصفهان، تنديس جلال آل احمد و دهخدا براي انجمن مفاخر ملي، نیم‌تنه استاد معین، پرتره شهيد نجات الهي براي وزارت علوم و ...بخشي از كارهاي اين مجسمه ساز پركار است.
گفتگو: مریم اطیابی
