ميزگردي با عنوان «مواجهه جنبش هاي ايرانيان در دو سده اخير» در پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي با حضور دكتر ريچارد فولتز، عضو هيأت علمي دانشگاه كونكوريا در كانادا و دكتر محمد امير شيخ نوري مدير گروه تاريخ و تمدن پژوهشگاه برگزار شد. ريچارد فولتز كه متخصص در مطالعات تمدن و فرهنگ ايران است، در اين نشست گفت: من معتقدم هر سرزميني كه در دنيا وجود دارد، به گونه اي متأثر از فرهنگ ايراني است.
فولتز گفت: «من تاريخ شناس هستم و در كونكوريا و مونترال درس مي دهم. حوزه تخصصي من ايران است و روي فرهنگ و تمدن ايراني مطالعات بسياري انجام داده ام. علاقه من به تمامي دوران هاي تمدن ايراني است و در تحقيقاتم نيز به نتايج بسيار شگفت و جالبي دست يافته ام. معتقدم هر سرزميني كه در دنيا وجود دارد به گونه اي متأثر از فرهنگ ايراني است و به عبارتي بهتر مي توان گفت فرهنگ ايراني در هر سرزميني در دوره اي تأثير داشته است. بر اين اساس مي توان گفت شايد فرهنگ ايراني اصيل ترين و مهم ترين فرهنگ و تمدن كل تاريخ بشريت در چند هزار سال گذشته باشد اما اين اهميت را نمي توان در نگاه اول به دست آورد و اين تأثير گذاري مشخص نيست بلكه تأثير فرهنگ ايراني در ابتدا گنگ و نامعلوم است. كشف چرايي و چگونگي اين تأثير گذاري شايد بيشترين موضوعي است كه من به آن علاقه مند بوده و روي آن تحقيق مي كنم.»
ريچارد فولتز در ادامه درباره تأثير ايران بر فرهنگ ها و تمدن هاي مختلف دنيا سخن گفت. وي تأثيرات فرهنگ ايراني را بيشتر در حوزه دين و ماوراء الطبيعه دانست و براي مثال به تأثير فرهنگ ايراني و انتقال آن به تمدن چيني پرداخت. او در ادامه سخنانش راجع به اين موضوع گفت: «شايد مهم ترين بخش از تأثير فرهنگ ايران بر دنيا، موضوع تأثير ديني باشد. از زمان هاي قديم، حتي شايد قبل از تاريخ، اقوام ايراني در ارتباط با تمدن هاي ديگر بوده اند؛ جالب ترين مسأله اي كه در تحقيقاتم با آن مواجه شدم، استخوان هاي چيني قديمي بود كه قدمتي بيش از 3200 سال داشت و مربوط به نخستين دوران تمدن چيني بود. نكته جالب در اين استخوان ها اين بود كه روي آنها كلماتي به زبان ايراني نوشته شده بود. يكي از دوستان من آقاي مرك كه چين شناس است اعلام كرد كه نوشته هاي روي اين استخوان ها داراي ريشه هاي ايراني است. در بعضي از نوشته هايي كه روي اين استخوان هاي كشف شده وجود دارد، كلماتي پيرامون دين و مسأله ماوراء الطبيعه ديده مي شود و از اين نوشته ها مي توان حدس زد مردم ايراني افرادي خداپرست بودند و كساني كه به چين سفر كرده اند روحانيوني ديني بوده اند يا اينكه به دين و مسائل پيراموني آن اعتقاد بسياري داشته اند.» فولتز با اشاره به اينكه دين تجاري و اقتصادي در دنيا رواج پيدا كرده است،‌ اضافه كرد: «از آنجا كه ايرانيان اعتقادات محكم و راسخي در دين تشيع خود دارند كمترين تأثير را در اقتصادي شدن دين داشته اند و همين امر باعث لطمه دين كشور ايران شده اما از جهتي ديگر اين رفتار ايرانيان قابل ستايش است.»
اين محقق آمريكايي افزود: «يك خارجي نمي تواند آنچنان كه شايسته است جريان عظيم انقلاب اسلامي را براي مردم ايران توضيح دهد و تبيين دهد و تبيين نمايد. من هم براي احترام به خرد مردم ايران قسمتي از ترجمه يكي از كتاب هايم را كه معرفي انقلاب اسلامي ايراني بود حذف كردم. انقلاب اسلامي ايران واقعه اي عميق است كه كسي بدون مطالعه و تعمق روي آن نمي تواند پيرامون آن سخن بگويد.» وي در ادامه اظهار داشت: «هر كس بايد فلسفه و تفسيري مطابق دين خود بياورد و در سنجش اين فلسفه و تفسيرها مهم ترين عامل مفيد بودن آن براي نجات انسان ها از وابستگي هاي دنيايي است.»