نگاهي به سير تحول انديشه سياسي متفكران اسلامي
تاريخ : سه شنبه ۲۲ تير ۱۳۸۹ ساعت ۱۴:۵۹
مجموعه سه جلدي «انديشه سياسي متفكران اسلامي» به اهتمام دكتر محسن مهاجرنيا از سوي سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي منتشر شد. در اين اثر با تبيين آراي انديشمندان گذشته و كنوني، مقايسه‌اي ميان نقاط اشتراك و تفاوت‌هاي آنها صورت گرفته است.
به گزارش هنر نيوز به نقل از ايبنا، هريك از جلدهاي اين مجموعه به شكل اختصاصي تفكرات سياسي دانشوران اسلامي را بررسي مي‌كنند.
نخستين جلد اين مجموعه با نام «فلسفه سياسي اسلام» در 504 صفحه، جلد دوم با عنوان «فقه سياسي شيعه» در 512 صفحه و جلد سوم با نام «فقه سياسي شيعه» در 608 صفحه به بيان اشتراكات و نقاط تفاوت اين آرا اشاره دارند.
در بخشي از معرفي ناشر اين كتاب آمده است: «به رغم اين كه در معناي واژه سياست نوعي اشتراك نظر بين متفكران سياسي وجود دارد و همگان آن را در معناي تدبير، اداره كردن امور مملكت، مراقبت، اصلاح امور خلق، رعيت‌داري و مردم‌داري به كار برده‌اند؛ ولي در مفهوم اصطلاحي آن هر انديشمندي از زاويه نگرش خويش و از منظر دغدغه‌هاي حيات سياسي خود بدان نگريسته است. دينداران از منظر رابطه انسان با خدا سياست را تعريف كرده‌اند. برخي از فيلسوفان از مفهوم سياست، اصلاح و از بين‌بردن خلل و فساد را اراده كرده‌اند. مادي‌گرايان آن را با قطع نظر از هرگونه انديشه ماورايي و كشف و شهودي، انعكاس مبارزه طبقاتي تلقي كرده‌اند. گروهي با نگاه علمي مي‌دانند كه به انسان مي‌آموزد؛ برخي ديگر سياست را علم دولت و علم قدرت تفسير كرده‌اند. از ديدگاه فيلسوفان مسلمان، سياست، اسم مشترك است كه بر چند نوع متباين اطلاق مي‌شود. در واقع جنس كلي (مشترك معنوي) براي انواع خود نيست، تا بتوان با يك مفهوم واحد همه انواع آن را اراده و تعريف كرد؛ بلكه هر نوع آن با نوع ديگر در ذات و طبيعت متفاوت است و هركدام را جداگانه بايد تعريف كرد.»
جلد نخست اين مجموعه بيشتر صبغه فلسفه سياسي (و به عبارتي صبغه غير فقه سياسي) دارد و جلد دوم و سوم با غلبه «فقه سياسي» و به عبارت ديگر غير فلسفه سياسي، سامان يافته‌اند.
در نخستين جلد كه صبغه فلسفه سياسي دارد، انديشه سياسي هفت انديشمند در هفت گفتار جداگانه تشريح شده‌اند كه از آن ميان مي‌توان انديشه سياسي معلم ثاني ابونصر فارابي، اخوان الصفا، خواجه نصيرالدين طوسي، شيخ اشراق سهروردي، سيد جمال اسدآبادي، شهيد مرتضي مطهري و شهيد سيد محمدحسين حسيني بهشتي را نام برد.
در مجلد دوم كه صبغه فقه سياسي بر آن غلبه دارد، انديشه سياسي هشت متفكر مانند انديشه سياسي شيخ مفيد، شهيد ثاني، محقق كركي، محقق اردبيلي، محقق نراقي، صاحب جواهر، شيخ انصاري و محقق نائيني ارايه مي‌شوند.
در مجلد سوم نيز انديشه سياسي هفت فقيه دوره معاصر مانند سيد عبدالحسين لاري، شيخ محمدحسين كاشف الغطاء، سيد حسن مدرس، سيد محمدباقر صدر، امام خميني(ره) و آيت‌الله خامنه‌اي، عرضه شده‌اند.
مجموعه مقالات اين اثر به قلم نوييسندگان و پژوهشگراني نظير دكتر محسن مهاجرنيا، دكتر علي فريدوني، دكتر مرتضي يوسفي راد، محمد كريمي زنجاني اصل، دكتر غلامرضا ضابط پور، دكتر محمدحسن قدردان قراملكي، ابراهيم طالبي دارابي، سيد فاضل موسوي، سيدمحمدرضا موسويان، دكتر سيد محمدعلي حسيني‌زاده، علي خالقي، دكتر سيد عبدالقيوم سجادي، عباس ايزدي‌فرد، دكتر عباس حيدري‌بهنويه، علي اخترشهر، مشتاق الحلو، رضا عيسي نيا، دكتر احمد جهان بزرگي، نوشته شده‌اند.
